Ka Makaainana, Volume VI, Number 25, 21 December 1896 — Page 1

Page PDF (937.87 KB)

Ka Makaainana.
BUKE VI - Ano Hou Honolulu, Oahu, Dekemaba 21, 1896. HELU 25

HUAKAI A KE ALII
-
Pae Maalahi i Kapalakiko me
ka Loaa Kuia Ole.

                      Ua pae aku ke Aliiaimoku a me kona mau ukali i Kapalakiko i kakahiaka nui o ka la 10 nei, a oiai hoi oia ma ka Hotele Kaleponi kahi e noho ana, ua kipa ike ia aku oia e Konela Keoki Makapolena ma ia hope koke iho. Lehulehu ko Honolulu nei poe i kipa ike aku iaia. He heluna nui o na poe kakau nupepa ka i hele aku imua ona a ua ike nui ia mai no, aohe nae hoi ana mea i hoike mai ia lakou no ha hoolahaia ae e pili ana i ke kumu o kana huakai, a i ole ia, i ka pahuhopu a palena pau paha o kona alahele. Ua pono hapuku wale no ko laila mau nupepa, me ka loaa maopopo ole o kau wahi hunahuna iki o ka mea oiaio. E hala ana he mau la iaia malaila mamua ae o ka halo loa ana aku no ka Hikina a hala loa aku paha hoi no Ladana.
                      Mai kona kanaka mai i loaa mai ai ka palapala e hoopukaia aku nei mahope iho.
P.M.S.S. "China,"
Dekemaba 4, 1896.
MR. F.J. TESTA,
Aloha oe: -

                      O ka hora 12 awakea keia a'u e kakau nei, ua hala kahiko aku la o Molokai i hope, a eia makou i ka lewa e hele nei. He la ino keia, ke nou mai nei ka makani mamua a me ka ua, a ke uhi nei ke kai iluna o ka moku, ke nae pu mai nei me ka noe iluna o ka moana, nolaila, ke hookani mau ia nei ke oeoe o ka moku i kela a me keia minute.
                      Eia makou i keia hora i ka latitu 21º 21' N, lonitu 157º 31' W.; 24 mile. He maikai no ke Alii, a pela no kou wahi hoa nei. O Misasa Kia Nahaolelua ko makou mea ma'i, o ka ma'i maa mau no o ka moku. He moku maikai keia aohe oe e ike i ka huli, ua like me ka noho ana i ka aina; he maemae na mea a pau a he oluolu kona mau aliimoku.
POAONO, Hora 12 M,
Dekemaba 5, 1896.
                      Mai ka hora 12 mai o nehinei a hiki i keia hora 12, ke hana mao ole nei no ka ua a me ka makani, a ke paa nei no ka moana i ka ohu, a e like no me ka'u i hai aku nei i nehinei, pela ao ko keia la, e kani mau ana ke oeoe o ka moku.
                      I keia hora a'u e kakau aku nei, eia makou i ka latitu 24º 42' N, lonitu 152º 41' W.; 334 mile. He maikai no ka luhi a kaua.
LA PULE, HORA 12 M.,
Dekemaba 6, 1896.
                      He malie keia la, ma ka po nei mai ka hoomaka ana. He anaina hoolaulea ko ka moku nei i ka po nei, a o maua me Kalani kekahi iloko o ia anaina; he mau himeni, oia hoi, na himeni Hawaii i hakuia noe ke Alii, o ia o Aloha Oe, Wai Mapunapuna, Eleile. Eia no ia mau mele iluna nei o ka moku, a owau ka i neinei e komo pu aku me lakou ma ka himeni ana.
                      Ke holo nei ka moku i ka latitu 27º 49' N, lonitu 147º 23' W; 341 mile ka holo i keia la. He maikai no o Kamakaeha, a pela no makou apau.
POAKAHI, Hora 12 M.,
Dekemaba 7, 1896.
                      He wahi oehuehu iki ko keia la, aohe nae he nui loa. He ehu wawae paha no Kalani.
                      Eia makou i ka latitu 31º 00' N., lonitu 141º 30' W.; 362 mile ka holo i keia la; 1,061 mile mai Honolulu mai. He maikai ke ola o Liliu, a like pu pau loa.
POALUA, Hora 12 M.
Dekemaba 8, 1896.
                      Maikai mai ka po nei a keia hora, aohe eueu kai, he lai ka moana a ua malia ka ue; aka, e ka makamaka, e hai aku au ia ae, eia ke anu ke haha mai nei i ka poli me he kui la e houhou ana i ka ili, aole no nae ia he mea no ke kamahele aukai e kanalua ai.
"Ua like no a like,"
Me ka ua Kanilehua.
                      Eia makou i ka latitu 33º 42' N. louitu 135º 09' W.; 360 mile o keia la, ua like me 1,421 mile ko makou mamao mai ka aina hanau mai. He oia mau no o Loloku i ke alopali.
POAKOLU, Hora 12 M.,
Dekemaba 9, 1896.
                      Eia makou i ka latitu 36º 07' N., lonitu 127º 56' W.; 383 mile i keia la. O keia ka la holo loa o keia mau la a makou i holo mai nei. Malie ka moana
                      He 276 wale no mile i koe a hehi aku na kapuai i ka lepo o Kaleponi, nolaila, e ku ana makou i kakahiaka o ka la apopo. Oluolu a maikai ke ola o Kekii onohi.
POAHA, Dekemaba 10, 1896.
                      Ke hoopau loa nei au i ka'u kakau ana no ke ala moana a makou i holo mai nei.
                      I ka hora 4 o keia kakahiaka i hookomo mai ai i ka Ipuka Gula, a no ka papau loa, ua paa iho la ke China i ka lepo, a i ka hora 8 nei ko makou pili ana i ka uwapo maluna mai o ka mokumahu liilii, a eia makou i ka Hotele Kaleponia (California Hotel) i keia hora a'u e kakau nei.
                      E hoike mau aku ana no au ia oe i na mea hou o ka makou alanui hele.
                      He maikai ka Mohailani a ka lahui, like pu no me makou a pau
Kou Hoa'loha.
J. HELELUHE.

IMUA O KE KIURE.
-
Na Hana Ano Nui o ke Kau o
Novemaba i Pau

                      Eia o Kaapuni ke hana nei i kona hoopai i hookauia ai me kona ki ana i ke Pukiki, i hoike piha ia aku no e makou mahope koke iho no o ka hanaia ana o ka hewa. Wahi no a ka hoikeia mai ia makou, i hewa no oia mamuli o na olelo ike, no ka mea, ua hoikeia aole oia i ki i kela Pukiki i kona wa i hoehaia ai, aka, aia a ua hemo ka bipi mai iaia aku a hooleia mai kona ukuia, o kona wa ka ia i ki aku ai i kana pu-panapana, oiai oia e lawelawe ana i ko ke Aupuni hana. I paa no oia mamua i Kawa no kekahi hewa o ia ano like, a e ole e huikalaia o ke Aupuni Kuikawa, hemo ai oia, a hana hou hoi i nei hewa, ho aku la nolaila e noho hana oolea ai iloko o ka hoomanawanui.
                      Poalua, Novemaba 3, i hoomakaia ai ka hookolokolo ana ia Paakaula no ka hewa kuai waiona (bia) ilalo o Moanalua. Ma ka apua kona pakele ana i kahi la ae, mamuli o ko Pipi ku ana a hoike nana ka bia i hana, aole no ke kuai, aka, i mea inu iho no no lakou. No keia hihia mai ke kumu o ka hoomanaoia ana a paa ai o na o Pipi a me kana hunona i ka hopuia no ia ano hewa like, a e ikeia no he hoike no ko laua hoopaiia ana ma kahi okoa ae o keia helu.
                      Kalua, no ka malama opiuma, ahewaia, he elua kiure i kue Hoopaiia i kahi la mai e uku i $75 a me na koina.
                      Poakolu, Novemaba 4, hookuuia o Kamaukoli no ka hewa kuai waiona me ka laikini ole. Hookolokoloia o Kaolelo (k), no ka hoeha ia Kaailaiki (w), a ua loaa ole ka olele hooholo a hookuuia ke kiure me ka hoomoeia o ka hihia no nei kau ae.
                      Poaha, Novemaba 5, i hoomakaia ai na hihia koi poho a na Pukiki i hopuia ai no ka hoohaunaele ma Kahehuna kue ia Hanale Esepina a me C. Bolomana, na makai i hoeha ai ia lakou a ulu mai ai kela haunaele. Ua haawiia ka pono no na mea i hoopiiia.
                      Imua o Lunakanawai Pere i ka Poalima ae, Novemaba 6, ua ae oia i ke noi e hoopau wale i ka hihia o Ede Wudewada, mahope o ka aeia ana e hookolokolo hou ia, ma ke noi a ka Hope Loio Kuhina. O keia ka hihia i ahewaia ai oia a hoopaiia i ke kau o Lunakanawai Makuna i noho kanu ai no ia Aha, no ka pao ana i ka huewai a Mele Akau, a ua puu na maka iwaho. Ua lilo na kue ana aku a ka loio kokua ma ko ke Aupuni aoao, oia o A. Rosa, i mea ole, a hookuuia nei mea hoopoino wale e hele me ka lanakila. Akaka paha hoi ka ikaika o Punahou la!
                      Poaono ae, aeia ke noi oki mare a Loke Kapuakea kue ia Hailama Kaainoa no ka malama ole i ke ola a me ka haalele wale a lilo aku la i ka ulaia. Kekula (w) kue ia John Akina, ua aeia ke noi no na kumu lehulehu a kauohaia ka mea i hoopiia e uku i $8 o ka mahina no ke ola o na keiki, oiai, ua haawiia iaia ka malama ana ia lakou.
                      Poakahi ae, Novemaba 9, hoomakaia ka hoolohe ana i ka hihia pepehikanaka o Kaapuni, a makou no i hoike mua aku ai no kona ahewaia ana no ka laweola ma ka degere elua a me kona hoopaiia ana, a eia ke hana nei e like me na hoakaka mamua ae.
                      Poalima, Novemaba 13, elua mau Pake i hookolokoloia no ka malama opiuma, a ua ahewaia laua, he hookani kue. I kahi la mai i hoopaiia e uku pakahi laua i $75 a me $9 25 na koina. Ua noi aku ka loio e hookolokolo hou ia, aka, ua hooleia mai a nolaila, ua hoohalahala loa ia i ka Aha Kiekie. Mahope iho o keia mau hihia ae la, ua hooloheia ko F. Maea, he haole Olelo E no ka puali puhiohe Aupuni no, ka moekolohe. O ke ano o keia moekolohe, ua kii i palapala ae mare a loaa, u noho pu me ka hele ole imua o kekahi kahunapule e hikii ai i ka hipuu polena pakao o ke kaula, me ko laua manao ka ua lawa ae la no me keia palapala. Elua no hoike i ninauinauia a hoopau okoa ka Hope Loio Kuhina i ka hoomaakau i ka hoolohe ana i nei hihia. He paa Olelo E okoa ae no kekahi i like me ko keia ae la ka moolelo. I nei wa hoi, ua mare pono ia lakou.
                      Ua aeia ke noi oki hipuu mare a Kaleikuaiwa kue ia Kamaka (w), a pela no hoi ia Ferederika Kuke kue ia C.M. Kuke no ka haalele makawelawela loa. O ka wahine hope i okiia, he kaikamahine oia na F. Hone i make, a ua mare kane hou iho nei oia mahope koke iho o ka moku ana, ia Robert Carlisle (Robata Kalaila), he haole hookele kaapio.
                      Hoomakaia ko Ata Fitigerala hihia hoeha me kekahi mea make ia Afata, he Pake makaikiu, i ka Poakahi, Novemaba 16 O keia ka hihia i pili me kela aihueia ana o ka pahu dala o ka Hui Alahao Hawaii, i hoike piha ia aku no e makou mahope koke iho o ka hanaia ana. Na ka mea hoopiiia no i pale i kona hihia. I kahi la mai oia i ahewaia ai, me ko ke kiure noi i ka Aha e hookau i hoopai oluolu nona, a he elua makahiki ka mea i loaa iaia.
                      Poaha, Novemaba 19, i hoomakaia ai ka hookolokolo ana ia Ah Fat, he opio Pake, no ka laweola ma ke degere ekolu, a ua ahewaia oia a hoopaiia e uku i $100 a me na koina. O keia ke keiki Pake i ki ai i kekahi keiki Pake okoa aku a ku a puka ke poo me ka poka o kekahi pu raifela ma kahi o ka ohana o Leleo, mauka ae o ka luakini o Kawaiahao. Na Davida Leleo ua pu la,

-
[E nana ma ka aoao ewalu]