Ka Makaainana, Volume VI, Number 25, 21 December 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

■ I 010 aiau no k a pihe hauoii o j lakou aei naa ae i na louo hoe- | huiaina paiaueka a lakou mai | waho niai. Kg naua iho a&e i hoi 1 kela a uie k«ia loqo e loaa eaai sna, he ole kahi mea e haaoli ai. Ua loheia mai no Kuhiaa Kupa, ua kipa ike ae ka pia ia BoBetooa, a iia hele ike i ks Kiaaina o ia Mokuaina a mahope iho, imua oia Meia o ia kulanakauhal», a u*t hoahaaiaaia, oia no ka a oae kaua kakauoielo & me Kuhiun Haki. Eia uo k«ia kftaiatlfi aua oa« malalo o ko ka lehulehu rnau jilo e uhaai wale ia nai uo uo ua haua waiwai a hoihoi o»8 :a e ka iahui, he hooholomua aua no i ka ninau hoohuiaioa. Ua lawe hele ia oia e hoomaikeike e ke KanikelaKtnerala o Haw T aii uei uialaila, oia o G. D. Oilimaua. kela j M Hoku o Betelehema" o ka w&vi | h&la kahīka. | Ia Kupa a me Haki oialaila, ! ua haaleleia aku o Palaeu Haaej iine ma WasiiHtou v } uo ke koi*o aua aku iwaeua o ua Sdii«toa a aoe ua Laniuaakaaiuana i akoakoa aku m&laik e kah* ai 4 od ka maoao ]u»ouuiaina, Kv) l na hooiahoi no ka loaa o ia iiui \ h© n«o a lu* ns\» no I Mai Bosetoua a<s u kupa a hotja iaiua o Makim«e u.\n K*iua- | toua, Oaio, a ua louoia u\ai Ue i hoi kaUi k«iQa&uo i

[ 1(18? mai jjm *»■»&i ka Pexf®ldeua • hou i hohoia, eia aae, ua booa ; 'rafti fca hoike. ianei ua nui u& [■.uaauaolaaa.a.n*. A mai laiia «ku ā WBSĪutton3, ke nouoiio mf;i ia. ku hoi k.o luila poe me ka pololi, e ake ana o..ka hoahaaiuaia aku, 0 ika nana au« iho ka 1 ,koua wahi kuleaua.» ua kupihipihi loa. E poiuo koke 110 ka paha hoi oia ma ke ala.

Eia B&ft hoi, o kabi kauaaho wale no i ioaa m n uei i ko nei poe hoohuiaina uaai ia Haki oiai e pili aua no ka uinau hoohuiaiua, ma ka hoike ana ae a ka ohua. paleuao liuk o ka Poaha nei me na hu&-pal»pala nunui a moikaka, i laweia inai kekahi palapala ana ia Kikila Balaunu "aolie ka wa i oi aku ai o ka naoaknka loa. Ua manaoio oia • holo loa &&fl ia mea me ke au aupuni hou." P«la paha ! Ae, he manaoio wule .uo koas, aole he maopopo loa» a aia maluoa o ia insaaoio (o'e wale) oia e kalele la i ke ko o ko lakou iini nai. Ahu 110 hoi ta pilu ! He keu no uae hoi ke kupaianaua o keia uianaoio aua. Ua haalele mai ka nupepa K*roui kala o Kapalakiko i ke kokua aua ialakou a ua huli mai a naj uali. No ka ioaa wahi g*ula hou ole aku paha e iike la me īa ma mua, a o ke kumu ia o nei nauali mai. He keu no paha hoi a ka apiki, a koe hookaui aku la paha ka nupepa Hoku o Wasine toua. Penei iho na oleio oolea a k» napepa Honua (lilu»trated World) o Nu "Aole loa e hiki i kekahi Amerika uianao kauhke ke kipa ma Houoiulu, hoomaopopo i ka uiuuu a kaawi aku i koua kokua ana ia Amerika Huipuia ma ka uhiuhi aas ae i keia karaima (o ka aihue aua i ko Hawaii Pueaioa nei) uia o ku hoohuiaiua la. ?? Ae, pololei. Ua olelo ae ka uupepa, K&ro* nikak o Kapalakiko iua kekahi uiau&opepa, uia ko Kalivilaua kue ana i k* kahua hdna a Kiyini U ua loaa iaia he k&kov> uui ia e ka leUalahu" i keia wa 11 j hooieia hoi iaia mauiua/' 0 fc<?ia uo kek&hi q ua nupepa 1 Uuiao ioa ia :Kaiivilaua uaamua uo kaua kahua alakiii haiia e |)iii aua i ka ui nau o Ilawaii uei H«aha hoi keia loii aaa o ka mauao ? Wahi a ka o]elo piuepiue ia o Kalepuui ke ake loa i ko Kawaii aai hoohuiia uae, o kahi «ota kup«iauaha, elu» oua elele i k* Ahaolt)o, o toa Oeorg« C, Perkius» he Kīa* aiua uo ia Mokuaiua a

me Luoaunakahinana L »t:d, ua lau i tv eiua i ko Ba■'"weii uei ia*u naea, ua kne 1 a iaua i ka inanao heehulhina. A uaake no la ! Ke eue-u nei ko kakoa poe 'hoohuiniun, o Kakiua ke j oo alakai a o C. A. BiUui;u ka luna hooko e nohp ai ma ko lakou keena. I keia o.iahina ae hooeoaka ai ko lakoii komo hooikaika ana aku iloko • a iwaena o ka lahui e hoohulihuli a e hoonaauao ai i na pomnikai o loaa mai ana ke hoohu'i'ia pku kēkou; Ua hoikeia mai ia Loakou eia o C. T. Ai, he wa-hi ewe hnpaPake e hana nei oia ke Kfena Auhau, kft hele nei iwaena o na oiwi mauka o Kapalama a hala loa iuka o Kulihi tna ke ana piepiele i n* kaa "paiki-kala," a 0 ke ano ka o ka hookaa an:s he kakau i kekahi olelo aelike, * a ae «na e uka' liilii e like me ka $ loau ir.\a. A ma na wahi ka ana i poalo hele ai, ua ikeia ke aka-o C. A Balaunu mahope mai. Ma ka mauao o kn iiiea n*iua inakou i hoike m*i, he ano pah«le kela iwa.eoa o kalahui uo ka ua#»nao hoohniaiua, ke paa aku . kā «a inoa no na kaa hehihehi-wawae, be mf a okoa aku ana ka ka mea i manaoia e hanaiai aku ai f2ie ia ua«-u inoa, He eWe hoohuiwinH uo ka hoi ka mea nana ua mauka*ila. 0 ka makon wahi ao waU no 1 nei wa, e nana pōno a e hana me keakahele, a ins o ka manao : 10 kela e paheleia uf), o ka mao- ! popo naua ka tnea po'no loa. Aoh'e j o kakou wa e akn mamua ae o keia e loa *i ia lak m nei ma,&e, oiau e hoaoifi mai i ana no paha ho; na ano hana ekaeka a pau. " * - ' •, 4 • , He wa i hala ae "i horke aku ai makou no ka hopuia ana o kekahi tauka Pake, nona ka inoa o Sun Yet Ben, ma & n& ka phua pāle-mo liula i hoike ae he opio oia no kakou nei, ianei oia i hanaiia ai mai kona wa uuku a nwi a ma ke Kulanui o īolaiii kahi i hoonaauaoia ai. Ua hoike ae ka 'i B«hopa o Honolulu nei ma knna . nupepa-buke puka hepahn o ka !a 15 uei, o Tai Ohu ka kona iuoa iaia e hele ana ma kan* kula, Ē ole kona HIo ana i kupa Pelekane a mamuli hoi o ke keakea ana a ka Oihana o ko'im _ Aiua Ē malaiU a me'ke kokuain , e ka Oihana Makai, losa ai kona | pakele mai ka umi-a-makeia « . ialoaia, a hoounaia aku i liina ma ke ano he puolo r\o ka hro kolokolu&oki aou »ku i kmia j poo malalo o ko ia«Ja mau kana ;

i r1 —: : —~———1 He kupaianaha no keia j make i nmiaoia oona. O ke kuiuu mai o keia, ua weliia oia, np ka mea, oia ka kekahi alakai o Ka ; aoaO' kipi e kue i ka ohaua alii Minakūria e noho mana \* nia Kina, oiai, aole ia ehana ! he Pake oiaio, aka, he poe j T«ta lakou. | Ua hoaiai ae ka ohua palemo j iiula he ake ka ka aoao kipi e j hoaia i Aupuni Repubalik» e like la ka me ia ma Hawaii nei. ! No i* mea, ua pane ae ka Houolulu Dioce£an Magazine, aole i ike tnua ia kona eu iaia ma ke kula, a aol« no hoi oia i waiho iho i kahi maoli mahope nei e maopopo ai no koua hoala aua i na hana ohumu e ku« i ke poo, a i ole ia, kakau paha i na manao no ko Kina hoolanakilaia e hoea f mn ana mai ka auamo aua i ka . ! mamaka Manakuria. j A peuei iho kahi wahi o ia j paae: "Aole no paha hoi e hikiI aua i kahi uiea, ke manao iho ua j ao a hookomoia oia ma lolaui j me ke v aloh.a_ uo kekahi auo ; hooponopono aupuni repuhi*lika, , I ole h>a no hoi p&ha -me* ke ake e ! hoeueu kipi aku i ke Aupuni o ! Kina mahope o ke ano o ka I repubalika Hawaii i hanau ole ae ia wa " Hoomakeaka no hoi paha ka hoike ana ae o 'kel'a ohua no ke ake o kela Pake i ke ! ano hooponopono aupuni repu ! halika e like la me ko Hawaii | nei oehaa o ka hanau kara«. j hai ia ana, j He palapala ka i paiia iho nei j I e kekahi "keiki mikwnele oiaio 7 ' ! 1 a hoounaia aku nei i Ainerika | I ma ka Auseteralia o ka Ploakolu i ! iho la no ka lu ana aku ; ' īwaena o ko laila poe ma ka aoao ! ! kue loa i oa hana i lawelaweia j ! maanei a hook&huliia ai ke Au puni Moi. Ua hauoli makou eiu I noka hoi hehonkahi mea iwāena o na ewe i kokua ole i I na hana pakaha a kona auna, a ua* holo kona aloh» i&ahopa o | na oiwi o ka aina nei, kona aiua no h ū i hauauia ai. Aohe inoa oaalalo o ua pakpala aole ia he mea hewa, oiai, ua hoikeia mai i\o a ua maopopo no ka uiea uana i haku ia manao. (Ke loaa he wa wia nei mua ākn» e unuhi aku uo j makou ia palApala,) Ein nae, o ia inoa ole ana, ua no ia no ka tnea i manaoia, oiai, ua hoouuaia aku nei no i kekahi poe i mappopo lea mu o. Ua paiia j iho uei a hoounaia aku la no ) inalaio o kona uiau Ulo ponoi | Uahoikeaekn ohua palemo ! l aohe ka kf» AHiaimoku i ) hui pu na ohua £ ae o kana moku i holo aku nei, aka, ua noho paa loa »o ka ibko o kona

I Keena. E nana ae ika hoike a kona kaoaka, a e ikeia r;o ua hui a lauua pu aku oia a naawi mele aku ma ke auo hoolaulea uo ia anaina au moana. Mau no hoi sta inomo o ka uiauao a | me ke tik§ imihala. i