Ka Makaainana, Volume VI, Number 26, 28 December 1896 — Page 1

Page PDF (903.93 KB)

Ka Makaainana.
BUKE VI - Ano Hou Honolulu, Oahu, Dekemaba 28, 1896. HELU 26

HUAKAI A KE ALII.
-
Haalele ia Kapalakiko no ka Hikina
ma ke Ala o ka Hema.

                     Ma ka mokumahu Kina mai o ka Poalima nei i lehe hou ia mai ai no ke Aliiaimoku e hele la i ke anu o Amerika Huipuia. Hora 10 o ka po Poaono, la 19 nei, i haalele iho ai ia Kapalakiko ma ke kaamahu ma ke ala aku o ka Hema, a me he la ua hoea oia a me kona mau ukali i Bosetona a hoohala i ka La Karisimaka ma ia wahi. Ua ukali pu aku o Misasa Elenoa Gerehama, hama, kekahi kaikamahine a Misasa Ami Koni, i ke Alii. Eia iho malalo ka hoike mai a kona kanaka ia makou.
Kapalakiko, Dekemaba 18, 1896.
F.J TESTA,
Aloha oe: -
                     Eia no makou i ka Hotele Kaleponi i keia manawa a'u e kakau nei.
                     He hotele nani keia, he oiwa hale kona kiekie, a eia makou i ka walu o ka hale e noho nei, maluna o ka elevator e pii ai a pela me ka ino ana. He alapii no ko ka hale, aka, he hana nui ia au e pokakaa ai, aohe e like me keia, he kaomi wale aku no i ke pihi, aia oe i ka lewa kahi i hele ai.
                     He nui na poe e hele mai nei e ike i ke Alii, mai na poe kamaaina no hoi o kakou a me na poe kiekie o keia kulanakauhale, o na wahine aku nae ka oi.
                     He nui na wahi e konoia mai nei o ke Alii, aohe ae o ke Alii, a elua wale no ana wahi i ae ai, o ka halehoikeikelio (Horse Show,) a me kahi o ka moi o ke kopaa, Calausa Sepekela. He nani keia mau wahi , piha i na kanaka, he mau tausani ka nui, a iloko o ia piha, he ekolu wale no makou Hawaii.
                     He nani no keia kulanakauhale ma ka nunui o na hale, aka, ma ke kulana o na alanui, aohe no e loaa ko kaua. He uuku ko kaua, he hiehie nae, he maikai na alanui, a he pakika ka holo ana o ke kaa; o keia he pohaku wale no ke alanui, a iluna iho la o laila e kuku hele ai ke kaa.
                     Mai ka la a makou i hiki mai ai a hiki i keia la, ua hiki aku na hale pauahi i ke kanalima a oi; e pauahi ana i na la a me na po a pau, ma kahi o ka eha a elima o ka po hookahi, a pela no i ke ao; a elua hale pauahi i kokoke loa i ko makou hotale nei i ka po Poakahi nei.
                     He mau la ua keia o nei nei, a wahi mai a kamaaina, o ke kolu ka keia o ka pule o ka ua ana, paa ka aina i ka noe.
                     He eha kanaka Hawaii i hele mai e ike i ke Alii, he poe na mare i na wahine a ua nunui keiki, ua kuonoono ko lakou noho ana. A o kekahi, he hou wale mai nei no ia, oia o Keoko, he kahu no ke Alii Kunuiakea, a ke noho nei i keia aina me ka pilikia ole.
                     E haalele ana makou ia nei i ka la apopo, la l9, no ka hikina ma ke alahao o ka hema, a o Bosetona ko makou pahu hopu, a mai laila aku e maopopo ai kahi e hele hou aku ai, no Pelekane paha a no ka home paha, aka, e ike ana no oe ma keia mua aku i ke alanui a makou e hele aku ai.
                     He maikai ko ke Alii ola a he makemake loa i ka huihui o keia wahi, a pela no makou a pau. Aloha a nui loa.
Kou Hoa'loha,
J. HELELUHE.

-
Huli Hoi Mai o Kuhina Kupa.

                     Mahope iki iho o ka hora 11 a.m. o ka La Karisimaka nei i pae mai ai o Kuhina Kupa a me kona ukali kakauolelo maluna mai o ka mokumahu Kina. Ua welo ae ma ke kia mua o ka moku i ka hookomo ana mai ka hae o ka Oihana o ko na Aina E, a ua kani kuilua ae he 21 pu aloha nona mai Kakaako, oiai, na hoike ae kela hae aia o Kuhina Kupa iluna. Hora 10 a.m. o ka Poaono nei i hele ike aku ai oia ia Peresidena Kole a me kona mau hoa Kuhina. Ia kakahiaka nui iho hoi i hele aku ai ka puali puhiohe Aupuni e hoolaulea iaia ma kauhale. E waiho ae ana ka oia i ka hoike o kana huakai imua o Peresidena Kole i nei la.
                     Ua hoike ae, oia he 10,000 mile ana i kaahele ai a ua hoohauoli loa ia ka oia. Ma Bosetona, kona home mua, ua hoolauleaia oia e na luna oihana o ia kulahakauhale. A ma Wasinetona hoi, ua hui oia me Peresidena Kalivilana a me Kuhina Nui Olone a me na poe kiekie a koikoi e ae. Ua apo pumehana loa ia mai ka oia e Makinile ma kona home ma Kanatona, Ohio. Lehulehu na papaaina ona i hookipaia ai, a ma ke ano nui hoi, na nui kona hoohauoli loa ia.

-

                     Ma Wasinetona, Apana o Kolumebia, Amerika Huipuia, Dekemaba 15, 1896, ua hanau mai na ka wahine a Frank P. Hastings, he kaikamahine.

MAU OLELO OIAIO.
-
"Ke Kumuhana o ka Manawa i
kulike ai me ke Kaulike"

                     "Ua maopopo loa o kekahi kumu ano nui pili pono ole o ke ala kipi ana o Ianuari, 1893, ua pili no ia i na hopena o ke ala kipi ana o 1887; a malalo hoi o kekahi mau kumu moakaka, ua haawiia aku ka pono koho balota i na poe Europa a me Amerika, ma o ka hoohiki wale ana aku no e kokua i ke kumukanawai i hookumuia ae ia wa, a me ka lilo ole hoi i poe makaainana i hookupaia no keia aina. Ua kue loa hoi keia me na hanawai laulea liko mawaena o na aupuni naauao a pau. A ua lilo hoi ia i mea hoehaeha loa i ka lahui Hawaii. Ina aole i lilo i mea hoehaeha, alaila, aole loa lakou e like me na poe naauao a i hiki hoi ke hilinaiia.
                     "Ma ke kaulana haunaele hoi o ke Aupuni iloko o 1887, a iloko o 1893, o ka hana wale no a na poe aka hoomaemae, o ia ka hookikina ana aku i na moi pakahi o ia mau au e noho alii ana e hooponopono ae (e like la me ka mea i kupono no ka manawa) i na mea i kupono e hooponoponoia, a e haawi aku hoi i na hooia kupono ana no mua aku; me ka hooko a hana ole aku hoi i na mea e hoohaeha loa ai i ka lahui Hawaii. Ma ka hana hope iho nae hoi, ua kaha loa aku la lakou mamua ae o ka ke Aupuni Kiekie Loa o ke Ao nei e hiki ai ke ae. No kekahi hana pono a pololei no kekahi mahele o ka lahui o keia aina e lawe ae ai, me ke koho balota akea ole, e hoohui aku i ko Hawaii Paeaina ia Amerika Huipuia, me ka nana ole ia o ka manao a ae ana o ka lahui Hawaii, e kupono hoi no ka hapanui o ka lahui Hawaii e hana i kekahi hewa (karaima) pili lahui ano nui; a o ia nae hoi ka lakou i hana ole loa ai.
                     "E pili ana hoi no ia, ua oleloia ae ma ke ano nui, aole ka i kupono ka lahui Hawii no ka hoomalu maikai ana i ka aina. Aia ka lahui Hawaii malalo o kekahi mau pohihihi a pilikia i ili mai na kupuna mai, e like la me kekahi mau kumu moakaka, aole i ili ke koikoi maluna iho o lakou, a no ia nae hoi, o ka haole e hooholo ana e noho oia ma keia aina, e pono oia e hoomanao iho o ke aloha a me ka hoomanawanui i kulike i ka oiaio a me ka pono ka i makemakeia.
                     "Aole loa hoi ia o ka hana a na poe misionari Amerika o ka hele ana mai a ka aina o na Hawaii o ka hoopalahalaha aku, a no ka lakou poe keiki hoi e hoohui aku me kekahi poe e ae ma ke kaili kalaiaina ana aku i ko lakou aina mai ia lakou aku. He manao hoehaeha loa keia ke noonoo iho. Ua hele mai lakou e haawi ia lakou i ka oiaio laahia o ke Akua; a mamuli hoi o keia ua apo aku ka lahui Hawaii ia lakou iloko o ka manao hilinai maikai. Ua apo aku ka lahui Hawaii i ka lahui Amerika ma ke ano makamaka; a aole loa no hoi lakou i hana aku i kekahi hewa i hiki ole ke hoopauia ia lakou, a i ole ia, i ke Aupuni paha o Amerika Huipuia.
                     "O na lala o ka Aha @@@@@@@@ me ka Hale o na @@@@@@ nana o keia Aupuni. @@@@ ai i ka olelo hooholo @@@@@@@@ noia e ka Peresidena @@@@@ 1896, "e hoomau @@@@@@@@ Ahaolelo o ka @@@@@@ Hawaii, e like la me @@@@@@@ aku, me ka paa @@@@@@ ma ke kokua ana aku @@@@@ huiia aku o ke Hawaii @@@@@@ ia Amerika Huipuia, @@@@@ wale ia no lakou e na @@@@@@@@ hiki aku ana i keia @@@@@@@ ka hoohiki ana aku @@@@@@@@ Aupuni, he mea kue @@@@@@@ na poe Hawaii aloha aina lehulehu, a he mea hoehaeha @@@@ noi ia lakou, ua hoomamae lakou mai ka hana a ia aku pela a nolaila, aole loa lakou i koho balota iki.
                     "O ka manao hoohuiaina malalo o keia mau kumu hoaiai ae la, me he la i ka nana aku, ua lilo i hana ulia (pakalaki) waiwai ole o ke ano hoohilahila.
"E.H. DIMOND,"
(Kaimana).

-

                     He makana Karisimaka ka i haawiia ae i kekahi poe kakaikahi i ka auwina la Poaha iho la e ko Kama'liiwahine Kaiulani hope pilikana maanei me kona kii hope loa o ke paiia ana mai nei. O makou kahi i hoomanaoia mai. Mahalo nui no!
                     Ahiahi La Pule, la 20 nei, ma Koleaka, ua hanau mai na ka wahine a Keoki Uanu (Geo. Wond), he kaikamahine. A i ka wanaao no hoi o nehinei, ua kii mai la no na lima menemene ole o ka Make a lawe aku la ma o kekahi ma'i huki la. Ia auwina la no i nalo ai, mai ka luakini aku o Malieokamalu ka hoelewaia ana. Minamina no hoi,