Ka Makaainana, Volume VI, Number 26, 28 December 1896 — Page 5
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 28, 1896 5
mea e loaa ai o ka hoohuiaina. Malia he maia no ka mea i loaa mai la.
-
Aia ma kahi okoa ae o nei helu ka makou unuhi ana o kela palapala a makou i hoaiai aku aku ai ma ka helu i hala na kekahi "keiki mikanele oiaio" i kakau. Oiai hoi, ua hoopukaia ka palapala kumu ma ka olelo, Enelani me ka inoa ole, ua hiki kino mai ka makua nana ua palapala la imua o makou a haawi mai la ia makou i ka ae laelae e hoopuka aku i kona inoa ponoi malalo o ua palapala la, i akaka ai hoi i ka lahui ka mea nana ia i haku iho a kakau. Nolaila, eia mai ua palapala la me ka inoa o kona luaui, he keiki makua ka olelo ana, a aole hoi he keiki poo ole a kona luaui i hilahila ai. Ke haawi hou ae nei no makou i ka mahalo i nei keiki hookahi o ia auna i huli mai a hookahi ka manao like ana me ko ka lahui, a na ka lahui no hoi ia e ike iho nona.
-
I na la mua loa o ka malama i hala, mamua ae o ka hoomaka ana o ke kau hana keaka o ka weheia ana o ka Hale Opera Hawaii i hana a hoomaemae hou ia, ua hoike akea ae kekahi haku poo kamana aohe paa o ka hanaia ana o kaupoku, a ina ka e kaumaha loa ana o luna i ka lehulehu, e hiolo ana ia kaupoku. Ua lilo keia hoike a ia haku poo kamana, nona ka inoa o Pita Hai, i mea e hoopieloko ai i ka lehulehu hele makaikai hana keaka.
-
He mau la mahope iho, ua hele he komite o kekahi poe kamana poo a hana hale pohaku me uinihepa e nana, a ua hoike ae hoi lakou aohe mea e hopohopo ai. Nolaila, ua hoolohe ole ia kela leo uwalo o kinohi. Ua komoia ka Hale Opea Hawaii a ua piha i ka po mua i weheia ai.
-
Pela mau mai i na po lehulehu mahope iho, aohe he poino i ikeia, a hiki mai hoi i keia la a i nei helu hope o KA MAKAAINANA o nei makahiki aole loa i ko iki na olelo a Pita Hai. Me he la paha, ua aneane loa oia o huna loa aku i kona poo ma nei mua aku, a i ole no hoi ia, e hoomau malie no oia ma kana hana.
-
Aneane e piha na malama elua o ka hookoia ana o ke kanawai e papa ana i ko na kamalii hele i ka po. He poe kamalii Pake, Kepani me Hawaii ka i hopuhopu mua ia i kinohi a hoopaaia ma ka Halewai, a hoea mai hoi i nei wa, he kakaikahi loa kamalii e hopuhopuia nei.
-
Ina paha o kamalii haole ke hopuhopu a hoopaaia, ike koke no kakou i "ka welawela o ke kai o ka moa liilii," no ka mea ka, ma na aina haole, aohe he hoopaaia o kamalii, aka, he hoihoi pololei ia a kauhale o na makua a waiho aku i ke kauoha e hoea ae imua o ka Aha i ke ao o kahi la ae. No keaha no la hoi ka mea i hiki ole ai ke hanaia pela i na kamalii o na lahui like ole o kakou nei. He hiki loa no ina e manaoia ana pela.
-
O ka makou i makemake ai e ike, o ka hookoia o ke kanawai.i na wa a pau. E ikeia no i na ahiahi a pau e malamaia ai o ka halawai ma ka hale halawai iuka o Koiuiu i ka piha o waho iho i kamalii e paani a e hana kuli nui ana. No keaha ka hoi ko na makai hooko ole ae i ke kanawai ma ia wahi?
-
Ke hoomanao nei makou he mau La Pule i hala ae, ma ke alanui hele-aoao mauka iki aku o ko makou halepai, he mau keiki Pake ka i hopuia e kekahi makai no ko lakou paani kinikini i ka auwina la a laweia no ka Halewai. Ina no i hele aku ia makai a mawaho iho o kela hale halawai ma Koiuiu, e loaa no he poe kamalii lehulehu e hana ana ia ano hana imi loaa (?) like. Ua okoa anei hoi ke kanawai maluna o kela a me keia? Kupaianaha no keia ano o ka hooko ana. He keiki hana Pake kekahi ma ia hopuia ana.
-
A hiki mai hoi i keia la a i keia helu hope loa o nei makahiki o KA MAKAAINANA nei, aohe o Kapu i kii mai i kana mau dala o ka Buke Mele Lahui. ana i ohumu mai ai mamua aku nei ma kana ohakulai i mauliawa iho nei. Ua hoike aku makou mamua, mahope koke iho o ka ohumu ana mai, eia no ke waiho nei na dala me makou, a o ke kii wale mai no ka pono, a ua aneane paha e piha na malama ekolu, he ole ka neeuia mai o ke kii. E hala ole no makou no ia mea, oiai, ua makaukau mau i na wa a pau.
-
Lehulehu na poe e halawai mau nei me na ulia mai na kaa "paikikala" mai, a o kekahi o ia mau ulia me ke ano kukonukonu loa. No ke aha no hoi i kau ole ia ai i kanawai no ia ano kaa, aole wale no o ka lawe ana i kukui no ka po, aka, e lawe pu i hele kekahi no na manawa a pau. Ke manao nei makou he mea ia e pale ae ai i kekahi ulia i kekahi manawa.
-
O keia ano kaa, oia no ke kaa hehihehi wawae (Na ke Kuokoa-a-Poepoe keia inoa a makou e aihemu nei, a o ia maoli io no paha hoi ka pololei loa, no ka mea, he pai okoa no ke kikala o ka mea e kau ana ma ia ano kaa. Eu no paha o Poepoe.) Mai oi loa aku no hoi paha ina e nana pono ana na poe holoholo ma ia mau ano kaa "paikikala."
-
He mau la i hala ae, oiai kela hihia hoopae opiuma nui o ka loaa koke ana iho nei e hanaia ana imua o ka Aha Apana, a ia Kakina i iho mai ai i kekahi kakahiaka, ua owala ae kona kaa a haule oia a eha. Oiai, oia ka loio ma ka aoao pale, ua hoomoeia ka hihia eluelu oia, a he ma'i ia ona o ka waiho ana no kekahi mau la. He nui na hana apiki a hoopilikia a keia ano kaa, a ma kekahi aoao ae hoi, he mea hooluolu a hooikaika kino, a he mea hooholomua, hoomaalahi a hoomama hana. Eia nae hoi, he mea pono loa e makaalaia ko ka lehulehu pono.
-
Kupaianaha no na ano o ke kanawai e hookoia nei. Ekolu poe ona hale pa hupahu, he poe haole wale no, i hopuia iho nei no ka malama i kekahi ano pakaokau lealea piliwaiwai. Hookahi o keia poe i ae i kona hewa a hookauluaia kona hoopai; o ka lua iho, ahewaia a hoopaiia e ka Lunakanawai Apana e uku i $75 a me na koina; a o ke kolu iho hoi, hoopau wale ia kona hihia. No keaha mai hoi ke kumu o keia hoopai like ole ia ana, a o ka makou hoi ia e haohao nei oiai, he hookahi no ano hihia.
-
Malia paha o hiki i ka Loio Kuhina ke hoike ae i ke kumu o keia ano hana, a makou hoi e kapa ao nei he keu a ka hana kapakahi a ka launa ole mai. No ke paleia ana anei o ka mea mua e kekahi loio i pakele ai oia mai ka hookauia aku o ka hoopai, a i ole ia, no ke pale ponoi ana no o kekahi iaia iho i hoopaiia ai oia a hoopau wale ia hoi kahi me ka loio a hookolokolo ole ia. Aohe no he apiki aku a koe mai.
-
Mumule mai nei ka hoi na poe hoohuiaina, aohe olo ae o ka pihe hauoli ia Kupa i hoi mai nei. I ka nana a hoomaopopo aku no, me he la e moewaa ana no nei anoi palaueka o lakou ma ae.
-
Eia nae, o ka makou no hoi noi e hoomau aku ai i ka uwalo ana ia kakou a pau, e noho a e moe no me kamakaala a hiaa mau. Aohe wa hana e aku o kakou mamua ae o nei, a o ko kakou eleeleu mau mai no ka pono loa.
-
Hilahila ole no hoi ka ohua palemo alaula o ka hoopuka ana ae i kekahi ao aku mai kona aoao i ka ke Aliiaimoku mea e hana ai ma o. Ua puka ae keia mahope iho o ka lono mua i loaa mai no ko ke Alii pae maalahi ana aku i o. Aia no hoi paha a uiia mai kona ao aku, alaila hoi paha waiwai; aka, o ke kiola aku me ke noi ole ia mai, he ku ia hana i ka hoopailua loa ia Hele pela!
-
Ina he ake io ko ka aoao hoohuiaina e loaa like ka hoomaopopoia o na aoao kalaiaina a elua e paonioni nei, e lilo anei hoi i mea hewa ke noiia aku e ke Aupuni e hoouna mai ke Aupuni o Amerika Huipuia i komite mai kona Ahaolelo mai o na poe manao kaulike a makee i ka pono oiaio maoli. Ke hilinai nei makou o keia wale no kahi kanaaho i koe no ke Aupuni oehaa e ku nei. Pehea ia, he aku imua!
-
He olenalena ke pena no ke keena poo o ka Ahahui Hoohuiaina, aia ma kekahi koena o na hale o Alapaki Kauka ma alanui Kalepa. Ea, he wahi mea hoomaikai paha hoi i ka hae moo o Kina. Aia aku ka moo iloko o ia hale kahi i lapee mai ai. E akahele kakou!
-
Ua lohe mai makou eia ka ke haha poele aku nei ka moonihoawa hoohuiaina iwaena o na keena oihana o ke Aupuni, a-o ka Luna Buke Helu ka ka mea e lawe a e hooikaika nei no ke kakauinoaia mai. Ma ko makou lohe mai, ua pipili aku la no kepau i kekahi poe lehulehu loa. Aloha no hoi paha ia poe ohakulai o kakou!
-
O ka hoikeia mai, he manao ake oihana ke kumu o keia hana. Ina e kakau ole ana, o ka hoopauia ae la no ia, a lilo aku ka hana ia hai. Nolaila no hoi paha i hookahi ai wai o ka like ma ia mea, i mau ai no hoi paha kahi hana. Naliwaliwali a opaipai no hoi na kuli la. Minamina wale.
-
Pake Kaawe Iaia Iho.
Hora 9 a.m. o ka Poaono nei i loaa aku ai he Pake kumeka kamaa i kaawe iaia iho maloko o kona keena ma ka Helu 314, Alanui Nuuanu, a okiia a haule. Ua manaoia i ka auwina la mamua aku, hora 4:30 paha, kona hooko ana i keia hoopai maluna iho ona. He ohana kona aia no i Kina, o Shu Won kona inoa, a ua 33 kona mau makahiki. Ua oleloia ae no kona nele i ke dala e loaa ai o ka opiuma ke kumu mai o keia hana ana pela.
-
Ke waiho ma'i kupilikii loa nei o Kuhina Wilisi, a ua hopohopoia hoi oia A pela no ka hoi me F.W. Fehlbehr (Uilama), makai o na Aha Kiekie me Kaapuni.