Ka Makaainana, Volume VII, Number 3, 18 January 1897 — NA MOKUPUNI. Na Lono Like Ole no ka Makani Apaapaa. [ARTICLE]

NA MOKUPUNI.

Na Lono Like Ole no ka Makani Apaapaa.

Ma Kekuhi L-. S^brti ua ikāik* loa ia ka 00 ka hoomaka liilii ana mai. Ma ia La Sahati i kaili aku ni o Kiaimakani hooKahi kr*una ua pale a me hookahi keu, he me'a kakaa keoa iluna o ka' makika, e alualu ana mahope, ua lola maihookahi k«uno,a o ke'ken ka 1 nalowale lori. Ua lawe pu no paha o Kiaimakiini ia papale nona. .0 keia " makani ho paha keia \ alakai ai ia La Walena a loaa ke aupuni kinl o diabalo, oiai oia e imi -an'a ia Lo Bianalo ma, a na ia naakani hookahi no i hoolilo ia Iwa. e tno kn i Kaihia, Kona, a mai hooipo pu uie ka wahine hiu i ; a oka Lae Makapana, ka mea nana i honpna pio 0 Eomianah i i ke eupnni oka papa ku oka moana, ina hookahi la ke kannu pu nna me ka wahine hiu i'a nana-i hoopaa pio {, ka loea hook.i-.ii hila hnpa." Ua mahuka pu Hkn he elua p'oe'o ke awa o Honoipu, ua lawe pii aku o Keanmiki me Keauk-a iw«ho o ka mnana No ka ikaika loa o keia makan-i, -oiai, iua oe iluna o"ka lio ,e k«u ai, ua hapa ka ikaika hnoiue o ka lio 1 keia niakani, e ana i paa pono iho, hej«ahema ae no oe ike oe ia Kulaipi me Knlaipau. Ina oe e makaala ole ia oe ihō, alaila, e ana oe me ka pela nohinolu nwea o ka honua; ina aole, i kV. lep.o ilnna o ka pela nolunol'uo ka mauu. Ma ka la 28 o Novemaba, o ia ka La Kuoko»-, ua hoike mai la oia i kona oani nui, nie he l»i, o ko ke Akua Mans Loa makemake ia; o ia ka piha ana ona makahiki he 53 o ke k'iokoa a-pa o Hawaii nei, ?vr ii na Maaa ruai o ke ao nei, oia o Beritania me Farani, a e hoomauia ke kuokoa o ke Aupuni Hawnii nei. Ua nijttlamfiift he mau paina lehulehu, ua ni na raea a pau me ka lawa pono, e alualu ana ia Hanale e hoopiha i&Keoni Bulu, na Keoui Bnlo i kaohi mai ua

e ibo ana o Inna 0 pii aoa o lalo, ua ehaia an ia Keoai Bulu, uw@se lale, eßa oe ia'u Ua malamai» ae bc halawai o k? Hui Aloha Auia ma Kapaau, Akau. Ma ka pau ana okahalawai, ua maiaiiala be paiaa a ka haiolelo no ka L«i Kuokoa|o Hawaii nei, e na knpa 0 ka aiua Haaheo o Kohala, uie ka maikai. Aole i ulo hp hnnnaele ma ia la a lawe Lehoa i ka ia He oiau h.ooaanea omi ia po a huli hoi iu) ka home. | Ma ka La S h it, uh uauē aku 1 ka pulo tua ka halepule o Ka!a«

1 I ko'unana aea «i'KU he ! mwhumoha na nobo, ao)o boi e li ,; & !Hfi mainna, i ahoaa ikamalii kuia o .-Mauaa GHva. He kahnnapEil© hou a tae ke kahu kuMinaiaa Rev S. W.. Kekuewa. No ke kuee o na hoahaoau me ke knbu,o ia ke kumu i pihaole ai ka halepule; he uuku na hoahu:nau iloko, p na poe uo i hoohiki ma ke Aupuai Repubaiika ka i hele mai i ka pule. No ke aloha aina, ua inaluma uo he uiau haie halawai ma na apana pakahi. Oi«i, ke mau nei no ke kupua o na kanaka mahope o ka aiaa, ka aina i alohaia mai ua kupuaa mai, i naiia ni e Kainehameha I . ka Napolionu 0 ka ika neij a nae ka lokahi o koaa mau koa» a me na pn-kaua o ia hu i haU aku la i hope. Ma ka po Kai'iaimaka, he nui ka ua, mai ke ahiahi mai o ka Poaha. Ma ia po i hoonanea aku ai ka hui Puuwaikloha Glub. Hoomaka ,mai Mahukona mai 4 ua haalele U laila, pii oololei no ka uka an i o Puuhue, malaio o ke pāilaka ana a kekahi keiki kamaaina o ia mau kualono. Oiai na lio e haulani aua, ua loaa mai la lakou i ka ua uui e haluku ana, aole na« lakou i kuemi hope; ua nee aku W no mua me ka hopo oie. a na ka nui o ka ua i koao mai e komo ma ka hale < kaauiaina. Ua hoonanea malaila, mai laiia aku no kekahi haie okoa aku, a malaila i kuupau ai a hiki i ke ala ana mai o ka ooa noua ia hale, ua hoolawa piha ia aku kooa makemake a pnu poao,a ua hookuu maikai aaai laua me kana lede maikai,uwese kanana, ua ehu oe ia*u ī ka po nei, e he he ne a ha ha na. Eia kou ke ka nei i ka iopo (he olelo kahiko o Hawaii nei), a motio pono ka ihu o ua hu uo Pouhue, ia ala hoopiipii, nooa nei wahi lalani uoele: Ua nani Haeua i ka ehukai, Haaheo ana i ka lau o ka mu, Mea o!e ka loa o Pnuhue, ī ka haulani a ka ihu o ka lu», Ilaila makou ike iho ai, 1 ke ahe anu huihui houhou ;!i o kn aina, He nui makon ka liele'na', " v 0 noi kula loa e hele nei. Poka ilailā, hoopiui ka laina o ka mokilho'o honna (lio). Komo maloko, na pa kahen aia keik'i lalawai o ka nka ann o Puuhne, na hoonanea malaila he man hora, a me ni hookipa maikai aiia ia po, a tae na koiikoi ana a ka lioakemake. Ma ka pau nna o nm hnna mn ia wanaao, ua hanwi m-*«i h\ oia i na huaolelo hoohuia o hau:>H ak manao. (Ja ulele hou akn no Kehena Mb ia nUnui hel«e akahi a ikemaka kekahi o ko*n

mau hoa iu,a!<i.hoepiipil a hoo'iui ana oie iiā makaui paio aia ala m>ii o Puuhue Puu fc be ui* oiaan na hoa, ohea keia w"ibi; ua haiia aku me ka maik&i ka inoa o ia wahi, a hiki i ka hala kamaaiaa, aia hoi, hon« aaa ka leo o ke kahuh ia wanaLe, a kooao laaioko Ia vra i hooipo oiai ai'kekahi o ko*u mau hoa me li'iihh-i aaaeaue a ine aooipua, ua hiki mai o Kauliilaau, me na kepau pipili (i hoopipil,ia ai txa akua o Lanai), a ua ka !eo kolohe o oa hoa i hoopuiwa ae, me he la, ua hooipo pu paha me Laieikawai i ka ulnwehi o Paliuli. Mā kakahiaka aua ae, ua pahol» aiai na kamaaina he papaaina Kanaimaka, ua ai a lawa, ua mu a keaa, a oa Keoni Bul'j i kaohi inai, ua ehaia, ua holo o Hanakele. A haalele ia laila on Puuhue, maiaila i hoouanea ai, a pahola hou ia he papaaiaa iaa ia. anwima la, ilaila i ike iho ai i ua kohi kelekela a ka, Puukolu e hiki ole ai ia oe ke hoohalahiila i'io. Ua lawa pooo kou mak® make ina ia papaaina Kariai maka i paholaia mai i ua poe a paui naue aku, e ua keiki kupa o Puuhue. Ua he mau mele, a uhi ke ano ahiaai, huli hdi no ka home me ka ma— nao hauoli no ia La KarisioiBka Ma ka Poaha, O'kemaha^l, 0 ia ka hope o kela makahiki 1 hala aku I», ia kakahiaka ua auo e aioaua me ke auo oauiaai makaui makai m d, e hoike m u an? he ino a heea mai I ka aui aoa ae o ka la, hora 1 paha, ua hoonjaka mai Ia ka ua me ka ikaika loa mai ' ka moaoa mai E hoile mai ana o ka la *»ope o kela .makahiki e pau aua, o kona mau kūluw&i. maka hope «na ia a hala ia makahiki me kana mau pono, a hoea neiui la ka uaakahiki hou, 0 ia ka la Hape Nu la, la 1. Ua malamaia he mau paiua he nui naa ia la, me ka hauoli nui uo ka lana t» keia oiakahiki hou me na he uui,- me ka ulu ole o ka hauuaele ka maikai. Ua ai na :xsea a pau me ka hauoli, ua kalua ua pnāa momona e pn ai ka eha i ke kumu pepeiao, "u* hsha Wai^io 1 ka ua noe." Ile hoike Kula Sab&ti ao ke aloha aina tna Kapaau, Kohala; U;\ maluuaiii aa haavritlfc me kt» maeiuae, u uie na himeui, a he mau hiuokla no ka Io&a aua o koia ka'uaai^u. He hfihei Ho no ma ia U* a uo W \m\ nole i heihn n* Hv> nuiH o ka pnkika o ke alaiiui, i n Vuuiq i holo ole ai. ?Ta ana la kn eha i h U e heihei ai keia uiau Ho 4 oa u& oiwl pehr o o kn aina, a i ole ia, ea ke^kl

paba o Fotugala? _Ma keia Poaoao e ikeia ai ua eha a? laua. Ma ku Po b.o uo.ae t uf.k*> a b elt }*ku.&u mn t imi aaa i ou mea h >u o ka la 1 o laDUsri, Hgpe Nu la, ua o ala&la oo kekahi, a ua aku o Adam,u i fc*iua Ewa u ua n>ifeo la i ka paakai* tno ka mea a ka palahu pokeokeo i r<ua . oka Aha a Ākiiia ,ma Kupaau. "Ua luhe pahe i kā wai t a kaaaulu," oia ke kumu i ulu mai ai. Ua nui ka hookipaia uiai ma ia alahele me ka maikai, ua ai a lawa i ka oluolu o kamaaiaa he;nhea me ke kipa aaa aku e paina a ua ho«a i iia pali kiekie o Pololu, aia hoi na loi laiki a ufl P&ks e waiho kahela mai »nir He nani maoh no, a ua huli boi mai a kipa raa kekahi hale ka* ma'aina toa ka hookipa ana a kekahi iwa maka palupalu. Ua hoonanea me ka paina pu ana. Mai laila mai huli hoi no ka home, aua halsw fj l pu .me ka hai ipo ifi po pouli nui anoano. Hora 8 puka no ka home. PUUWAIALOHA CLUB. Kohala, Haw»ii, lannaii 7,1897.