Ka Makaainana, Volume VII, Number 4, 25 January 1897 — KO KA PO HOAKA. Lamalama i ka Moe, Pela no Paha ka Puana. [ARTICLE]

KO KA PO HOAKA.

Lamalama i ka Moe, Pela no Paha ka Puana.

Ma ka auwina la oks I>. 2S o Okatuba, 1806, i« K ] a ., \\ ir j a kekahi »ii>6»hano nei no ia: Ifee &ku la ~i kun eina hanau a me kuu hale, kahi o'u i oiii m*i ai i keia no, a ike pu la au he elu* mau iH-iiia' paahao »lolm aina ma ke kua o ua hale la o'u me elua alanni, he hookah* o keūi ni&u alanni e pii i ke kwahiwi ma ka ao&īō hikiiiā, a peia'- uo i ka lua oke ftlSDiii e pii potu> ana no ika hikina: A maloua o

keia man alēniii keik poe aioha flina 'me rts?u aahu~onioL'O. AlBwano au i hiki aku ai i ka hal« a komo aku U iloko, a i 18i 1» au i hOl aw&i ai me ko Amalia uha ne ā m'e' k0 A oe, Meleana, Kopgoo Ta mākon % oina aua i na paaheo aloha aiaa e pii ana i ka maun», hiki mni lg he lono la makou 0 haike aoa ua make na enemi 0 Hoke k. 0 keia Hoke k., he kupanakane nō ia no'u, a ua kau' ha oia, "ina e helfi kekahi n-n;v nemi e ik» iaia, aai paba ir :; mea a\\a i hoohiki fli, e nna lakou i ka make." A pela io Iho la i m-ake ai na enemi 0 keia iho Ia ka lono i loaa mai ia n)sknu. Mahope iho, mt pii alN] la 0 " Meleana r me Kopaea iluna o kaupoku oka hale a Inmeni te la laua i kekahi himeni alohn aina ma na him« m Pane nku nei ko Amali,'! "E himeni rnai o!ua i hi.neni okoa* Hoole tDHi nei -l&ua Jā b hoomau aku la.no laiia 1s i ke mele ana 100 ka huli like aoa o .ko -laua inau alo Ike k"ai. Mahope iho o ka pau ana k.a laua mele ana, ua naua aku la m«kou i na 1/iina paahao aloh'n 'unn, ~>i ike aku la no au ia lakou e kai -like ana no lakou me no. lamalamk kukui e a ana iue ka hoomau no ma ko laknu hlahele. A

puiwa ae !a au, eia lta he meeuhane. He ekolu manawa i 3naa ai o keia hnawi;ift ia ? u rae ka loli 010 ae. J. K 0. Na Hoolieno ame nu He 14 ka aui o na mahele o kei« nioe, aole uae i hoea i ka iiopena o na ha.ja a ka moe. 1, ka ahia haoau, aole i haiia mai ka inoa s nolaili, e kapaei» 2—sa laina e kamoe ana no ke alahele kuhhiwi. 0 ka hele ana t> laiua p-uihao aloha aina no ke alakelo kunhiwi, he hoike.ana oaai ia i ka hana i lawelawe aiua ia ai, a pela hoi lukou i Hio ai he niau pa&hao e ifeeis la m.i ka moei. A i Uooiaioia o nn kukui iHUialam* ua ko iukou mau liuia, oia hoi, ka olelo ana ae nae ke ahi ma

ko īakoo iiiriu iioaa i h&na aku ai lakon p.o ke aloha i ka aina; a poln hoi i kan mai ai kela. ke.pa onionio karaima enaluna o lakon e.i.keia la nua ka moe. N©laif», ua ikeia lukou he pee paahao la kou e ikeia aku ana aia n?os; malia he poe lanakiln lakou eaa ka naoa ana aku o keii) inua iho. 3—o ka kukui lamaiama hoi e a la iua ko iakou mav; lima, malia paha o ka hoailona ia o ko lakou nlohaia. īua iiae oke ahi id a ke aioha, Mlaīia,, *na ka uhane iho ia. A iua oua kukui laoaaiama a lakou e paa la a he hoike ia.no. kTS maemae o ko lakou. mau lima ma o ko iakou huikaiaia, alaila, oia paha. Ahe hoike no hoi ke kukui lamalama no kekahi iiu hou, nu hou hele, iiu hou maikai a poiuo paha no kesahi hoa'loha a makamaka paha o ka mia nana ka moe, a i ole, o kekahi raea kiekie iloko o ka aina, ke ku nae ma ia aao keia kukui lamalama a na paahao aloha aina « paa"la, a i ku »)o i ke ano o ia J mea he ahi,.o ia ae 1a.n0... Aka, o kana hou, he mes pono £e nanaia, a k~e J\ociohei», e like me ka ike a na maka a me ka lohe a na pepeiao. A ioa no hoi oke £ukui-a i keawakoa keia uu hou, aohe n■» he hew.i k« nana aku.

4—No ke komo ana o ka mea nana ka moe iloko oka hale, a lialawai pu me Ama 1 ia f Ā.m me Kopaea. Ua hoike ka oaoe 0 ka hale no keia i hanau a; ka luea nana ka moe, a o kona aina hanau no hoi keie, aua kaawale mai oia uo kekahi wa loihi, akahi no oia b hoea " ike hou i kona ons haa.au. Ina he hoike keia moe no ka hoi hou mai o koaa mau pono ponoi iaia, a i ole, he hana paha i manaoi» e loaa mai ana i ka mea naaa ka oaoe ma ke ano he'hana i lawelawe īnua ia e ia a e hoi hou naaiaaa, he pooiai - kai ia no ka uiea nana ..inoe?" A ina e like m# ka mea i oleloia, "Hoi hou ike ehu me he moi la/' he mea kamahao ia Ina o k.t hopena hou ia e hoea ma ena maluna o na pio kalaiiaina.

E hoemaoaoia, ua like no ka halt me he wahine la, a ua loihi i . na la akahi no a hui hoū. Ina nae e ku i«a ia nno keia komo ana iloko o ka hale, he k©n r ka apiki ieia pel« io, Aola phfi? s—He pono hoi k« nanaia *a kaa welau o na inoa o Amalia, Meleana, Amoe a mo Ko paea, i mea e toaa »i kekahi haina ku kaaw*le, A o • kwe ia (lia) o Amalia ā rae (a'.m) o Me!«anf(, a me (ee) o Amop, V * (ea) o Kopaea, a ua loaa ka hain», o ia ae keia: n Lia

anac e e a " laa ih o la ke i o ka hai'īa a keia līāau •■.iuoa i bai mai ai, a!';ila,heaha ]a mea tiui i li'aia tv ka raea naaa ka nrjoe? Re uhu naaalo anei i ka maka; he lio kainepu anei? Koe aku ia a na kekahi uaahele okoa «ku e hai. māi ina he oiaio keia mau hoopunipuui aua ae a kekahi mahele ok« inoe. Aka hoi, iua he li'a aria keia uo kekahi poiuaikai'no ka mea uaoa \n moe, aole hoi aua. A iua he li'a aiia keia uo ka huikalaia ona pio aloha aina, n* ke A'ipuui ia. A ina ua li'aio kahi mea pouo olf, okeau o ka : raauawa ka i ike ia mau mea, A ju« ua li'aia ka pooo kumu ana i na'i ai, no luua mai ie. „

He m6a pono no hoi ke eana hon ia kekahi haiaa e ae iioko o oa inoa, a o ia keia: . Amnlia ke ksi, j\moe ka iuo, e Meie?aa ua laaou uie ka hauoli, alaila, hooloiia, Kopa-ia. lua o ka haioa hou keia a ka moe, aia © ua iaoa la, alaila, ua pili ka haua i ka hootna«aifteia o na $io aloha a i ole, i ka aiun paha. Aka, o keia inoa "Pio Aloha Aina, ,, he mea aui ia a koikoi i ka uoouoo auā, anle uae au i naanao ua piii ia i ua pio aloha aiua e uoho uei, aka, ina kekahi ano okoa ae uo. A oia keiB; ua 'pio ke ola, ea lamaku o kekahi ewe o kaainfi," ina ma ia ano e hoea mai ai. A iua Lio hoi ma ia «no ua paahao aloha aina me na lamalama ku-

kui e Bfina i hoik« ruai ai, oiai, he alahele kuahiwi kp. auo o tca lakou huaka; no k&hi kanāka ole, a o ia ala kanaka ole ka mea naaa e hoike riu>i ke koikoi ma luna o kekahi ewe o "ka aiue; ke ku ilaila, a i ole, ihioa paha o ktkehi kaaaka iiioa kiekie. 6—*«X>i makou e uana ana i na pio aloha aiua e pii !a i ka mauna, hiki ioai la he louo na | make ua eneoii o Hoke k " | He louo make uo na eneuai o | Hoke ka hoike a keia laahele. Ina o keia mnu olelo at la a he iiaua ia, alaik, he louo make ko ka po, he lono nhi paha ko k®*ao no ua hoa'loha o Hoke k, a ke | aui, he lono ehaehtt ~ no na ; hoaMoha, | Aoie i pau.