Ka Makaainana, Volume VII, Number 8, 22 February 1897 — Page 1

Page PDF (893.23 KB)

This text was transcribed by:  Kinohi Warrington
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

BUKE VII- Ano Hou      Honolulu, Oahy, Feberuari 22, 1890   Helu 8

 

KE ALIIAIMOKE

 

Hoike a na Nupepa Amerika no Kana Huakai.

 

          Auwina la o Ianuari 26, mawaena o na hora 3 me 5, i hookuu ai ke Alii e kipa ike ia aku oia maloko o kona keena hookipa ma ka Hotele Shoreham (Soahama) ma Waainetona. Ua hoikeia he aha ike ia no na poe kakau nupepa., a mamuli o ia, ua piha kui ae o loko o laila; eia mae, i ka loheia aua o keia, ua koi hoomano na pae noho o ia hotele a lakou kahi o asia mai e hele aku, a i ka ae ana ka o Kakauolelo Pama, he mea o ka phia loa, o na wahine no nae hoi ka oi loa aku. Ua hele aku keia poe wahine @ @@ like ole, a ua lawe nui aku hoi lakou  i na hoa'aloha. Lehulehu loa ka o na wahine i holo a paihi i kakau iho i @@@@ o kekahi nupepa maluna o ko lakou mau palapala inoa kipa ike. A iwaena no hoi o keia lehulehu, he nui loa o ua poe pili oihana i kipa aku.

          [E hoomanaia ma keia aha ike, ua nienilelela ke Alii e kekahi mea kakau nupepa, a ua pane aku oia i na ninau a pau me ka maikai. Ke ainauia hoi no ua mea pili kalaiaina, ua uumi iho no oia i kona mauao.. A no ke kumu hoi o kaua huakai, e like no me kaua i olelo ai ma na wahie e ae, he makaikai a he hoolanalana ola. Nolaila, aohe no i nui na mea i puka aku. L.H.]

          Oiai ka ke Alii e kamailio pu ana me kekahi mea kakau nupepa, ua hoikeia aku iaia oia he wahine na kekahi. Senatoa a me umikumamalua poe wahine opio i makemake e ike iaia. Ua aeia aku a komo ana keia poe. Iwaena o ia poe o Misi Talamage, a ua haawi aku oia i ke aloha o kona luaui, oia ka Rev. Kauka Talamage. Ua loihi ko ke Aliipaa ana i kona lima me ke aloha pumehana, no ka mea, ua hoomanao oia no ka luaui, a ua lauoli hoi e hui me kaua kaikamahine. O ke kaikamahine kekahi a Lunahoomalu Reed i pau o ka Hale.

          Ma ia hope iho hoi, ua hoolaunaia aku he ewalu poe  keonimana, me ka hoikeia aku o lakou na iaia o ka papapai. Ua komo like aku lakou a kuku laina like imua o ke Alii a hookahi ke kuuou like ana. Ua panai mai ka ke Alii i ka lakou hoomaikai me kekahi kunou ku i ka hanohano a me ke kilakila. A ma ia hope koke iho ka hoi, ua nui loa ke komo aku o na poo koikoi a kiekie ae o kulana, a na haalele akahele aku na poe kakau nupepa.

          Mamuli o kela wahi ano omaimai iki o ke Alii, he wahi hanupa wale no, ua pale aku oia i kona kipa ike ia aku.  Eia nae, i ka auwina la Poalua, Feberuari 2, na @@@@@@ ae ke Alii a ua koho, me he la, eia no oia i Hawaii nei. Ia Misi, Grace, Hilihona ka pila @@@ ukulele, i ke Alii ka pila otohapa, ia J. Helelohe ka pila gita, a me na mele Hawaii, na nui ka hoolauleaia o ke anaina i hiki aku. Malaila o Misita a me Misssa Hilihona, Senatoa Pekina, Misita Joseph H. Blount, keiki a Komisina Balauna, a me ka ohana o Misita Daniela N. Mogana, Puuku o Amerika Huipuia.

          Ma ke noi a ma o ka hooponopono ana hoi a Porofesa Kasida, kumu poo, na haawiia he aha ike kuikawa e ke Alii ma kona hotele e noho ia i ka auwina la Ponono, Feberuari 6 nei, no a haumana o ke Kula Kaikamahine Paka Lahui o Forest Glen, Merelani, mai ka hora 4 a ka hora 6. He kanawalu ka nui o keia poe i hiki aku, ke huila me na kumu he umikumamakahi. (Ma ka palapala ka e noi ana no keia aha ike, ua waihoia mai no aia no ia i ka oluolu o ke Alii ka ae aku, ke ike oia he oluolu loa ia iaia, a ke hooholo oia pela, e hoopania no na hana o ke kula no kekahi la e hookaawaleia, ke kupono, no ka heleia aku e ike i ke Alii. E ikeia ua aeia aku keia nei. No keia kula o Lunahoomalu Criso, o ka Hale Ahaolelo Makaainana, ke poo hoi o na kumu.) Mahope iho o ka hoolau@@@ aku na haumana o ke komo laua ana aku na haumana o ke komo palua ana aku. Ua kunou aku lakou i ke Alii a ua panaiia mai no hoi. I ka pau ana o ua hoomaikai ana, ua hoi aku na haumana a ka palena o ke keena hookipa, me ke kuku like au imua, ua hoomaka ae lakou e himeni. Pau ia, he mau  hookani piano. Nui ka ko ke Alii hauoli, a ua hoike ae oia ia ano hauoli on a ma ka paipai ana.

          Na Misi Zaluma Archer i haawi makana aku i ke piue omau o ke kula me ka lipine a ma Misi Jessie Harvey i haawi aku, me ua manao hoomaikai o ua haumana, i kekahi huihui pua nui o na pua poni moi keokee- ka pua o ia kula- i nakilia me ko Hawaii mau lipine. I ka wa ka i omauia ai o ke pine, i hana keokeo a omaomao la, me kekahi mau lipine keokeo a omaomao i nakiina, ma ko ke Alii umauma, a mamuli hoi o ia hana, ua lilo oia i hoa hanohano no ia kula, ua haawi mai ka oia i kona mau hoomaikai ana me kekahi haiolelo pokole a milolii o na olelo, ua hoola ae ka oia e hoolilo no oia i ka pine a me na lipine ma ke ano e mea makamae nana e hoomanao ai no kekahi hora hauoli loa o kona noho ana ma Wasin@@rona,. Ua neiia aku no ka ke Alii e himeni, ua hool@ nae hoi oia. O kekahi mau mele Hawaii a ke Alii i haku ai kekahi i meleia ae a i hookaniia ma ka piano.

Ua hoomaemaeia na Mea Ino.

          Iloko o na ia hope o ka mahina i hala iho nei, ua pulumi ae la ka Hope Makai o ka apana o Hanalei, Kauai, a me kana mau ilio buru, i ka meheu a me  kahi, i noho ai na auna manu kaka (poe noho kapakahi), a he mau kaau ka i huluiia ae imua o ka Lunakanawai J.W. Lota, @ ua pau kekahi poe i ke kapi paakai ia, a ma ka apuna ke ola o kekahi. A o kekahi poe iho ua ae no i ka hewa, a imua no o ka Aha i ku nui ae ai, a pau nui ana i ke kauluaia iloko o na la pokole wale no mahope iho, ua puoho hou mai la he mau kaka hou ae a pau ana iloko o ke kiowai maemae, ilaila lakou i kuehuehu ae ai i na hulu ekaeka i paumaele i ka lepo, oiai, he mau kaka no kekahi ua hele a uhi ua alu, o ka uhi wale iho n koe o na lepo opilopilo.

          A hiki mai i keia la, ua aneane e hiki i ka 20 paa i linoia a he elua i kapiia, a he hookahi ei ae no ke au mai nei i ke kai loa. He ma-u wahi mea hou ia a no kahi wa aku.

          Me ka mahalo,

                   S.D. Namalokama.

Feberuari 12, 1897

 

          Ma ka hihia hoopae opiuma o A.L. Morisi imua o ke kiure i na la mua o ka pule i pau iho la, ua pai a pai ke kiure i ka auwina la Poakolu, aohe loaa o ka olelo hooholo. Hiki i ka hora 11 o ia po, ua hookuuia lakou a moe aku la hoi ka hihia no nei aku ae. I ka puka ana o na kiure e noonoo i olelo hooholo, ua hoopaiia ka hoowahawaha i ka Aha, e uku i $25. Mahope iho o ka hoao aua o ua wahi loio la e alo, ae, ua uku aku oia.

          HAALELE NOHOALII

 

Pioloke o Wasinetona no nei Hoike a ke Aliiaimoku.

 

          He palapala ku kaokoa loa ka i loaa ae i ka nupepa Karonikala o Kapalakiko mai Nu Ioka, o Feberuari 12 nei, e hoike ana na ka mea kakau o ka nupepa La o laila e noho la ma Wasinetona i hoouna kaokoa ae ka no ia nupepa wale no, e olelo ana : O ka hoike manao i hoomania (kukala) a Liliuokalani, Moi i pau o ko Hawaii Paeaina, ua hoole ae ia i ka palapala i oleloia ana i waiho a i haalele aku ai i kona kuleana  i ka nohoalii i hanaia Ianuari 24, 1895, a ke olelo nei oia no ka Moi, ua lilo ae ia i mea e hoopioloke iki ae i na poai kalaiaina o Wasinetona nei. Ua maopopo loa hoi ua lilo ia i mea e hoeueu kukonukonu loa ai ma ka Hale Keokeo. Ua apono ka Moi i pau i na olelo a pau o ka hoike i haawiia aku i ka nupepa La, e kona kakauolelo, Misita Pama. Wahi a Pama, aohe no he mea hou loa keia hoolaia ana o ka palapala haalele kuleana nohoalii; eia nae, he hoike wale ana no keia no ka mea i koi mau ia ai o ka Moi i pau a me kona poe kakoo roialisa.

          Ma ka Legationa Hawaii nae hoi, ua hoikeia ae ka hoihoi nui ia no keia kukaia manao a Liliuokalani, aka , he mea ano nui ole ia i hilinaiia, no ke kumu, aohe no ko Kole au hooponopono i hilinai i ka palapala haalelo kuleana ma ke ano he mea waiwai a ano nui ia. Aole i kakauia aia a ua aneane e elua makahiki mahope iho o ka Moi kapaeia ana aku mai ka nohoalii, a oiai hoi, e ke ala kipu, he hana ia na ka lahui Hawaii, uolaila, he mea ano ole ia i ke Aupuni Kole ina no i ae maoli aku ka Moi i kona haalele ana i ka nohoahi a aole paha. O ka manao laulaha nae hoi ma Wasinetona, o ko ke Alii manao ma ka hoopaa a hooia ana aku i keia wa i kona hoole hoowahawaha loa i ka palapala haalele nohoalii i oleola, i mea e haawi aku ai iaia i kulana kupono i ke kauawai ma kekahi @@@ no ka hoomaka hou ia ae o kana hoopii ma o na ua hana maikai la a ke Aupni. No kaua keehiua hou aku aohe i maopopo, aia uae, e kaua mau hooikaika ana i ke au hooponopono e pau ana a'e komo mai ana paha ma ka aoao o kela a me keia koi ana e noi aku ai no ka hooponoponoia, e kiaha aku ana no ia me ke ano hoihoi loa.