Ka Makaainana, Volume VII, Number 8, 22 February 1897 — Page 2

Page PDF (877.08 KB)

This text was transcribed by:  Danna Ebia
This work is dedicated to:  Anna H. Asinsin

Ka Makaainana.

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 22, 1897.

 

LEONE DE BOANE

 

KA MEA OHUMU KIPIO COADOVA

MOKUNA III.

ANO POLULUHI A HAKUMAKUMA.

[Mai ka Helu 7.]

                “E kuu Haku o Cazela,” i pa nai aku ai o Sa Leone, me ka haaheo a me ka hoaano, “aole loa au e hunahuna iho ua hoomaopopo ole au ia oe, no ka mea, ua like na manao i loaa aku ia’u ma o kou ano la e like la no me kau mau olelo.  Aka e hooia aku ana au ia oe, he mea ole loa kau mau mea e olelo mai ai a e hana mai ai paha hoi no ke keakea ana i ka’u hoohele a hoohana ana o keia mua iho.  E hooko no au i na kanawai o ka aina nei, a e malama mai no hoi ia’u iho maloko mai o na palena kupono loa; aka nae hoi, mawaho aku o keia ae la, aole loa au e ike aku ana i kahi mea ao a kakaolelo mai.”

                “Ma o ka umiumi la o ke Kaula, e Sa Naita, ke hooholo loa aku la oe i kou poo aia a hoomaloka iloko o ka pilikia e poino ai oe!” i leo nui aku ai ka Mua, me ke kau ano haalulu ae o kona lima maluna o ke kumu o kana pahaikaua.

                “Oiai hoi, no’u no ka poino, e halawai aku no au ia poino me ka aa loa,” i pane aku ai o de Boane, me ke akakuu iho o kona eena oiai hoi ka inaina o kekahi e pii loa ae ana.

                “Pela anei oe i manao ai e waiho malie i keia mea?” i okalakala aku ai o Abu Zama.

                “Ae, pela no.”

                “Alaila, pela io no auanei!” wahi a ka Mua, me ka leo ano hawanawana a hihio kohu hoonaaikola.  Ua unuhi ae oia i kana pahi hulali a hapalua like mai loko ae o kona wahi gula, a hoihoi hou iho la me ke oolea a o ae la ke kani a puni o loko o ka hale.  “Ua hiki iho la pela e like me kau i makemake ai,” i pakui mai ai oia, iaia i huli ae ai no ka puka.  “Ina ua kupono a ua lawa oe, ua lawa au.”  A me keia mau olelo i hele loa aku ai oia.

                He wa pokole ma ia hope iho komo ana o Gaberiela.  Ua ike oia i ka hele ana o ka Mua, a ua ake loa hoi e lohe heaha la na mea i hanaia.

                “Aole anei ia i like me ka’u i olelo aku ai ia oe?” wahi aku ana, mahope iho o kona loha ana i na olelo a kona haku.

                “Ua hiki e like me ia,” i pa nai aku ai ka naita, me ka awiwi a me ke kuio loa, “aole loa au e hoololi ae ana i ko’u ala ma kekahi ano ike.  Ma ia mea, ea, ua paa loa ko’u manao.”

                “Aka, e kuu haku—“

                “Aohe o’u makemake i na aka, e kuu Gaberiela maikai.  E hoomau aku ana no au ma ke ala pololei a’u i koho ponoi ai, a kakali aku no no na hopena e kau mai ana.  Eia nae hoi,” i pakui aku ai ka naita me ka leo oluolu a haahaa iho, “ke mahalo aku nei au no kau mau hana, a ke hoo maikai aku nei hoi ia oe no kou mau manao maikai.  mamua ae hoi o ko kaua kamailio ana ma keia mea, e pono kaua e kakali no kekahi hana hou aku e oili mai ana.”

                Oiai, aole ka ukali i kamailio hou aku, eia nae, ua makemake ole loa oia e hookuu aku i keia mea e moi lolii wale pela.  Ua noonoo oia me ia iho, a ua noonoo pono no oia.  Ua hilinai nui loa o de Boane maluna ona ponoi iho a me na haawina i ili mai iaia.  Ma kona manao, ua koho iho ma ua lawa kona inoa a me kona ano a hui pu aku hoi me kona inoa hanohano o ke Kouna Noamana, i mea e hoopakele ai iaia mai kekahi enemi manao ino.  Eia nae hoi, ua okoa loa ae ka Gaberiela mea i ike ai.  Ua ike a maopopo oia he mea waiwai ole kekahi inoa Noamana ma Coadova, he oi loa aku nae hoi ke kue aku i na hana pahele a maalea a kekahi kanaka Mua mana nui a waiwai.  Eia nae, ua ae oia e waiho malie aku i nei mea no nei wa, oiai nae hoi, ua paa kona manao e hookaakaa mau aku oia i kona mau maka.

                I ke ahiahi, mahope o ka paina ana, ua lawe aku ka naita i kona ukali me ia, a huki aku la i kona wahi waapa mama a lana iluna o ka iliwai o ke kahawai, e hoomalamalama  akahele iho ana no hoi ka malamalama o kekahi mahina kihikihi o kekahi mau po helu wale no oo ke kau ana.  Ua palanehe aku laua a ma ka hale o Baala Tama, a ia laua hoi i kaalo iho ai ma kela mau keena e oioi loa ae ana ma, ka malapua, ua alawa ae a nana pono aku la o Leone i na pukaaniani malamalama kukui, me he la ka hoi e loaa mai ana iaia kekahi mea mai ka mea i alohaia.  Ua heluhelu aku o Gaberiela i kona mau mauao, aohe nae hoi oia i puai leo aku.  I ka wa i nalo aku ai o ka mahina, ua hoi hou ae no laua a ko laua awapae ponoi, a aole i emo ma ia hope iho ua u hoi aku laua e hooluolu.

                                                                      Aole i pau. 

 

NO PUNA ME NA KONA.

 

He Pomaikai Nui Eia ke Noonooia Nei.

                No kahi wa i hala ae i noonoo ai ka Hui Hooholo Mokumahu Pili-Aina e hooholo loa aku i ko lakou mokumahu nui hou, ka Mauna Loa, a hala loa i kekahi mau awa o Puna, eia nae, aole i hooholo loa ia ia manao.  A malia nae paha hoi o hanaia ma keia mua koke iho.  Ua manao ia hui e hooholo aku i ka Mauna Loa i kela a me keia elua pule, a i ka Mikahala hoi no na Kona a me kau i kela a me keia pule.

                Ke hoomaopopoia iho, ina e hooholo loa ia ana keia manao o ia hui, alaila, i keia malama ae paha e hooholoia aku ai ia mau mokumahu a elua.  Ina pela io aku ana, he pomaikai nui ia no ia mau apana no ka hoouna ana mai i na mea-ulu, na i’a maioo, a pela aku, no ka hooliloia maanei, aole hoi e waiho wale mai no a poho wale.  Aole o ia wale ae lano, aka, he mea ia a hoo hoihoi aku ai ia mau apana e mahiai, oiai, ua loaa he puka kupono e hiki ai na mea-ulu ke laweia no ka makeke.  O ke awa i manaoia ma Puna, o ia o Keauhou, a no ka pomaikai hoi o ko Hilo poe, ke ikeia ka he mea kupono, e hooholo loa ia aku no ka Mauna Loa a Kanoaloa.

                O kekahi kumu nui a keia hui i noonoo a i ake ai e hooholo aku no Keauhou, o ia ke ala pokole loa e hiki ai i ka Lua-o Pele, he 14 wale no mile, a he 31 hoi mile ma Hilo ae Ke maikai ke alanui, he mea maopopo loa o ke ala oi loa aku ana ia no ka makaikai ana i ka Wahine o ka Lua, a ma ia no hoi e pii ae ai ko Keauhou ku lana e pomaikai ai o ko laila poe kamaaina.

                ua hele aku makou e ninau no keia lono i ka hui i oleloia, ua hooia mai o Hope Peresidena Ianua (Keoni Ina) pela io no ka mea i manaoia a e noonooia nei, me kona olelo hou mai, e hiki no na i’a hou, ke loaa i ka la o ka moku e huli hoi mai ana, ke laweia mauiloko o ka hale hau o luna o ka moku.  Ina pela io, e nui ana no ka pomaikai e loaa ana i na kuaaina.  A ua hoike mai ua o Ianua e holo aku ana ka oia e nana, e kilo a e hoo maopopo pono i na wahi a makou i hoomaikeike aenei maka moku e haalele mai ana i Maraki 12 ae, a i oie ia i ka la 23 aku.

                I mea hoi e ko loa ai o keia manao, i hooi loa ia aku ai hoi ka holomua o ia mau apana, i ko na kanaka kokua mai me na ukana.  A i mea hoi e nui ai o na ukana, e hooholomua a e hoo hoihoi ma na hana mahi@i Ke holopono ia, a hui ae hoi @ ohua, oi loa aku ka pomaikai o nei hui, a ma a auanei hoi e mau ai ke kipa ana aku o na moku hoohikihiki ohua a ukana ia laila.  Ua oleloia ua like loa no na ano o na Kona a me Puna, koe wale no he iho’na ko Kona a kahakai me ka maikai o na awa, o ia paha hoi, he Iulu na Kona a he pa makani mau o Puna mai ka akau a me ka hikina mai me na paia papali kuhoho.

 

Elua Iole Rabita, Elua Malama.

                Kakahiaka nui wale o ka Poalima, Ianuari 29, ia Makaikiu D. Kaapa i iho ae ai ma kahua o ka Huina-a-Kale aenei, ua Loohuoi oia i kekahi Pake i ka nui a peleleu o kona poli, a i kona hou ana aku i kona manamana lima, nolunolu ana.  No ia hoohuoi, ua lawe oia i kela Pake no ka Halewai, a i ka huliia ana, oili ana he mau iole rabita ola.  Ua ninauia aku oia a na kuhikuhi aku no kekahi hui Pake o Uka o Kapalama, i haawi mai ka iaia e lawe e kalewa.  I ka heleia ana aku e ke kiu e ninau i kahi i olelaia, ua hooleia mai.  Nolaila, ua maopopo loa ua aihueia kelamau iole mai kahi e mai, a he mau hanaiahuhu milimili paha Imua o ka Aha Apana i kahi mau la mai, ua ahewa a hoopaiia oia no elua malama hana oolea ma Kawa, a eia ke hana nei.

 

                O ka helu o ka nupepa Hilo Tribune o ka Poaouo, Ianuari 30, ua puka ae ia ma ke ano he pepa o ewalo aoao.  Pii ino no ka hoi.

                He 14,375 galani waina Kaleponi a kekahi mokumahu hope loa i lawe aku nei no Iapana.  E pii aku ana ka paba hoi ka makemakeia malaila.

                E hoea mai ana ka he auua o na aeahaukae (poe kuewa wale) no Berazila mai, aia nui ka i Kaleponi, i o kakou nei.  Ina pela io, e apo aku i ka lakou mau $50 pakahi, a e kauoha hou aku ia Kakina e hoi mai no ka hoikeike ae ia lakou a me ka lakou mau nana kilokilo maanei.

                Ua kuahaua ka o Makinile aohe makemake ona i ka waina a waiona e ae paha ma kona la e Loonohoia ai ma ka noho Peresidena a i ka aha hulahula hoi o ia po iho.  Poino no ko kakou poe hoohuiaina, eia nae, ua maa ao lakou i ka inu i ka wai a me ka holoi wai mawaho.

 

HALEKUAI LAHUI KALAHIKI

Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku e

Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka ke

keena mua o ka “Hawaii Holomua.”

Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa e laa

Na Kalakoa, Na Keokeo,

Na Makalena, Na Kinamu,

Na Huluhulu, Na Lihilihi,

Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki a pela aku.

Oluolu no ke kuai ana.  Aohe kewa ke i pa mai e ikemaka a aohe no hoi he kunuunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.

M. PALAU, Luna Nui

@