Ka Makaainana, Volume VII, Number 12, 22 March 1897 — Page 3

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 22, 1897. 3

NA PALAPALA.

                [Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, aia no maluna o na poe na lakou i kakau mai.]

Ka Ninau Hoohuiaina.
[Mai ka Helu 11.]

                O ka ninau hoohuiaina a kela poe eha i pai nui iho nei, ua like loa ia me kekahi kanapi nui e paaia ana e ka lokahi o na naonao. Ua hiki no ke oleloia o ka hoohuiaina, o ia ke kanapi, a o na naonao, o lakou no ka lahui, na poe aloha aina, aloha lahui a aloha Moi, a e like hoi me ka make ana o ke kanapi i ka lokahi o na naonao, pela iho la no e make ai ka hoohuiaina.
                Mahalo no i ka hana a kela holoholona liilii. He moolelo ko keia holoholona liilii, oia hoi, i ka wa o ke kau, o ia ko lakou wa e imi ai i na pono kino ma ka hoiliili ana i na hunahuna e loaa ana ia lakou a hoahu iloko o na hale, a ma ia mea ua lilo ae la i waihona nui e hiki ai ke hoolawa i ka hemahema o ko lakou noho lahui ana. Ke hiki mai ke kau hooilo, alaila, ua hiki ke hoolawaia ka hemahema o kela a me keia ohana. He manao keia i hoouluuluia mai e ka noonoo o ka mea e kakau nei.
                No ke kahua kalaiaina no keia wa a no ka wa e hiki mai ana, ua olelo mua au e aie kakou i $50,000,000 ina nae hoi e ae ana ke kanawai a ka Ahaolelo e hooholo ai, alaila, ua hiki ke kaena iho, "o ka pono ke hanaia a haule mai na lani" a me na pomaikai he nui ma ke kukulu ana i keia kahua kalaiaina no ka pono o ko kakou manao ma keia hope aku. Ua manao iho no au aole no e nele ko'u nemaia mai e na hoa, aka nae, he mea ole ia ia'u; o ka mea nui e noonoo a e ninau ai me ke akahele loa, heaha la na hana nui i manaoia ina e loaa io mai ana keia puu dala?
                Ua hiki no ke weheweheia e like me na hoakaka a na huahelu. Ina paha he elim a a umi miliona dala, alaila, e hookaawale ke kanawai i Waihona Banako Lahui no na hana ponoi a kela a me keia mea ma ka hoopaa ana me ke Aupuni. No ka ukupanee kupono a ke kanawai, ina he ekolu a elima miliona dala, alaila, e hookaawale ke kanawai i waihona no ka hooulu ana i ka lahui ponoi ma ke kukulu ana i halekula a me ka hoonee ana i na hana hoonaauao, a ma ia mau halekula e aoia ai ka oihana lapaau o na ano a pau, a e mareia lakou ia lakou iho e like me ke kuhikuhi ana a ke kanawai no ia mahele ano nui.
                Ina elima miliona a umi miliona dala, alaila, e hookaawale ke kanawai no ke kuai aku i na aina mahiko a mahi laiki paha e paaia nei e na haole a me na Pake, a e lilo ia mau mahele hana no na poe aloha aina ma ka inoa o ke Aupuni; a ina ekolu miliona a elima miliona dala, alaila, e hookaawale ke kanawai i waihona no ka hooulu ana i ka oihana mahi pulupulu a me ke kukulu ana i mikini wili lole.
                Ina ekolu miliona a elima miliona dala, alaila, e hookaawale ke kanawai no ke kukulu ana i ke kaa-ahi mai Hilo a Kawaihae, a me kekahi mau wahi e ae e like me ke kuhikuhi a ke kanawai a ka Ahaolelo e hooholo ai. He hiki no ke hoonui a hoemi mai e like me ka mea e hooholoia ana e ka Ahaolelo, i mea e hoonuiia ai na hana hou o ka aina ma ka hooulu ana i na hana no ke kalepa ana me na makeke o ko na aina e.
                O ka noonoo ana o ke kanaka a poe kanaka paha a mau ahahui kalaiaina paha no na hana kalaiaina no ka pono a no ka pomaikai o ka lehulehu, o lakou na poe i kupono e lilo i poe alakai aupuni a lahui paha, mamua ae hoi o ka hilinai kuhihewa ana i na poe walaau a kakani waha wale iho no.
Aole i pau.

Ko Hilo Hale Dute.

                No kahi wa i hala ae, ua nee ka holo a ko nei poe no Hilo, no ka nana ana i na buke o ka oihana. O ka mua i holo ai, o Kimo Kakela, a hoi mai oia, holo aku nei hoi o Makesetoka. A o ka hua mai hoi o keia mau huakai, ua hoopauia o Ata Likikini, ka luna dute, a me he la, na kahi punalua paha a ka Hope Luna Dute Nui i niania, oiai, oia ka mu a me ka eleao ma o. Ua lohe mai nae hoi makou, mamua ae o ka pau ana o ka Luna Dute, ua hoopau aku oia i ua wahi mu la mai kona kulana kiai awa, a ano nae hoi, ua hoihoi hou ia ae no oia no kona wahi mua. No ko Hilo hele loa hoi i kahi mea kupono, ua hoounaia aku ma ka mokumahu Kinau o ka la 5 nei he haole elekule makapaa, nona ka inoa o Geo. A. Turner (Keoki Tana). E uhai mau no paha auanei hoi ka pakalaki ia Hilo ma nei hana.

                O ka hihia mua a ka makai wahine o ka hopu ana, o ia ke kapena o ka mokupea S. G. Waila, no ka eha ana o kekahi mau lio iluna o kona moku ma ke ala au moana mai Kapalakiko mai. Poalua la 9 oia i hopuia ai a hookuuia e ka Aha Apana i kahi la ae. Ua heo aku nei ua makai wahine la no Iapana ma ka mokumahu Kina o ka auwina la Poaha, la 11 nei. Pehea ka hoi na holoholona ke hoomainoinoia aku?

HOAKA PAHAOHAO.
Lea Kulou a ko ka Po Poe i ko ke Ao Nei.

                Fe beruari 28, ma ia po, loaa iho la keia moeuhane ia'u, a o ia keia: Ike aku la ko'u uhane i kekahi kaa e holo ana me ka puahi nui, me he la i ka paia lani me na paa lio elua, a nalo aku la, aole nae au i ike he kanaka o luna o ke kaa. Mahope iho, ike aku la au he ao nui e kau ana maluna o Hawaii nei, a ia wa no nae, ua kaawale aku la ua ao nui nei mai Hawaii aku nei. A ma ia wa no i ike aku ai au i ke kau ana mai o kekahi kalaunu me kona nani nui; i ko'u ike ana i ke kalaunu, ua hooho aku la au me ka leo ha'uha'u uwe, a o ka lehulehu o na kanaka, ua kulou iho la ko lakou mau poo ilalo me ka eehia nui, a mahope iho ua nalowale aku la ua kalaunu la mai ka ike ana aku o ka lehulehu. A mahope iho ua ike aku la au i ka helelei ana mai o na hoku o ka lani ilalo nei. Ua lele mai la ko ka Hikina mau hoku, a pela no me ko ke Komohana, Akau a me ka Hema, a puoho ae la au. MALEKA.

Na Hooheno Wehewehe.

                1— "O ka ike ana i ke kaalio e holo ana me ka puahi nui ma na paia lani me ke kanaka ole," he hoike ia no ka puiwa no ke kahi lono hoolele hauli, ina no ka pilikia a poino paha. A i ole, he nee ana aku no kahi wahi e aku, a i ole, he hana malu loa.
                2— "O ka ike ana i ke ao nui e kau ana maluna o Hawaii nei, a mahope nee aku a kaawale aku mai Hawaii nei aku." (1)—He hoike ia no ka manao pilihua o Hawaii, aka, e kaawale koke aku ana ia manao pilihua mai ia Hawaii aku; (2)—he hoike no hoi no ke kaawale ana aku o ka mana nui nana e hoomalu ana ia Hawaii; (3)—he hoike no ka nee ana o kekahi kanaka nui a koikoi mai ia Hawaii aku, ke ku ka hoike a ka moe ilaia. A i ole, he huaolelo nee aku iwaho no kekahi hana malu loa. (4) Pau ke alai a me ke keakea, ua ikeia ke aouli lani, a ua moakaka kona nani, a e oili mai ana ka la me kona nani oi kelakela maluna o Hawaii aina a me Hawaii lahui, a e hauoli ana na manu (lahui), me ka puana ae, "Ua hoi mai ke aliiwahine o ka poai olu akau me kona aahu olino kamahao," a puana ae la, "O ka oi no Hawaii."
                3— "O ka uwe hauhau ana o ka mea nana ka moe i ke kalaunu," he hoike ia no ka ulumahiehie o na manao o Amerika, (Maleka, ka mea nana ka moe).
                4— "O ka ike ana i ke kalaunu," he hoike ia no ke aloha mai ka lahui aku.
                5— "Ke kulou ana o ka lahui i ko lakou ike ana i ke kalaunu," he hoike ia no ka mahalo o ka lahui i ke Alii, ina ma Hawaii nei a ma na aina e paha, e like me ka hoike mamua ae.
                6— "Ka nee ana o ke kalaunu me kona nalowale ana aku," he hoike ia no ko ke Alii nee ana aku he wahi hou aku, a i ole, he pii ana ae i ke kulana mua, koe nae, na ulia i ike ole ia no kahi mea pono ole, ina o ka hoea mai o ia ano pela.
                7— "Ka helelei ana mai o na hoku mai ka lani mai." (1)—He hoike ia no na mahalo a me na hoomaikai ana mai a na poe i pii aku ma na kulana kiekie, no ka mea, o na hoku, o lakou no na poe i pii aku ma ka panepoo o ka hanohano, a o lakou ia e lu mai nei i na hoomaikai ana i ke Alii; (2)—ke aui ae ma kekahi ano o na hoku, o lakou no na poe e noho mana ana, a e helelei aku ana ko lakou mana, hiolo, pau.
                8— Ua lele mai la ko ka Hikina mau Hoku, ko ke Komohana, Akau a me ka Hema." He hoike ia no na mahalo a me na hoomaikai e pahola mai ana mai na poo aupuni mai, mai ka Hikina a ke Komohana, a mai ka Akau hoi ai ka Hema, e hoike ana ko ke ao a pau, ua ikeia ke kaikamahine o ka poai olu akau, a o ka Rogina hoi o ka moana Pakipika. Ea; ina o ka wahahee keia, aohe oiaio a koe aku.
KILOKILO DIMERATA.

S K PUA,
He Agena no na Waiwai Paa

He Mea huli i na Kuleana Aina i mea e maopopo ai; He Mea Ohi i na Aie i hiki ole ke Ohiia e na Poe no lakou na Aie, a He Mea Hana i na Ano Palapala Pili Kanawai a pau. KEENA HANA:—Ma ke keena o R. W. Wilikoki, Alanui Konia. aug. 31—1mk.

NO KE KUAI.

He hale o Elima Keena, hookahi makahiki o ka paa ana, a me Elua Apana Aina ma Kalia, Waikiki, ma ka mahele aina o Bruce Waring & Co., e hooliloia aku no i ka mea e makemake mai ana. Aia keia wahi ke pili kokoke ia ma kahi noho o E. S. Boyd. KUMUKUAI:—$1,000; $500 ma ke kuike a ma ka Moraki ke koena no ekolu makahiki ma ka 8 pa-keneta ukupanee. No na mea i koe, e ninau ia BRUCE WARING & CO., a i ole, ia F. J. TESTA, ma ke keena o keia nupepa. sep 7—mhp.

E D. A. WILLIAMS.

Helu 514, Alanui Papu, ma Ewa iho o Pa Aloha. He mea kuai lako hale o na ano a pau loa. He mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa. E hoolakoia no na Kaa Kupapau, na Kaapio a me na Kaa-ohana. Ina no e ninau iaia, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau. O ka Ialoa kekahi hana hiki loa iaia aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed A. Williams, F. D., he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana iloko o Mei, 1894. —NA TELEPONA— Keena, Helu 179—Kauhale a me Kahea Po. Helu 815. nov 2-mp. feb 3-mp