Ka Makaainana, Volume VII, Number 12, 22 March 1897 — Page 8

Page PDF (930.29 KB)

8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 22, 1897.

"Ke Aleale nei ka Wai."
(Mai ka aoao elima mai.)

lana hoi ana e moeuhane nei o ka loaa aku iaia.

                Ke pelo nei oia i na Pukiki, i kohoia ai oia ma n ei mua aku i Peresidena no ka Repubalika o Hawaii nei. Eia nae hoi, i ka makou huli ana ae ma o a maanei, ke hohono nei ke ea me kana hana pao i kekahi huewai i hoolaa ole ia na kahi mea hookahi wale no. Ano, he huewai waiho wale iho no, aohe i pulamaia aku, ua apoia nae hoi, a oia hoi kahi. Kupaianaha no hoi paha na ouli o ka manawa.

                O ka hohono nae hoi ia e honiia aku nei, ua punohu hoi ka uwahi, a o ke ahi aku paha hoi koe a oili loa ae. Wahi a ka oleloia, he mea malama keiki ua ahi la o ke ano like no, a ua lilo hoi ka malama keiki i iwi kamahao, a o ka oiwi hoi i hoolaaia, i ka nanaia aku ka, me he la oia ka malama keiki. Apiki no ke keko, nui no ke kolohe!|

                E hoaahuia aku ana ka na poe lawelawe o loko o ka Hale Leta Nui me kekahi aahu oihana. O ka makou hoi ia e hoomaoe ae ai heaha ana la ke ano aahu o na kakauolelo wahine? He lakeke paha me ka a-i ku me na papaa lina, a i ole ia, keleawe paha ma ka aoao ae. Na ke Aupuni ana ka ka lilo mua, a mahope aku, na kela a me keia mea aahu.


                Ma ka monao o ka Lunakanawai Apana, he m ea pono ole ka no na poe kakau nupepa ke kakau hoomakeaka i na manao, a i ole ia, imi epa ae paha hoi. O ka pono ka, e hoike pololei e like me ia e hanaia ana. Ua ulu mai keia manao iaia ma ka hihia laibila kue i ka Hui Pai Kekake o ka hanaia ana imua ona i ka Poalima nei.

                Nolaila, e akahele mai na makamaka ia makou ma nei mua iho, mai no oukou a akaaka i ka makou mau mea e kakau ai. Ina paha oukou e akaaka ana, e ku ana ko makou hewa no ia mea, a i ole no hoi, ku ole i kau wahi o ka hewa e like la me ka Hui Pai Kekake. Eia nae, e akahele loa!

                He kaikamahine Kepani ka i hanau makai o Kahakaaulana i ka Poaha nei.
                Iloko o 10 1/3 la holo mai Potalana, ua ku mai la ka mokumahu Beritania Mauna Lebanona i Kou nei i kakahiaka Poakolu iho la. Nui ka ka ino ma kona ala moana. He 277 tona ukana huikau a me 527 pena mauu ana i lawe mai no nei. Mahope o ka uhao ana iho nei he 60 tona lanahu, ua holo aku oia no Iokohama i ka hora 3 a mahope iho o ka auwina la Poalima.

KELA A ME KEIA.

                Kopaa, 3 3—16 mawaho. Haule hou no la.
                Poakolu iho la i piha ai ke 46 makahiki o ko Samu Alani pae mua ana mai i Hawaii nei, iloko o 1851.
                Eia i Honolulu nei kela honu pahaha kaulana o ka Malu Ulu o Lele. I hele pelo mai nei no paha ia Alapaki.
                Ua hoolahaia ae nei ka hoopalau o Hale Walakahauki ia Mi si G. Dickey, kaikamahine a Kale Kike o Maui.
                Ma ke noi ponoi ana no a E. R. Henedere, ua hooliloia oia i mea banekarupaia. He $11,950 na aie a he $7,550 hoi na loaa.
                Na ke kiapa Ame rika Ame Tuna i lawe mai he 200 tona hao alahao mai Nu Ioka, no na hui mahiko o Ewa, a me Maki, ma Kauai.
                E holo hoomaha aku ana ka o Makaikiu D. Kaapa ma keia mua koke iho no Hawaii, no kona luhi loa ka i ka nui o kana mau hana.
                He paani kinipopo Pelekane ko ka auwina la Poaono nei iwaho o Pawaa, mawaena o na hapauea a me na opio. Ua lilo ke eo i na opio.
                Apopo mai Iokohama mai ka mokumahu Rio de Ianeiro no Kapalakiko a i kahi la iho no hoi ka mokumahu Warimu mai ka Hema no ka Akau.
                I nei kakahiaka, ho ra 10 paha, i haalele mai ai ka mokukaua Amerika Aleti ia Kou nei no Kapalakiko. Nui na puuwai ehaeha o hope nei.
                Oluolu loa kumukuai o na mea kuai ma ka halekuai o H. W. Kamika & Keiki, a e hewa ole no hoi ke kipa ae ilaila. E nana ae i ka hoolaha.
                Ua oleloia he elele lawe palapala ka kekahi a ke Kanikela-Kene rala Kepani i hoouna aku no Iapana maluna o ka mokumahu Sinisiu Maru i ka Poaono nei.
                Nee ke kiaiia o na mokumahu Kepani halihali eemoku e na makai maluna o na waapa i hele a lako pono me na pu a me na lako kaua. Hoonana no ka hoi na papai la.
                He aha puhiohe ko keia ahiahi ma ke kahua o ka Hotele Hawaii, na ka bana Aupuni no ka hanohano o ka la hanau hookahi haneri o Uilama I., Emeperoa o Geremania.
                Ke manao la ka ko Hilo poe Pukiki e hoala i nupepa, wahi a ka hoike a ka nupepa Hilo Tiribiune, a aia ka ke manao la e kuai i na pono paipalapala o ka nupepa Ahailono.
                Ua waiho aku ka o Lunakanawai Apana De la Vena i kana oihana, e hoomaka ana i Aperila 1 ae. No kela hihia paha o Koelo ke kumu. Ua loheia mai he lehulehu loa ka na poe e alualu nei no ia kulana oihana.
                He mau kipa ike pili oihana ko ka Poaono nei mai na kapena o na mokukaua Amerika ia Pere sidena Kole a me ke Kuhina o ko na Aina E. Hookahi i hele aku e haawi i kona aloha hope, a hookahi hoi i na hoomaikai no kona hiki ana mai nei.
                Poaha iho e hooloheia ai ko Koelo hihia, ke hoopanee hou ole ia.
                Ahiahi Poakolu iho, hora 7:30, maloko o ka luakini o Sana Anaru, e hookoia ai ke anaina mare mawaena o Kauka Kupa me Misi Kate Makalu. A i Aperila 1 ae e holo aku ai laua no Amerika.
                Eia na Luna o ka Halemai Pake ke hooikaika nei e loaa ona mau kokua hou i moeuhane mua ole ia, oia hoi, no ka malama a hoomau ana i ka hana. He $3,000 o ka makahiki i makemakeia.
                Ua kukala ae ka Papa Ola ia Iokohama, Iapana, he awa haumia ia i ka ma'i ah ulau, ma kona halawai o ka Poakolu nei. Mamuli o ia, he 18 la hoomalu o kahi moku mai ka haalele ana aku ia o no nei.
                Ua kuhihewaia makou, eia ka hoi ua poino hou no ka Belegica, nolaila, aohe oia i ku mai i ka Poaono nei. Nolaila, aohe mokumahu e ae mai Kapalakiko mai a ka la 30 ae, o ia no ka Auseteralia, ka ike mau.
                Poaono, la 13 nei, i manaoia ai ua haalele aku ka mokukaua Beritania Nene Ahiu ia Vitoria, Kolumebia Beritania. Ina ua haalele io aku la, alaila, he wa ku wale mai no kona. O ka mokukaua Oka Alii paha kekahi.
                He 19 poe Kepani, mai na kane a me na wahine, i hopuia no ka piliwaiwai i ka auwina la Poaha nei e Makaikiu D. Kaapa. Imua o ka Aha Apana i kahi la ae, ua hoopaiia kekahi poe o lakou ma ka pa $10 pakahi a me na koina.
                E hauoli ana na poe Olelo E o kakou i nei la, no ka hoomanao ana i ka la hanau o Emeperoa Uilama I., ka makua o Geremania i hoohuiia. He 100 makahiki i hala ae o kona ike mua ana i ka malamalama o ke ao nei.
                Poakolu iho, mahope o na hoopaneeneeia ana, e hooloheia ai ka hihia o Simizu, Kepani, a me Galega, Kanada, na agena o ka Hui Hoopae Eemoku Kobe, no ka lawe ana mai i na eemoku maluna o ka mokumahu Sinisiu Maru, imua o ka Aha Apana.
                Kakahiaka Poaha nei i hoea mai ai ka mokukaua Amerika Mariona mai Sana Diego, Kaleponi, o ka haalele ana aku i Feberuari 27. Ua koloia mai oia e ka Eleu a komo iloko nei a ku ma Waikiki ae o ka Aleti, a ua kukaiia ae na ki pu aloha ana. He kamaaina oia no nei awa. Oia ke pani ma kahi o ka Aleti.
                He mokupea, ka birigi Percy Edwards, ka i hoea mai iwaho o ke awa i kakahiaka Poakahi i hala ma kona ala holo no Figi, no ka hoopae aku ma kekahi mokupuni o ka Hema aku nei i kekahi poe kane no ka hoolaupai, no lakou ka heluna o 100. No Kaleponi aenei no keia poe o ka lulu dala ana. Ua holo loa aku no ua moku la.
                He ahaaina hoomanao ka Keoni Kamaki i haawi ae no kona la hanau i ka auwina la Poakolu nei, ma kona wahi noho iwaho o Pawaa. Lehulehu na poe i hele aku e ai a e inu i kona lokomaikai. Ua piha iaia ke 53 o na makahiki. Ilaila ka Puali Puhiohe Lahui kahi i hoolaulea ai.
                Nui ka ino a puni o Kauai, pela ka lono mai laila mai nei. Kakahiaka Poalua iho la, ma Kilauea, ua palahuli kekahi waapa o ka mokumahu Waialeale a ua pakele mahunehune mai ke kupakako. Ua palahuli na poe a pau a ua au nui no a pae i kula. E ole ke kapena e kokua i ke kupakako, palekana ai.
                Auwina la Poaha, la 11 nei, mauka o Kalihi-kai, ma kahi noho o W. Luka Wilikoki, i mareia ai o Hen ry Hiki ia Misi Manoa Kahoalii e ka Rev. H. H. Paleka. He Oahu nei ke kane a he Hawaii hoi ka wahine, no Kau, he pilikana no Misasa Kahuila Wilikoki ma ka aoao o kona luaui. Aole no i loihi loa ka make ana iho nei o ka wahine mua a ke kane a loaa hou hoi nei, i makua hoi no kana mau keiki liilii.
                Aneane i ke awakea Poaono nei, ua kani ae ke oeoe uwila hoopuiwa pauahi no kekahi ahi mauka aku o kahi noho o Peresidena Kole, ma alanui Ema, a hiki aku nae hoi na kaawai, ua pio e, no ka mea, he wahi kapuahi aila-mahu wale no i pahu ae. I kekahi nae hoi o na kaawai e holo ana ma alanui Uniona, ua hookuiia aku he kaa no kekahi Pake a ua okaoka liilii, eia nae, aohe ola i poino.
                No ka pepehi ana o Piipiilani Mikila, hookele o ko Nuuanu kaa hoonalulu elemu, i kana wahine a me ka wawahi ana i na pono o ko laua hale i ka po Poalua iho la, no ka ulupuni mai paha hoi i ke diabolo, ua hoopiiia a hopuia oia. A imua o ka Aha Apana i kahi la ae, ua hoounaia oia i Kawa no eono pule hana oolea. Ekolu ona kumu hoopii i nei wa, aka, o kona hewa hoeha mua iloko o Ianuari a i hookauluaia ka hoopai, o ia keia i hookoia aku la a kalaia na kumu e ae.

O Kamaa Wale No!
Pomaikai no ka Mea Ilihune.

Ma keia mua aku he 5% ke hoolaweia ana no kela a me keia kuai ana ma ke dala kuike ma na waiwai a pau o ko makou halekuai. E hoomanao ua kau moakaka ia kumukuai kuike maluna o kela a me keia mea no ke kuai aku. Nolaila, he pomaikai ke kuai ma o ko makou nei halekuai, ua like me he 10 pa-keneta a oi ma na wahi e ae i kau moakaka ole ia kumukuai. Mamuli hoi o ka nui o ka makou hana i ka makahiki 1896 i pau iho la i konoia mai ai makou e hana aku e like me keia ae la, i mea hoi e pomaikai ai o ko makou poe kuai mai a e hoomahuahua loa aku ai no hoi kahi i ka makou hana. O kamaa wale no ka makou e lawelawe nei, i loaa mai ma ke kuai kukaa a ua emi loa iho i ka ko na poe e ae maanei; a nolaila, pela no hoi paha e hoemi loa ia iho ai kumukuai o na kamaa i hiki ole i na wahi e ae ke hoohoa mai. No ka oluolu, ka heahea a me ka hookipa maikai mai ke kumu i pii mau ai o ka makou hana, a ke hauoli nei no ia mea. Aia ka makou mau kamaa ma na wawae o na poe kupono a pau mai Hawaii a Niihau. E kipa a e hoao i ko makou Halekuai Kamaa, a ua hoihoiia kela a me keia ke komo mai, ina no aole e kuai ana. Hui Kamaa o na Poe Hana. D. B. KAMIKA, Luna Nui. Alanui Papu, makai mai o ke kihi o Monikahaae. jry. 25—tf.