Ka Makaainana, Volume VII, Number 15, 12 April 1897 — Page 2

Page PDF (933.06 KB)

This text was transcribed by:  Rob Escuadro
This work is dedicated to:  Ko'u keiki hanauna Kawika Na'o o Anahola, Kauai

Ka Makaainana.

 

2                              HONOLULU, OAHU, POAKAHI, APERILA 12, 1897.                              .

 

LEONE DE BOANE

 

KA MEA OHU MU KIPI O COADOVA

 

MOKUNA V.

HE HAKAKA KAMAHAO

(Mai ka Helu 14.)

     Ma keia wahi ua huki aku o Gaberiela i kona haku ma ka lima o kona lole, a olelo aku la iaia e akahele.

     "Mai no a hoikeike loa ae i kou ike," wahi ana i hawanawana aku ai.

     Ua ape mai o de Boane i keia mau olelo komikomi a kona kanaka, a pane aku la hoi i ka powa aohe ana hoakaka e hoike aku ai.

     "Koe wale no," wahi aku ana, "ke haohao nei au owai ia ka mea i hiki ke komakaia koke i ua mea la."

     Ua huli ae o Miramolina a kamailio pu me kona poe ukali, a huli mai la o kamailio hou i ka naita:

     "E Leone de Boane, e make oe!  Ina he kanaka koa oe, oiai, ua lohe au pela nou, e maalahi loa no kou haule ana."

     "Aole au he kanaka hohe wale," i leo nui aku ai ka naitra Karistiano; "aka, ke kuemi hope mai nei au mai ka make ana e like me ia ke ano.  Heaha la ka'u i hana ai e hoopai aku ai oe i kekahi kanakaa huluaa e oiaio i kahi hopena e like la me ia ke ano?  Aohe o'u hopo ke make; aole loa au i makemake iki e make pela ke ano.  Ua malama maalahi au ia'u iho iloko o i wakalua paha mau hooili kaua hahana ana, mamua loa i ka hapanui o ka manawa, me ka hana pono aku i ka make me he leialii la no ka hanohano maluna o ke poo o ka hanohano naita.  Ina oe a he kanaka koa, e homohia iho no paha hoi ke aloha iloko ou no'u."

     Ua haka pono mai la ke alakai powa i ka naita me kekahi nanaina e i nele ole ka awiliwili me ka hialaai; eia nae, aole i loli ae ka manaopaa kuoo.

     "Auhea oe, ua hooko ke alii oiaio i ke kanawai," i pane aku ae oia; "a ina ua komohia iho he manao aloha kahi, aia no ia iloko o kona omauma kahi e lolii ai.  Ua hiki ole ia'u ke alo ae mawaho o ka mea mua mau.  Ua hoea mai kou hora!"

     "Oi! i uhia ehaeha iho ai o Leone, me ka puili ana ae i kona mau lima maluna o kona umauma a panapana ana iluna a ilalo, "no keaha la au i hookoeia mai ai no keia!  No keaha la au i hoomaalahi loa ia ai mai ka make hanohano ana a e make ke au penei, ma he mea la ua hana karaima, me ko'u mau kepa ua pokela ae, a o ka'u pahi hoi, ua lawela aku ia mai a'u aku?"

     Ua kilohi iki mai o Miramolina maluna o ke pio, a huli iho ae la oia, me he la ua hohola iho kahi manao ano e maluna ona ia wa.  Ua kikoo hele aku oia ma o a maanei o ke ano no kekahi manawa, a mahope huli hoi hou mai la.

     "E ke Karistiano," wahi ana me kekahi ano nanaina hou maluna o kona helehelena, "ua lohe au na oleloia o oe ka kekahi o na naita oi kelakela loa o Noamanade."

     "Aole au i hilahila no ka'u moolelo iho," i pane aku ai o de Boane me ke pahaohao no keaha la ka mea i manaoia.

     "Ke manao nei au he hookahi ala i hamama nou e loaa ai o ka oluolu a me ka maalahi e palekana ai," i hoomaka hou aku ai ka powa i ke kamailio ana me ka noonoo.  "Eia nae," i pakui mai ai oia, me kekahi luliluli ana o ke poo," he wahi kowa uuku loa kou e manao ai no ke ole.  E kakali iki iho."

     Me keia mau olelo, ua huli ae ke alakai powa i kona poe ukali, a kamakamailio pu iho la me lakou no kekahi mau manawa.  I ka nana aku, me pe la ua paulehia loa lakou i kana mea e kamailio ana, a hoike nui ae la hoi i ke kupono i ko lakou mau manao o kana e kamailio ana, i hiki ole oa hoi ke hoohewahewaia aku.  I ka wa o ka powa i hele hou ae ai imua o ka kakou kaeaea, aia hoi he wahi minoaka iki maluna o kona helehelena, a lamalama pono ae la hoi kona maka uliuli me ke ano, kamahao loa i ka hoomaopopo aku.

     "E ka naita," wahi ana, "ua olelo aku nei au ia oe malia he hookahi wahi kowa iki no ka palekana e loaa ana ia oe.  Ua olelo ehaeha mai nei oe no ka laweia ana o kau pahi mai ia oe mai.  Ano, ea, eia hoi, maloko o ko makou mau paia papali paa nei he kanaka, a'u hoi e manao nei, ua hiki ke ku aku imua ou, a haawi aku i kau pahi ia oe no ke kue aku iaia.  Ma na ano no nae hoi a pau, ua hoihoi au e ae aku ia oe i ke kuleana puikiiki o ka pepehiia mai a make e kona lima."

     "Aole i pau.

 

     I ka hoao ana aku o ka mokumahu Mauna Loa e holo i ka Poalima, Aperila 2, ua hiki ole iaia ke naeu aku no ke kemo loa na ukana like ole.  Me he la kau pono oia oluna o kekahi ohuku pohaku, a e ole e hue hou ia kahi mau ukana a mama, hiki pono ai oia ke holo aka.  He ohuku akoakoa paha, a i ole ia, he pohaku paha ko ia wahi o loko nei o ke awa, a ua kupono hoi e hookauwale koke ia.

 

Ke Aloha i Minaminala.

     Ma ka auwina la Poaono, Aperila 3, hora 2, i pauaho mai ai i keia ola aua o Lulea (w), ma kahi noho o kana kaikamahine, o Kahalekaukoa, ma Pawaa, i ke 60 a oi o kona mau makahiki, a hele kohana aku la ma kela aoao mau o ko ka honua nei poe.  Ua waiho iho oia mahope nei i kona hoa pilipaa mau, he kane, a me kona kaikunana, kaikaina, na keiki, na moopuna, a me ka ohana no a pau, e paiauma aku ana nona me ka naau luuluu o ke kaumaha paumako.  He wahine ka mea i hala na ko makou makamaka, L. M. Keawehaku, kekahi o na alii hanau o ka aina.  Ua alo pu ia e laua ke kowa o 20 ma keia ao inea a kuu wale aku la no kona luhi ma kela aina nani ma o.  No Ukumehame kona hanauia ana.  Pela i hookoia ae ke kanawai kumu e ko kakou Akua maluna iho o kakou a pau.  Wahi Ana:  "Mai ka lepo mai oe, a e hoi aku no oe i ka lepo"  He heahea, he lokomaikai, he hookipa ohaoha, he oluolu me ke akahai na haawina o ka mea i hala.   Aloha wale oia.

                                                D. P. KAIAONAKAHA.

 

Mau Lono no Puna, Hawiai.

     Eia ma Opihikao nei he kumulau bipi i ha iau mai i na keiki mahoe, a ke kilohi pono aku oe i ko laua helehelena, he hookahi wai o ka like, a ua piha hookahi mahina a oi o ko laua mau la e ola nei.  O ka ona nona keia mau bipi o Solomona Kahana.

     O ke alanui mawaena o Pohoiki a me Kamaili i keia mau la, o ia aku ana ka helu ekahi iwaena o ka apana o Puna holookoa.  He hapaha mile paha, a i ole, oi iki paha i koe, hookui i Pohoiki.  Nolaila, i keia mau la koke iho, e hele kapalulu ae ana ma kaa lawe ukaua o H. Ryroft.  "Ola ia kini, ke a mai la ke ahi."

     I kekahi mau la i hala aku la, ua leta aku o D. K. Makuakane ia Wilson, Notari o ka Lehulehu, e pii mai i Opihikao, no ka hooiaio ana ia elua palapala kuai, nona ka uku eha dala, a o ka pane i loaa mai ia D. K. Makuakane, e uku hou aku i elua dala mawaho ae, alaila, pii mai oia e hooiaio.  Nolaila, o ko'u manao ponoi, ua kupono loa e hoopauia aku oia (Wila@), no ka mea, ua lalau kaua hana, a e ole e hiki kino mai o R. A. Lyman ma Opihikao, pau ae la ia pilikia.

                                                J. K. KANUHA.

                                                Kaukaleomanu, Puna, Maraki 29, 1897.

 

     E haalele aku ana ka ka Moi o Siawa no ka holo i ka iubile daimana o ka Moi Vitoria a me ka makaikai ana i ka honua nei.  Ma keia ala mai ka oia e holo mai ai, a malia o kipa mai maanei.

 

E Kipa a e Ie Ae

     I kela hoa oiwi o kakou, ia S. M. Kamakau, ma ka halekuai waiona o Lovekeoe Ma, kihi o na alanui Nuuanu a me Marine.  He heahea a he oluolu oia, a ua loihi kona kamaainaia ma ia hale, malalo o kona mau haku mua elua, i pau.  O na waiona maikai wale no ke loaa malaila, a pela no hoi me na waina Kaleponi maikai loa.  Oluolu na kumukuai, a pela no me na hookipa a kuka pu ana me ua hoa la malalo o kona mau haku hou.

    

     Ua hookohuia aku o P. Mauice McMahon (Makemahone), he wahi iho nei ma ko W. R. Kakela keena loio, i mea kakau pokole no ko Hawaii Aha Kaapuni, a ua hala aku oia no laila e lawelawe ai ia hana.

     Po La Pule, Maraki 28, mahope o ka wiaho ma'i fiva pokole ana no ekolu paha la, ua make aku la ke keikikane elua a T. P. Spencer (Kamaki Poka) a me kaua wahine, i ka 10 a keu o na makahiki.  O kamaki no kona inoa.  Auwina la Poakahi i nalo ai.  Minamina wale.

     Poaono, maraki 27, ua ulele kinipopo ae na hui Kamehameha a ma Punahou, a ua eo i ka inoa mua me 18 ai-puni kue ia 10, a mawaena iho hoi o na hui Sana Lui a me Lisibona, na eo i ka inoa mua me 19 ai-puni kue ia 13.  Ua hahana no na hapapa ana.  A i ka Poaono, Aperila 3, ua poino hou no na Punahou i na Kamehameaha no ka manawa ekolu, he 12 kue ia 3 ai-puni.

 

Olelo Hoolaha.

 

     Ke papaia aku nei na poe a pau mai ke komo a oki'ana i na mea ulu o luna o ka aina o Kamanaiki, ma Kalihi, me ka loaa mua ole o ka ae mai kekahi mai o na mea no laua na inoa malalo iho Ina e loaa aku ana me ke kue i keia hoolaha, hoopiiia no lakou e like me ke kanawai.

                                                ANTONE RICARDO,

                                                FRANK R. HARVEY.

Honolulu, Aperila 1, 1897.   apr. 5 - 3ts.

 

O Kamaa Wale No!

 

Pomaikai no ka Mea Ilihune.

     Ma keia mua aku he 5, ka hoolaweia ana no kela a me keia kuai ana ma ke dala kuike ma na waiwai a pau o ko makou halekuai.  E hoomanao ua kau moakaka ia kumukuai kuike maluna o kela a me kaia mea no ke kuai aku.  Nolaila, he pomaikai ke kuai ma o ko makou nei halekuai, ua like me he 10 pa-keneta a oi ma na wahi e ae i kau moakaka ole ia kumukuai.

     Mamuli hoi o ka nui o ka makou hana i ka makahiki 1896 i pau iho la i konoia mai ai makou e hana aku e like me, keia ae la, i mea hoi a pomaikai ai o ko makou hana i ka makahiki 1896 i pau iho la i konoia mai ai makou e hana aku e like me keia ae la, i mea hoi e pomaikai ai o ko makou poe kuai mai a e hoomahuahua oa aku ai no hoi kahi i ka makou hana.  O kamaa wale no ka makou e lawelawe nei, i loaa mai ma ke kuai kukaa a ua emi loa iho i ka ko na poe e ae maanei, a nolaila, pela no hoi paha e hoemi loa ia iho ai kumukuai o na kamaa i hiki ole i na wahi e ae ke hoohoa mai.

     No ka oluolu, ka heahea a me ka hookipa maikai mai ke kumu i pii mau ai o ka makou hana, a ke hauoli nei o ia mea.  Aia ka makou mau kamaa ma na wawao o na poe kupono a pau mei Hawaii a Niihau.  E kipa a e hoao i ko makou Halekuai Kamaa, a ua hoihoiia kela a me keia ke komo mai ina no aole e kuai ana.

Hui Kamaa o na Poe Hana

                                                D. B. KAMIKA

                                                Loaa Nui.

                                                Alanui Papu, makai mai o ke kihi o Moaikanae.

                                                ity. 2 - tf