Ka Makaainana, Volume VII, Number 17, 26 April 1897 — Page 3

Page PDF (910.56 KB)

This text was transcribed by:  Charlene Kazner
This work is dedicated to:  David Michael Kazner

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, APERILA 26, 1897.

 

NA PALAPALA.

 

Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa jo na manao e hooopuka`a malalo o ke a poe, aka, aia mo maluma o na poe na lakou I kakau mai.]

 

Hihia Opiuma ma ke Kahua Ma`I Lepera o Kalawao.

 

Ma kekahi mau la o keia mau pule aku nei @ mai ai ka Lunakanawai @ ana I kana haua, o ka @ I na hihia o kela a me keia ano ma keia Kahua Ma`I Lepers, a ua hana oia I kekahi @ I kupono ole I ka Aha ke hoomaopopo mai ua haua io ka mea I hoopiiia I ka hewa, oiai hoi, aole opliuma I loaa I ka hale o Keoni Haulani a ma kon kino paha.  He mau kanaka okoa ua mea I loaa aku ai o ka opiu na, eia nae ua hoopaiia nae keia kanaka no ka malama opio @ a me ke kuai, I maipopo ole ua kuai oie.  A mahea la I loaa mai ai @ no ka mea, a na ukana a na ma`I a pau, e huliia ana I kela wa a me keia wa a ke moku o ku mai @, mai ua ukana a na ma`I a eie ko ka Papa Ola.  Eia ke kumu, no kona ike oleo I ke kunawai a o ke kaua wai a ka Luna Nui e hoike mai ai, o ia aku la kana kanawai e hoopai mai ai.  Ina no e olelo mai ka @ hookuu, hookuuia aku la no.  Aole hok o ia wale no, aka, he nui aku no na hihia aua I hana ai.  Nui ko makou pilikia I keia Lunakanawai a me keia Luna Nui a ka Papa Ola e bilinai kuhihewa nei.

 

SAMUELA K. K.

Kalaupapa, Molokai, Aerila 8.

 

Na Hana o ke Kau Kiure o ka Aha Kaapumi, Apana Elima, ma Kailua ia Kona Paka Ona

 

I ka la 9 o Aperila nei ka weheia, ana o ke kau kiure o Kona a ua akoakoa main a Loio Stanley, Correa, Humphreys a me Kaulia ko Honolulu, Senatoa Linekona ko Kohala, Chas Williams ko Hamakua, Hikikoko makua a me Little Ke Hilo, Lunamakaaina Kamauoha ko Kona a me kje Kahu o ka Makai Miui o ka Mokupuni (Analu) I hea inoa I ka wehe mua ia ana o na hana, a o Hope Loio Kuhina Dole no hoi ko ka aoao o ke Aupuni.  He mau loio haahaa a komo ole I ka poai o na poe I helu mua ia aenei ka I hoea mai no, e laa o Keliikoa, a pela aku, a mawaho mai lakou o ka pae humu kahi I okuu mai ai.  He inea hou ka ikeia ana aku o Jao E. Bush I maheolelo no ke kau, a mamuli no ia o ka manao aloha o Aikue iaia I loaa kahi kaua.  He nui oa hihia ma ka papa hoike kaua, e laa o.

 

1 – Repubalika kue ia Homai kawai k.  Mea ino wale. Hoopau wale ia.

 

2 – Repubalika kue ia Joba Hailpi k, komo kolohe I ka pa e hai I ka po.  Hoopau wale ia.

 

3 – Repubalika kue ia Naukaua @, Malia w. olelo palapeia.  Hoopania @ ko ka aono pale.

 

4 – Repubalika kue ia Keoki BNell, Jr., kuai waiooa me ka laikiui ole.  Hoopoauia.  Kale Wiliama o ka mea pale.

 

5 – Repubalika kue ia Hapake, pawa.  Hoopauia Kaulia uo ka mea pale.

 

6 – Repubalika kue ia Kaaua, puhi ahi.  Linekona no ke Aupuni, Kamauoha no ka mea pale.  O ka hihia keia I noho maoli ia e ke kiure Hawaii, a o ka hana no keia I hoikeia ai no ma KA MAKAAINANA no ke Akamai o ka hana a Kaaua I kumu e pau ai ke ko`o ka Hui o Halaula I kea hi.  `Ua hooholo ke kiure I ka ahewa maluna ona a ua hooopaiia he eha makahiki @ ka hana oolea.

 

7 – Repubalika kue ia Hapakue, kuai waiona.  Kaulia ka loio.  Hoopaiia.  O ka hapanui o na hana, imua no ia o na kiure haole, aka, ua hoke wale ia mai no na hihiu I ka luia a hiki I ka hoomaopopoia ana he elua hihia e noho ai mailoko mai, o na hana he umikumamakolu.

 

Eia ke hooloheia nei ka hihia pepehikanaka o Iana, I iulu mai mamuli o @ ana o kekahi pa ahaaina ma Waimea, I ka hale o Martin Campbell a me kana wahine.  No ka ilihone o ka mea pale, ua kau haia o Stanley a me Kaulia e kokua ia laua, a ke hoomanawanui nei laua me ke kaukai ole ae he uku.  Me he mea la e oili an aka Pake.

 

O ka hihia pue hoi o ka haole, o W. J. Gallegher, no Kau mai, ua hoihoiia no Honolulu a o Numana ka loio I laweia mai nei e ka Mauna Loa I ka la 14 nei.  He 15 mau hihia oki ua pau I ka moku.  He 17 hihia waiwai, ua pau ka hapanui I ka hanaia a he wahi kauna wale no paha I koe.  Nolaila, a hiki I keia la (la 16), ua kokohe e pau na hana a ua ekeeke no no loio makiloo I hiki mai nei.

 

Ma ka la 15 nei9 ua hookohu ka Aha ia Linekona me Humepale I mau mea e ninaninau ai I ka makaukau o S. K. @ a me D. Makainai no ka lawelawe I ka oihaua loio, a mahope o ko lana niele aoa, ua haawi laua I ka olelo hooholo e hoapono ana I na nei pakahi a keia mau loio hou.

 

 Maikai ka noho ana o Kailua He ikiiki ka wela hiki iho I ke awakea,m aka no nae, ua paleia ae no ia mea mamuli o ka maikai o ke kai a me ka noho`ua imua o na kamaaina o keia aioa O ke kuee mawaena o ka Makai Nui o keia apana a me ka Luna kanwai, he oia mau ne.  he huku kahi I kona ike, a pela u`o hoi ka haole.  O ke kumu mai no, o ka niania o kahi I kahi, a ina e pau ole an aka @ nei mau hana, e pau ana kahi o laua, a owai la @ Malia paha o ke @ no

 

Nee ka Hana Hou ia o na Alnui o Lanai-a-Kaululaau.

 

Ua hoomaka ka hana hou ia ana o ko makou mau alanui o keia makahiki, ma ka la 22 o Maraki, ma ke alanui e moe ana mai ke awa kumoku o Awalua a hiki I Koele.  Elua pule a oi, a ke hoomakaia nei ka hana ma ke alanui o Maunalei I keia pule, a o S. K. Peleaumoku ka luna.  I na makahiki mamua, o ko makou haku aina no ka luna alanui, no na makahiki loihi I hala aku, a I keia makahiki nae hoi akahi wale no a waihoia mai I ko makou hoa`loha o ka makani Maaa o Kahalapalaoa.

 

Akahi wale no a waihoia mai I na kanaka maoli keia hana me ka ike mua ole ia o ke Keena Kalai ina mamua, huliia mai nae hoi keia inoa a loaa ma kona wahi noho.  Ke lawelaweia nei ka hana malami I ka hana me ka makaukau a me ke kupono.  Maluna no na pomaikai o ka mea malama I ka hana.

 

A. Kaaloa,

O ka Makani Kumumaomao o Keomuku, Lanai.

 

Makai Pake Ki Pu ma Hookena.

 

Ma jap o oka la 20 o Maraki ino nei, ua kip u aku I ka Mea Lawe Leta o Kau kekahi makai Pake, o Aon aka inoa.  He malihiui keia wahi Pake ia Hookena nei, eia ka e hookohuia ana I makai kip u I ku I ka powa maopopo.

 

Penei ka moolelo I hoikeia mai, a ua lohe no hoi o Hookena nei a puni:  Ma ka la I haiia maluna ae, ua hale`e aku ka Lawe Leta (John Thos. Nakaikuaana) ia Kau, hora 6 a. m., hiki ma Papa, Kona Hema hora 11:30 ma kahi o Joseph Holi, ko laila Luna Leta.  Pau na leta I ka hooponopono, hiki ma Hookena nei, hora 5 p.m.

 

O keia ka Lawe Leta naua e hali mai nei I na leta o Kau, a me na Kapalilua, a hoohjui ma Hookena nei iloko o akahi la wale o, a mai aku e alualu ai I ko Kinau manawa ma Kawaihae.

 

Hora 8 o ia po, haalele mai la oia (Lawe Leta) ia Hookena nei a Hoi aku la no Pahoehoe, ma kahi o John Mahiai, he mile mai Hookena aku nei, no ka hooluolu an aka Lawe Leta ia po I haiia me ka palaka a nanea pu, a hale hookah mile a oi, a oiai hoi oia I kokoke aku ai I ka hu ina alanui o Kalahiki a hala aku la ka huina alanui a kokoke aku la oia I kekahi wahi kumulaau ohai, ma hai o ke alanui, ii o ao la na pepeiao o koua hoki e kau ana, a ike koke aku hi oio I kekahi kanaka I ke kokolo ana ae a ku iwaenakouu o ke alanui a puiwa koke iho la ka hoki me ka hoomaka e holo hou I hope me ke kapalulu nui, pau aku la n ope nupepa I ka helelei @ ma ke alanui, lohe aku la oia he leo mai kela kanaka mai “he i!” a kani koke mai la ka pu.  Ia, manawa pokole iho, pa e ou mai la ka leo o ua kanaka la me ke oolea, “Stop! Stop!!”  I ka wa e puiwa nei ka hoki, ua hooikaika ka Lawe leta e ku ka hoki, a I ke kani ana o ka pu, oi hou aku ka puiwa a haia he 40 paha a oi anana, ku ka hoki.

 

Hoohuli ae la I kona hoki a ike aku la no I ua kanaka nei o holo mai ana no me ka paa no I kana pu panapana ma kona linma akau a halawai iho la he alo a he alo, eia ka, o keia wahi Pake no I haiia maluna ae.

 

Ninauia ma “owai keia?”  Ua paneia aku – “Owau ka Lawe Leta o Kau.”  ‘O! wau kuhihewa oe kela Pake no.”

 

Mahope iho, hoea mai kona kokoolua makai, oia o Kalioha, ua ike oia I keia mau mea I hanaia.  Ua hooia mai no laua iua o makou me ka oiaio loa a ua hiki ke hilinaiia.

 

Ua hookua aku laua I ka Lawe Leta hala ole, a he mau la mahope mai, ua lea I ka Lawe Leta no hoike oiaio.  Ua hoopiiia aku I ko makou Hope Makai Nui, a ua lohe mai makou I iki ke hilinaiia, ua hala loa aku ka hoopii imua o ka Makai Nui o Hawaii.  A ke kaliia aku nei ka hopena.

 

Ea, ua maa anei I na makai malihini e ki pu ma na alanui akea?  Nowai ka keia hupo nui?

KAMAAINA.

Hookena, Kona Hama, Aperila 8, 1897.

 

Hui Papa a Kukulu Hale Oahu.

 

(OAHU LUMBER & BUILDING CO.)

Leleo, Alanui Moi, kokoke I ke Kahua o ka Hui Alahao & Aina Oahu.

 

Poe Kalepa Laau, Hana Aelike a me Kukulu Hale .

 

Poe Hookomo Mai a Hoolilo aku I na

Puka, Oiepele[pe, Kui, Pepa, Pena, Aila,

Na Pono Kamana,

A pela aku, a pela aku.

Telepone 53.

Pahu Leta.

@

 

ED. A. WILLIAMS.

 

Helu 514, Alanui Papu, ,a Ewa iho o Pa Aloha.

 

He mea kuai lako hale o ua ano a pau loa .

 

He mea Hana Pahu Kupapau a Hoo ponopono Hoolewa.

 

E hoolakoia no na Kau Kupapau, ua Kaa pio a me na Kaa-ohana.

 

Ina no e ninau iaia, e looa no na Poha ku Kia Hoomanao no na He Kapapau.

 

O ka Ialoa kekahi hana hiki loa iaia aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed A. Williams, f. D., he mea I puka pono mai ka Kalaka Kula o ka Ialoa Maikai ana ileke o Mei, 1894.

 

NA TELEPONA

 

Keena, Hela 179. Kauhale a me Kahea Po

Helu 815.

@

@