Ka Makaainana, Volume VII, Number 19, 10 May 1897 — Page 1

Page PDF (883.13 KB)

This text was transcribed by:  Rosemary Mccune
This work is dedicated to:  M. P. Nogelmeier

Ka Makaainana.

BUKE VII--Ano Hou                                Honolulu, Oahu, Mai 10, 1897.                                             HELU 19

===========================

HUAKAI A KE ALII.

--

Huli Hoi ia Hoahele - Kau Anu a Kau Mehana.

    

     No kahi wa i liu wala ae, ua loaa palapala mai no ia makou, eia nae, aole i kupono no ka lehulehu, a ma kahi no i kupono, o ka makou no ia i hoopukapuka liilii aku i kela a me keia wa.  Ano hoi, ua loaa hou mai nei no he palapala mai ko ke Alii kanaka, a ua kupono hoi ia no ka lehulehu, o ia ka

Palapala Helu 7

o ka makou koolaha ana malalo o keia p@ a oa hoa'loha maikai la o makou a me ka lahui pu no paha hoi.  Eia mai:

WASHINGTON, D. C.,

                          Aperila 24, 1897.

F. J. TESTA,

     ALOHA OE: - Eia no makou i Wasinetona nei  me na ola maikai.  E holo ana makou no Nu Ioka i ka la 26 ae, a hoi mai no i ka la 29 ae.

     E hoi aku ana o Misasa Nahaolelua ma ka moku mahu Darica o kala 18 o Mei.  E haalele ana ia ia noi nei i ka la 5 no Kapalakiko malalo o ka Kapena J. A. Pama malama ana, alaila, e hoi hou mai ana o Pama me Misasa Heleluhe no Wasinetona nei i ka la no a Misasa Nahaolelua o kau ai i ka moku no ka homa.

     Aohe mau kumu pilikia i loaa no ko Misasa Nahaolelua hoi ana, aka, koe wale no, ue manao ke Alii he mea hiki ole iaia ke paa ia Misasa Nahaolelua e like ka loihi me keia a oi hou aku paha, oiai na maka o kona ohana nui e kau mai ana no ka ike mai ika makua, a pela ke Alii i hookuu ai e hoi aku, a o Misasa Heleluhe ke pani mai ma kona wahi, no ka mea, aohe i maopopo pehea la ka loihi e noho hou aku ai.

     He oiaiao o kahi keia e noho ai, ike oe i ka lani hou a me ka honua hou.  Aia no ka hemolele ilaila, a ianei nei, he manoanoa ua mea he lapuwale, e helu oe a manaka, a lakou la ae e palaina puna ai.

     Ke mahana mai nei hoi o n@ nei, o na la anuanu o Honolulu la, o ia iho la ka mehana ia nei nei.  Ua like no ka po a me ke ao i na hale o Wasinetona nei.  O ka paa o na puka i ke ao o ia no ko ke ao, mai na hale noho, na hale oihana a me na halekuai, pela no ma na wahi a pau a makou i hele ae nei.  He kohu hale kupapau na kauhale o keia wahi, aole oe e ike i kanaka o loko o ka hale, aiai no oe a wehe aku i ka puka, pela no na halepule; aka, ma ka nani o Wasinetona nei paha ke kulanakauhale nani loa o Amerika nei a puni.  Maikai na hale, akea na alanui, ua hanaia na alanui me ka puna eleele ai awiliia me ke la a me ka iliili; maemae ma na wahi a pau, aohe wahi a kou mau kapuai e hehi ai i ka lepo iloko nei o Wasinetona e like la me ko kaua o laila, mai ke alanui a ka lio e holo ai a na alanui aoao, he puna eleele wale no.

     Adios Senor.

          Kou hoa oia mau,

                  JOSEPH HELELUHE

---o---o---

 

Hoku vs. Sana Lui.

     Ahona iki hoi ka ulele hookuku o ka auwina la Poaono nei mawaena o na hui maluna ae, a o ka helu ekolu hoi ia o nei kau kinipopo.  Lehulehu ua poe i hele makaikai aku a laukanaka no hoi ia kahua, mai luna o ka hale a mawaho.  Ua manao wale ia e like ana la hoi me ka ulele mua ana, eia ka auanei hoi e okoa ae ana a ao i ka inoa hope me 9 kue ia 4 ai-puai o kona hoa.  He mau hoololiloli hou iho nei ko ka hui Sana Lui, a e ole ia, puipui a oolea ae ai mai ko lakou kulana mua.  Aneane elua hora o keia paani ana, a he hoike ia no ka maikai iki mai ko na ulele mua ana elua.  Eia iho ka hoike ma na komo ana a me na ai puni i loaa:

1   2   3   4   5   6  7   8   9

------------------------------

Hoku                                                                        0   0   1   2   1   0   0   0   0   - 4

S. Lui                                                                       4   0   0   0   0    0  0   5   *   - 9

     I na ulele mua ana, ua nui ka walaau a me na olelo pono ole mai na poe nonoho o luna, nolaila, ma ka halawai o ka Ahahui Nui i ke awakea Poakolu nei, ua hooholoia e hooko pono ia na rula a e noiia hoi ko ka Ilamuku kokua pu ae no ka hookoia o ke kanawai.  Ua hoomaka ia i ka Poaona nei a ua ahona iki mai na hanakuli ano ole.

     O na hui Hoku a me Regimana Ekahi ko nei auwina la Poaono ae.

---o---o--- 

     Ua loheia mai ma ka la1 nei ke i hoomaka ai ko T. K. R. Analu noho ana i Lunakanawai Apana no Kona Hema, Hawaii, @ ka hookohuia ana aku nei e k@ Aupuni.

     Ma ka halawai ana o ka Papa Ola i ka auwina la Poaha nei, ua haawiia ae ka mahalo a hoomaikai ana i ke Komisina Farani no kekahi puolo ili laau, he laau no ka i hoao mua ia ma ke Kahua Ma'i Lepera, pela ka R. W. Maea hooia, a ua ikeia no ka maikai a me ka oluolu o kahi poe.

=======================

KE ALIIAIMOKU.

--

Hoole Loa Oia Aole e Kamailio no na Mea Pili Kalaiaina.

 

     Ma ka Kapena Pama palapala o Aperila 23, i loaa mai nei i ke Kuokoa namu ma ka mokumahu Monowai o ka auwina la Poaha nei a hoopukaia ae hoi ma kona helu o ka auwina la Poalima nei, i ike iho ai makou a ke lawe ano nui mai nei i na hoike mahope iho:

     Aohe i maopopo ko ke Alii wa e hoi mai ai, a he hookahi no ka ana pane i na poe kipa aku, ke ninau no kona wa e noho ai, oia hoi, ua lilo kona noho ana ma Wasinetona i mea hoohauoli loa iaia a o ia ke kulanakauhale oi loa o ka maikai ana i kipa ai, koe aku nae hoi o Ladana, a e like no hoi ma ka maikai mau o ke kulanakauhale poo aupuni o Amerika Huipuia, aohe ona manao no ka nee koke.

     I ka loheia ana e holo ana ke Alii i Nu Ioka, e ike i na hana ma ko Kenerala Kalani he kupapau, a me ka ike aku no hoi i kona mau hoi'loha o Bosetona ke kipa ae lakou malaila, ua hele ae na poe kakau nupepa e ninau ina paha he ike ano pili oihana aku kahi i ke Alii, a ua lilo ia i hana nui na ke Kapena e hoole ai, me ka pau ole no nae hoi o ka hoohuoiia e haawiia ana he kulana a he wahi i ke Alii ma kahi o na hana e lawelaweia ai.  A i lawa no hoi a hoikeia ae ko Misita Harold M. Sewall hookohuia i Kuhina Amerika i Hawaii,  ua hele koke hou aku no he mea kakau nupepa e ninau i ko ke Alii manao no nei hookohu.  Ma keia mea, ua hoka no oia , no ka mea, aole loa oia i ike i ke Alii, a e like no hoi me ko ke Alii hoole mau i ke kamailio ana ma na mea pili kalaiaina, pela no ma nei haua ana.  Ua konoia ka mea kakau e hoi ma ka ke Kapena mau olelo, oia hoi, e like me kona ike a hoomaopopo, he hookohu maikai kela, oiai, ua kamaaina o Misita Sewala me na hana o ka Pakipika, a o kekahi no hoi, ua hui no oia me ke Alii ma ke ano laulea iaia i kipa ai ma Honolulu mamua.  He mea mau he makana ka oihana no kahi hana pili kalaiaina, a ma keia wae ana nae hoi, me he la ua noonoo a waeia ka mea kupono no kahi o ka hana i manaoia.

     No ka hoohuiaina hoi, a me ke Kuikahi Panailike, a me kahi ma hana e ae, ke hoomau nei no ke Alii i kona noho mumule a ekemu ole me ka piha hanohano, aka, o ka imi mau ia mai hoi o kahi hoike aku ana i kona mau manao, he hoike ana aku no ia i ka lehulehu oia io maoli no ka ele o Hawaii, me ka nana ole ae hoi i ke kuko nui ia o ia inoa a kulana hanohano e na elele lehulehu e hiki mai nei ianei, oiai,

[italicized>] ua haalele iho kela a me keia o lakou a pau ia Wasinetona nei me ka loaa wahi ike pili oihana ole ia aku.

---o---o---

 

            Ka Mai ka Mokukaua Naniwa.

     Kakahiaka Poakolu iho la i ku mai ai ka mokukaua Naniwa o Iapana, iloko o 16 la holo mai  Ioko auka, ke kahua o na mokukaua ma kahi o 16 paha mile mai Iokohama.   Ua holo pololei loa mai nei no oia malalo o ka hookele ana a Kapena Kurooka, a no nei kapena hoi ka oleloia, oia ke allimoku poo ma ka hoomalu ana i na aumokukaua Kepani ma na kai o Korea ma ke kaua ana mawaena o Iapana a me Kina, a oia no hoi kekahi o na 'lii kiekie loa i nei wa. Aole ka Naniwa he malihini i keia awa, oiai, ianei no oia mamua iloko o 1893, a ua kaulana oia ma ke kaua, oiai, nana i hoopiholo ka mokumahu Beritania Kaosina oiai e lawe ana i na koa Pake i ka wa mua loa no o ka hoomaka ana o ke kaua me Kina.  Mawaho ae o 24 alii, he 350 ona poe kanaka.  He 18 1/2 mile kona holo, a ma Enelani i hanaia ai he 14 makahiki i hala ae. 

     Hema ohua kahi ana i lawe mai nei, oia o M. Akiama, he loio mai ke Keena o ko ana Aina E; elua mau luna alakai o elua mau ahahui eemoku, a he elima poe kakau nupepa.  O ka loio, he elele oia no Iapana i holo mai nei e noii pono i na hana hoopae eemoku o nei, e pili ana i na ohua i kipakuia ai.  He mau misiona kuikawa no kana i hele ai mamua no kona Aupuni i Ladana, Sana Peterobuga a me kahi mau wahi e ae.

      I ka loheia ana eia ae ka Naniwa, ua laukanaka ai ua uwapo i ka lehulehu, o kakou oiwi a me na Kepani no ka oi loa aku.  Iaia i hookomo mai ai, ua ki pu aloha ae no ka hae Hawaii,  a pau ia, i ka hae o ka Adimerala Amerika, a ua panaiia aku no hoi.  Ua holo aku he agena a he kauka no ka Papa Ola a aohe ka moku i hoomaluia.

     E ku ana ke Naniwa i nei awa a pau ka hana a ka elele kuikawa maanei.  I keia mau la iho paha oia e hoomaka ai.  Ua kip@ ike aku oia i ke Kuhina o ko na Aina E. i kakahiaka Poaha nei.