Ka Makaainana, Volume VII, Number 19, 10 May 1897 — "KE ALEALE NIE KA WAI." [ARTICLE]

"KE ALEALE NIE KA WAI."

M:0 ti. •'■'k. ,i« ,I'l ai:-.i o 1 l'i l , iiuj i »ei ii iiiiuaī uini ī ua t?leo-T\- ; ■ ■ ©< ■-■ 1 i :i jUIA ke fila, ilm: JB.a ki ia iioLK-—L oo >i s i y, roai i mfiii pHiiuku Do knu po«» eU;le kr«ok r »i. Nni i---v i; ,t ir,rūiio. (Ja Kakou ieiike ibo uei o Kakina me Keoiii D (Scip-;-kcU) o hakaka :io U'jti punī pi;nuku ole, e iii f> k<* hku-koiuo aia' ka : /-i; o ka pili mawalio >_e, o kii hoikeike o ka Lijr -<v.iC i KO k ikahi. O kq A'm i:; mea uwao a hooholo pt.no. 0 Hssetiue a juo Mog-; iin v, t pua oinuie/ Heahp KsY 4 11 v rj? Fota ja Hai—A<:hc :eea o j)-i, 'ui f.< ! i t V-\ h.mlele a\ai ia m< No.:o .; rr,f: k ± aoao ',3 ' >... u ;r<{ tiiMkoU. Apiki o- p-.;.!-, o Alnpaki fCf»ok,\ . k'! h):i i V.;V. ri ej j i) r h""'*-»*.k:i fco:c :;o e i:amaiho v.Va i »•(•. m.pep / :iiorika. w.ii ( le : " hoi i'i hpm i ■:ti L'nj;%k;:<nLiWfii o k; ,R-puha't v >i o Hawnii, no knoou.. «"•'«k; uk tt u. ioa no ko I i' t tn u nīHH-p'i i ka hnauui a uk K /lin-ii ih'.< n Hlo ka Di 1 ! i K-\a i.M i'-ai ka mea pt> romi, o u.. . i lo.* ; aku naepaiiM h.'i k" 1 v,Mih -iu aku īloko o : ko hikou poho'iiua maaeooeo o ka 1 por;|-oo o 3jr j wa ai ka ike t\ jr> i:y mi.ua' 1 . Tv'--■ p- i- i "o l: a '-iipepa uamu /boohni.* : ,/».. v> khk»'U, he hoike k;'D;ik;.:.i i 1 'u.i' hfUKv jy»a na leakini, pau, a \\u l:cono'eia na K i t me Roma, A n.ni k- - Alahmian*. i pau aku nei i l 18, na hoikeia na luma nalūakini a'pnu a"." "kof' k}s iu'il"-)i K'a'iolika' Roma o Mflheoknmr.lu. Ea, o ke koana 1 ho keia o kehi A, P" e A ,* o j»i, ha .| kue Kalolikn RSma ' loa i" poe. I Mai no ua.'hoah'anau o ia-aoao a ho®poiaa iuo 3 keia h'ana kapakahi Ē like hoi me ka hoike a ka nupepa Karoaikala o ua haule ka \\& msn paUpala waiwai uui na Luoakanawai Nui j Alapaki iloko o ke ka- ma ke awa o- Kapalakiko iaia i hoea | aku ai luh ka Monowai" Ua I hoopakeleia aiai ua i"nau pala* i pola \a a ua «ko «o o flopeKanikela Bopa.be $5 i ka mea. naua i lio.'ipakelo mo >• Ke nuv nao 1 a n:. . h' ' niakon ua pani hou ia akn :•-• (iala e ka Luoakanawāi unuhi ole (?) aku ī kona uku oiai oia c kr.«w«le ana, Ēm >iae, ua ro:.kopo-0.0 no kela s«:iau dftta, no ka me-i, ina , . k. i:! ! !»>•>- | l>!ikelttia mai, iūu «a '

, 'nna aku o k: l£u a i ka Uiki ol? | paha ke ike i aei mau haiolelo ' ana i hoomakaukau uiua ai. j Miuamina ino no'ka hoi! ( Paihi no na keiki o ka Hale Lcta Nui qae ko lakou mau aahu •ihapa auiuihma hou me na aikala ku, i kauia naii na palapala gula-keleawe—G. I. 0 Ua like ole uae hoi. lakou a pau, no ka tn©a, he elua mahele. 0 na poe haahaa iho, he mau »ihi i ,K-®leawe ko lakou ma ke alo me I kela mnū hua palapala no, a o ua,poe kiekie ae hoi, he molina eleele ko lakou a puui kaekae o na kuka. Ke kanikau e nei no lakou nei la! . Eia nae, aohe i i&eia aku na kuka hou o ka Luna Leta Nui a me kona Hope, a hoi me ko ke kakauolel® wahioe. Ua ujaikai ne la no keia no^hfina īe 1 a,~ei a oa«, >ihea la | loua ona ka& t halihali ponoi no j 'a Oihana i pena hoohiwahiwa I ia hoi me ke Sib Nui o ka i Rsp.nbaii.ka o.Hawaii.. He mea ; oiaio anei eia ka Peresidena a ' me kona Aha Kuhina ke kali ! nei i mea e koe mai ai o ia hooliio no ka holoi ana aku i ke Sila Nui a pauiia ap me ke Kalaunu? Ina pela io, alail«, ua jjhona o ua huaolel© ■ n.amu uHawaiian Mair > wale no ke peuaia, a mahope aku no hoi ka huaolelo < "Rnyal/ > ke hifei mai ka wa kupsno no ia. Ē hewa anei hoi ia fa? Ma ke auaiua Kulū Sabatvi ka hoolaaia ana {aeai o ka luakini hou o Wainee ma Lahsina, wahi o ko makou hoikeia mai, na ka Rev. O. Nawahine kekahi haiolalo ano nane imua o ke anaina, a ma ia anaina ke kahi poe ewe a na mikanele. Ua hoike r«e oi*, i koua rr,au la opio, ua piha na kuahiwi me na ma»u iiwi, o-o, amakihi, a pela aku; i keia wa hoi, ua piha i ka lanatana (mikinolia) * me na manu piheetero. laia ka e kamailio anai «ā kau pono kona mau maki naaluna o na ewe uiikanele e nonoho a e hoolohe aku ana iaia. Ua pololei n«> oia, Ke manao nei no'paha keia poe ewe ke mau nei no ka hiki ia lakou ke huki a ke unuunu aku i ko aa Hawaii nj.au wtwae. Ina pela ka mnna'o, aohe no.he kuhihewa aku a koe mai. 0 keiu no ka Kawahiue, ia Ino We mu liilii K»lua, k?» t»anaiahuhu a Alapaki me Owene-v Kannka ma, i noi akn a\ e komo mai ma ka aoao hoohuiaina, iuia 1 hoolohe ai i na olelo a pau, na kulon iho a lawe a*> la i ka lepo īloko o kena poho!iraa, boni iho a ōleio &e la ka e Hke paha tm kei»: M E o*u man hoa-

lahui, ua maikai do keia oa'u." Aia la, o ia ano no ia o ke aloha «iua oiaio, a e hoomau* aku ao hoi kakou e like oae ia. ■ ■ ■■■.'■ .-■ ■.. ■ ~ ..... :•! ... . ; . v Eia nae hoi, ua mai uei mai Maui uiai no, a na ikeia maloko o ka ohua paleaio alaula, ka Pi Ki AdaYataisa, no ka aele o ua iole-ai-iole (mouoku) i ka mea ole e ai ai, ua pf;u. uui ka a kai o kahakai kahi « poi a e ai opelu ai. Kupaianaha n« aa haaa a keia ano ho.loholona ] hoopilikia i ka.lehulehn a hoo- j pomāikai uae hoi i «a poe , aahiko. Heaha aku ana la ka hopaua iua ptla io ka han.a a ia aao holoholona liilii? Aolenoka hoi okeia wale aeia, aka, o na mu Kepani ai mea kanu no kahi. Ua pau ka holapu anai ko Waiiuku mau uaea kauu, a uo ka nele i ka mea ole e ai ai, ke hoonaaka la i na mala ko, e ai holapu aua h©i i ka lau. Nui no ka hoi ua pilikia e kau nei maluna o ka aina uei, ke oiaio nae hoi keia mau louo ae la. Ua hoikeia mai hoi ia makou, ua weheweheia ae ka ke ano o, kela maa iono mamua ae e" kekaki poe i loaa ka haawina ike wehewehe iwaena o kakou. Peaei ka ke ano nui: O ka lahui 3awaii ka opelu, ua opa pu ia hala i ke kai, a o na haole no hoi na iole moaaku. A ano boi,/ke kau nei ko lakou weh no ka lahui Kepani, na lakou hoi.e holopapa mai i ka aina n«i a aoai aku i na haoleili-kea o Kahiki i ka paia. Pehea nei . ano wehewehe? He wahi aweawea no paha o ke ano pololei. Ma ke Kuokoa namu o ka auwina la Poalua iho la, ua hoopukaia ae no ia oaau te]egarama i keakeai* ma ke ala holo moana mawaena o lapana a me Amerika Huipuia, a peuei iho ia; Mikai>6 ia Makinile—Eia o H&waii, ko hanai, ke hailnku pohakil uei iloko o kcv'u pa ke kua, me ka hoeha i ka'u mau oioa. Heaha la ka 7 u e haua aku ai? $ Makinile ia Mikapo—Hoeha aku i ka mea lapa. L&we &e mai kona alualu (a me ka Waihoaa), aka,e hoihoihou mai no i ka hauai ia'u. Hawaii ia Makinilk—Kokua! kokna! e hoeha mai anii ka Mikado ia'u (ma kuu pakeke). Makinile ia Hawaii—A e' peuo no, AU oe a hoehaia a e p*u ke aho, hoike iuai ia f u t & kahi ihepa pilia knakoi uuku haalek. Auo hoi» ua Mki mai uei ka ; mokukaiia Kep&ni a maluna inai nei oua o Elele ! Akiama, he loio no ka Oihaua o 1 ko ua AhuE # i lawo mai ut?i 1

rs« ao aaa ia KuliiLih Siī*ii.Lni;rd f ano kjs ::-oii*pcuo tua iini hoi khhi i iia haua pili i na eeraoku i kipakuia a.i. Ke pipika a* ke haukeke nei paha lakou eei aaa a«. * Nui ka pitoa o ko lfjp&na man aupepa qo ka keia Aupuni Lana, a 110 ia paha hoi i hoounaia uiai iiei keia elele. Ua ionoia ae hoi he $100,000 ka ke poho a lapana e koi mai ai maoiuli o ke koi a na hui mokumahu i iawe m.ai ai ina eemoku i pau ai i kipnkuia. Ina peia io, aohe no he pilikia aku & koe mai o keia Aupuni, a hui aku hoi me ke k©i poho a na e ae no na pio kalaiaina o 1895, ko_ikoi īoa ka haawe. Ē ke KirokrtaKekāk», li® kiuou kupeno keia : e hcobui aku ai. i; Mai lapana mai nei no hoi ka ! lono e loii ae soa ko nei Āha i Kuhinn a © hoi nm «na o Pslani *Hasetij;e mai Wesinetona ti© ka iawe ae i kekahi kulana Kuhina. Ua hooieia nse hoi ka oiaio o keia. O kahi uiea apiki a kupaīanaha nae, loheia e hiki ma r , ana he .elale a he mokukaua Kepaai,, liu liu o Luna Dste Nui Kimo Kakela e Lolo uo waiio. Hoea inai no hoi ka N&niwa i ka Poakolu ; nei, o kona la uo ia e holo aku ai me ka lohelohe swua ole ia- I holo aku uei ka e kakoo i ka ainau hoohui&iua m*i li\ r &sixaa tona. E loaa ana no kana! Ke noho alii uei ka haikea : iliina o lakeu nei ma ee no na ]ono i ioaa mai nei no ka aku oke kuikahi. Ke hookikiaa 1& ko Kaiepoai poe kalepa ia Seuatoa Pekma e. haua oia sae ka hooikiiika loa no ko ke f kui- , kahi hok pakeleia, Mawaho ae hoi o ia, ke uoho nei lakou me ka hopehopo a iiie ka luaiele ,ut3 ke akaka 010 o ko nepeuA o nei nuu aku. I hopohopo ka , hoi i ke aha? Peaeliho kalieluhelu aaa o kekahimamaU i kakauīa mai mS!netona mai nei: hoi 4 aole loa e hiki i ra peo hooponepono ke ike akn i ke Alsi t like me ka loihi oka paa ana o kekahi Legationa o Hawaii ma feeia kulanaknuhale, eia n&e hoi, aa eolea loa ua mauao aloha ' nena h kwpono loa ai no ""lioi konn wao&oio «na aia no _he wahi man&olana !ca ao ka olino mai o k&'lae kau mal !a loa» a ua hiki ole nae hoi i kahi mta ke hoike &e ika j wa hea Ik, a i ole ia, pehea | ia e owaka mai ai ia la maUuia- | l%iaa; l\e Uoi »oa aku hoi ia uo

R,« v :: u v l.»:i i " Kti . . . ~ r 7 i.-'i fi.°: k'° a. mhi n ■* h <1, w* hO*r H'lno>=p;> : ; io pf! i.v> liL-j>»? neii. ■ lr " lolit\ u , .oMrihei.. p.«*.i * ■'* "'-ik »u len, tm kr n oa, n.a-'i.u » o kowa bol»i «,i- 4 .ihii !t m U j A*.s ur.tliH, iui !jf%■; v." _i i "-i itih«-?oki».Uu aliiko'i wf,u'is ;f N fco:;a nka I .'. uol»ils, »ioi j 'Ma o Mski-, r> Krutla C Pi(?hu Ta ? :fr*. . p *:ko me ia !;->!(. ti hf A •~l'U U Mrj. kei>4 l.r>->k hu i hool;«ha p.ili oih;;))h i:< £*-, oiii Mao. o ktt oiaio n«i nel - :ji<\kon e u .o?rce aleu n<n. r , i.o iov i r4 e ki- Aup'mi k rt i 1 >jhi *. •" - e-i i k ; iupupV»tt •S" P.M I »'| f MWeu(.U l h» in<- : »v" . - M.. i.i :i'> HOl ĪJ- \ X[\ \ iU'■ noi k l '. hoi bo k;:i:wh- L;i• '. K-.kisi>i iuni o hooui*"- '■ u "" kmU'Uhi ;< ke ! s ? *• 4 r.< ]f * .. mO « * P'*P i noi «iv.K": eu >• o ka pon: l*<- 0 p '--■ uo i ►, i : kī', ak i, ) i ni j,k ! i p&ha ln-i w.-.i r A -.i o ih ho'.;k -eau?- !) i a i'ilikia o>Mhopf *l:w. Ke hooiknika lu o Kakiu- r hoola i .eku;k i Lii :t ua &ku i ! ,i p..!a pn : e h>io no ua pO£D -i) t.;.i i rmi' -i e maa nua ia AtLerikfi Haipoi-» ke hooip.i-u--ia ua kuiknh) L;. Ke ola oh- ia,e paa p ) akw u;«.\ \o uhi 1 ak<) u a pau.