Ka Makaainana, Volume VII, Number 21, 24 May 1897 — Page 7

Page PDF (872.69 KB)

This text was transcribed by:  Jasmine Fua?au
This work is dedicated to:  To my kids, Kayla & Chloe, for helping!

Ka Makaainana.

 

Mau Lono Huikau mai kela a @ me keia Wahi L@ke Ole.

Kokua i ka Ohana Alii Helene.

            He lono paakiki ka i wawaia ae ma Ladana i Aperila 30 ua ulu ae he wahi paee ano kukonuk@nu loa mawaena o ke Kamaʻliiwahine o Waie a me ka hapanui ae o ke Alo@lii no ke kulana ma Helene. I nei pule no oia i huli hoi mai ai mai ka holo ike ana aku nei i kona luaui, ka Moi o Denemaka, ka luaui pu no, a oia no hoi ke kaikuahine, o ka Moi e Helene. Mai ka hoomaka ana mai o ka ulu ana ae o ka ninau Kerete, ua kokua ikaika loa ke Kamaʻliiwahine i ko Helene aoao. I ka wa i hoomakaia ai o kekahi hulu dala kokua ia Helene, ua akahele loa oia e hoike akea ia ae kona manao ma ke kokua hoihoi loa ana. Ua olel@ mai kona huli hoi ana mai @ Kope @ahegena, ua hooikaika loa oia i ko ke Aupuni kokua aku i ka aoao o kona kaiku@ane ma ke ku@ aku i ka lima kakauha o Tur@, a ua manaoia keia hana ana he mea e ulu ae ai o na hoolauwili kukonuk@nu loa. He mea oiaio no hoi paha, e lilo no i mea hoohaahaa loa no ka Ohana Alii o Denemake ina e haule ana ko ka Moi Keoki @oho@lii, a ua lawa hoi na lala o i@ ohana ma na aloalii o Europa e hiki ai ke hooikaika aku e pale ae i kona kahulihia. Eia n@e hoi, o ka mea nana aku ia aina paha he wahi mana lawa kupono kahi o ke Kamaʻlii o Wale o hiki ai ke hoololi ae i ko Sa@lebure kahua alakai hana e pili ana ia Helene.

 

            Haaleleia ke Kahua ma Pasaloso.

            Mai ke kahua-poo Tureke mai mamua pono o Pasaloso i @oheia ae ai i ka hera 7 p.m. o Mei 6 nei, ua kue hahana ia aku ko na Helene kulana ia la. Ua lanakila mau ka lakou ma na wahi a pau, a ua hoomau aku i ko lakou nee lanakila aua ne mua a hiki i ka poelele aua. Me ka maikai no uae hoi na Helene i kue@i hope aku ai. I ke ao ana ae i hoomaopopoia ai ue haalele i@e na Helene ia Pasal@so ia po, a ke kuemi hope la ka hapanui o na pualikoa Helene no Demokoso. Ma ke a@nui akea i hele ai na kaa ukaua a me na kaa pu-kuniahi, a maluna aku hoi o na puu na koa helewawae.

            A mai Atenai wai hoi, o Mei 6 no, he lono mai ke kahua kaua e hoike aua i ke ahiahi mamua iho i haalele aku ai ko Kamaʻlii Konak@nakine pualikaua me ka maikai loa no Domokeso, he wahi o 13 mile mai Pasaloso, kahi hei @ na Helene e kali ai no ko na Tureke u@e kue a@. Eia n@ hoi, wahi o k@ @onoia ma Lada@a, ua lilo keia lono no ko Pasaloso haaleleia aku i mea hoehaeha loa i ko Atenai poe a me ke kue loa ia o oa Mana no ke keakea ole aku, a ua hopohopoia e ikaika loa ana keia kueia a hookokono okoa ia aku paha ke Kuhina Nui hou e noi ae i ko na Amabesedoa komo keakea aku. A ma na lono kaokoa hope loa o ia auwina la iho i loaa ae ma Ladana, ua hookuene ke Kamaʻlii ma kekahi kulaua i hana papu honua ia ma Domokoso, me ka haliu pono aku i ke kula. Wahi no o na lono, ua ake loa no k@ o Helene e hooki i ke kaua.

            Kuemi Hope mai Velesetino,

            No Konakinopela ka lono o Mei 6 nei, ua loaa ae ka he lono i ke Kuhina Kaua mai ia Ede@ema Pasa, ke alakai Tureke ma Tesale no ke ahiahi mamua iho, e hoike aua ua loaa he lanakila nui i na Tureke ia la. Ua hoomaka ka helelei ana o ua pokapahu Tureke ma kahi kokoke ia Pasaloso. I ka mahele o na pualikoa Tureke malalo o Haaki Pasa i lilo ai ka mahele mua o na palekaua Helene ma Velesetino a ke mau la no ke kue ana aku ma na mahele e ae.

            Ma Atenai hoi, hora 2 p.m. o Mei 6, ua loheia ke liuliu la ko Generala Somoleneki (Smolenski) mau puali e kuemi hope mai Velesetino, a malia o haule ae ma Volo a hoao e paa ia wahi me ko na aumokukaua Helene kokua pu ae, a i ole @a, kuemi hope ae paha no Helemiroso, me ka manao e loaa he hoohui ana aku me ka mahele nui o ko Helene paalikaua.

            Hora 6 iho i loheia ae ai aia no ke mau la kahakaka ana mawaena o na pualikea Helene me Tureke ma Velesetino. Ua koho wale ia i lole kue nui aku na Tureke i ka hoomaopopo ana i ko Generala Somoleneki liuliu e kuemi hope. Elua puuluulu kauhale liilii i puhi ahi ia e na Tureke.

            Ulele Kaua Hahana ma Pasaloso.

            Ma Larisa, Mei 6, i loaa ae ai he lono mai Pasaloso, hora 11 a.m., e hoike ana no ke kaua i hoomakaia i nehinei: "Ua hoea mua ae he mahele Tureke iluna pono o ka hokua o Mauna Teke i kakahiaka o nehinei. Mai kekahi kulana @lea i pale papu honua ia ma @ aoao o ka puu, ua hoom@ la e kue i ka puali eh@ @sonese i ke awakea. Ua @ueia aku no ma ke @olea, eai @au, ua konoia aku mahope iho kuemi hope akahele. Ia wa@ hoolei poka-pahu ae ai ua Tureke a hoopoinoia ka puuluulu kauhale o Odeseko@i, he wahi o elua hora e kai ai ma ka akau aku o Pasaloso. Mamuli o ke kauoha ana o ka Hooili@a Moi i ka pualikaua holookoa e ku lalani makaukau no ke kaua, ua hoomaka ko na Helene nee ana i ka hora 2 p.m. Ua iho koke na Tureke, he 30,000 ka nui, ma na aoao o Mauna Teke a hookahua i na wahi ki pu-kuniahi, a hoomaka no e ki poka i na puali Helene. No ka oi loa ae o ke kaumaha, ua nui a koikoi ko na Helene poino i na pu kuniahi Tureke, o ka oi loa aku ma kahi kokoke i ke kahua hoolulu. Ua hoomau aku no ko na Tureke @ee ana a hiki i kahi i kokoke loa ai, a ia wa i hooholo ai ke Kamaʻlii Leialii e kuemi hope no @na kulana oi loa ae o ka maikai. O na lako kaua a me na meaʻai, ua pau mua i ka hoounaia i Domokoso, iluna o na kiekiena. Ua makaukau na kahua pukuniahi Helene no ka hana. Ua puhi ahi ia aku e na Tureke ka puuluulu kaahale o Tatari a ua laweia hoi ke ola o kekahi kahu@pule a me kekahi ohana holookoa ma ka puuluulu kauhale o Dioseka@i."

 

            Keakea na Mana e Komo Uwao.

            Ke no@ la na Mana e komo uwao aku mawaena o Helene me Tureke, oia o Enelani, Farani, Italia a me Rusia, a mahope aku nei hoi o Auseturia a me Geremania. He palapala hui ke haawiia aku ana i na Aupuni Helene me Tureke, i ke ahiahi o ka la 6 nei a i kahi kakahiaka ae paha, pela kahi lono o Atenai mai e kono aku ana ia lana e hooki i ke kaua ana, ma ka hooia maopopo loa nae hoi e hoohana aku no na Mana i ka hooponopono hope loa ana e pau io ai o na paee e mau la. Ua aoia aku no hoi na Kuhina o Beritania Nui, Rusia, Faraui a me Italia e noi aku no ka uwae a kinaiia e ke kaua. A ua manaoia nae hoi ma Parisa aohe no e ukaliia ana na kukai ana no ka maluhia mawaena o Helene me Tureke me na kumu keakea nui loa a e loaa koke ana no auanei hoi ka pono.

 

            Na Kumu e Loaa ai ka Maluhia

            Ua lonoia ae ma Viena o ka Tureke mau kumu ka no ka maluhia mawaena o@a me Helene, ua komo aku ia me ka uku ae i kekahi uku poho o $15,000,000, ka hooponopono hou ia o ka palena-aina o Helene, ka hoopau ana i na k@ikahi e kokua ana i na Helene, ka hooliloia aku o ko Helene aumokukaua no Tureke a me kekahi hooponoponoia o ka ninau pili ia Kerete. Aohe pae hoi i akaka loa ko na Mana ae i keia mau kumu hokaumaha loa aku ia Helene, a me he la, e ko ole ana ho paha kela manao, oiai, ua hiki pono ole no ia Helene ka uku ae i ka ukupanee o kena aie @ahui.

 

            Hooleia ke Kuikahi Uwao.

            Iloko o ko Amerika Huipuia Aha Senate i ka la 5 nei, ma kekahi koho ana a 43 kokua ia 26 hoole, ua haule ka aponoia o ke kuikahi uwao @lawaena o Amerika Huipuia a me Beritania Nui i kukaiia ai mawae@a o Kuhina Nui Olone i pau a me Saluliana Paunefota, ka Amebasedoa Beritania.

           

            Pauahi Ulia a Poino Nui na Ola.

            He ahi ulia ka i holapu ae i kekahi halelaau i kukuluia no ka manawa no kahi e malamaia ai @ kekahi aha fea ma Parisa, i ka po o ka la 5 nei, a ua lehulehu, he 100 paha a oi, na ola i poino iwaena o na poe o ua anuu kiekie a koikoi loa. Aia ma kahi o 200 poe i eha, a e make aku ana paha he lehulehu loa o keia poe.

 

Hoolaha Manao Hooko a Kuai a ka Mea Paa Moraki.

 

            Mamuli o ka mana kuai i hoikeia ma kekahi Moraki i hanaia e H. KAUAIHILO a me POIPE, kana wahine, o Kapaka, Koolauloa, Mokupuni o Oahu, ia Isaac Testa, ma ka la 20 o Augate, M. H. 1889, i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope ma Honolulu, Oahu, iloko o ka Buke 119, ma na aoao 76, 77 a me 78.

            Ke hoolahaia aku nei ma keia ua manao ka Mea Paa Moraki e paniku aku i ka Moraki i oleloia no ka uhakiia o ke kumu aelike, oia hoi, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e kupono ai no ka hookaa a@a, a mamuli hoi o ia hooko ana e kuai aku ai ma ke kuai kudala akea ma na Keena Kudala o W.S. Luce, Luna Kudala, ma ka

POAKAHI, LA 17 o MEI, 1897,

MA KA HORA 12 AWAKEA.

            O na wahi i hoakakaia ma ka Moraki i oleloia, ua hoikela malalo iho.

                        ISAAC TESTA,

                        Mea Paa Moraki,

Kumu: Kuike, ma ke dala gula o Amerika Huipuia.

I ka mea kuai mai na lilo palapala.

            No na mea e ae i koe, e ninau ia A. Rosa, Loio, Alanui Kaahumanu, Honolulu.

            Honolulu, Aperila 10, 1897.

 

            Eia iho na wahi e hooliloia akua ana:

            Akahi - O kela mau apana aina a pau loa e waiho la ma Punaluu, Koolauloa, Mokupuni o Oahu i oleloia, a i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui 1294, Kuleana 4364, no Kekaumiumi - Ili 1:50 Eka.

            Alua - O ke kuleana a pau loa @ mahele ole ia o ka Mea Hana Moraki i oleloia i loko o ke Ahupuaa o Puheemiki, ma Koolauloa i oleloia, i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui (Aina Aupuni) 3053 no Kaaimanu a me kahi poe e ae - Ili 45 38-100 Eka. O kahi i oleloia, o ia uo hoi kahi i hooliloia i ka Mea Hana Moraki e J.N. Kaouli ma o ka Palapala Kuai i hanaia ma keia la like me ka Palapala Moraki a kopeia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu i oleloia, iloko o ka Buke-, ma na aoao -.

            Akolu-O ka aina a pau loa i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui 3012, Kuleana 4331, no Kamano, no@a hoi ka ili o 1:40 Eka, e waiho la ma Kapaka i olelota, o ia no hoi kahi i hooliloia mai e S. Waiwaiole i ka Mea Hana Moraki.

            Aha-O na alua a pau i hoakakaia iloko o ka Apana 2 o ka Palapala Sila Nui 2909, Kuleana 4055, no Kaukaliu, a hooliloia i ka Mea Hana Moraki e K@aka, kaikaiua a hooilina hookahi ma ke kanawai e ola na o Kaukaliu i oleloia, e waiho la ma Kapaka i oleloia.          apr. 12-5ta

 

            Ua hoopa@eeia ke kuai maluna ae a ke awakea o ka Poakahi, Mei 17, 1897.

 

            Ua hoopanee hou ia ke kuai maluna ae a ke awakea o ka Poakahi, Mei 24, 1897.

 

            Ua hoopanee hou ia ke kuai maluna ae a ke awakea o ka Poakahi, Mei 24, 1897.