Ka Makaainana, Volume VII, Number 24, 14 June 1897 — "KE ALEALE NEI KA WAI." [ARTICLE]

"KE ALEALE NEI KA WAI."

Olioli makehewa no hoi na poe hoohuiaiua e painun nei. I ka nana aku no, he f, hoohoihoi makughoTn>wei" wale no tn& na ano a pau, eia nat, aohe e oU, ua aeeks pule u a ua makeloa. Ei« bou mai no ua tel(garam& i keak«aU ma ke ala, nō*i Ke Kuokoa r«auva o ka auwiua la PaakaUi i h&k; Kalabu Hoohuiaima ia Kakina—Like kou ume ana me k« kopa a mt ke kppaa i awiliia tna ke ano iaau ume palaheh*. Heaha kau e haua la me ka tuakon mea a pau e &ku nti ia oe? Ua lawe hele a* makou i ka papaie i kela ia *ku nei iwaena o ko kakou poe k*l*pa # a o itkou no boi a pau, »ne ke'koe nae hoi o na hui kalepa mikan®la, ua hoole loa eiai i hou ae. Hookahi mea i kuai t kuiepe ae, aole cte hei i uiake- | make * īke kona hoooui uo ia nea. Mai hilinai tuai oe no k* loaa hou aku o kahl panee ana mahope aku o keia. Mai*no a h©i mai. Ua hoike mai ke maiuna ae ua uluhna a ua nauki o hope nei i ka boounadala mau aku, i mea lu a uhauha wale no ma o. He manao nei paha hoi ko nei poe ua nui loa ka lakou e iu wale nei, eia nae hoi, o ka mea oiaio loa, aole i aui a i lawa 4 f ma uoku haalele loa, no ka mea» I aia naa kahi o na iauaani lehuj iehu ka hoihoi a kaaaailio mti e { ko o mau nupepa. j He mea hene IV ; ka hoi ia o I ka aka i ka ike aua aku ia Pere~ j »idena Kole i ka 1« k b*aina n«t i o k» Rore« Makuahīue Kapiolaai ma kona V.e kanaka f mua e k* sh o ns> alil Uahiki ! aku oia he aim miuale nu»- » mna iki iho o ka MoiwaMa« ! ua kakali iki iho eia I a hiki aku ke Alii, ua hele aku I oia e i ka wahiae kautI make * ka Mo\ Ka!akaua aai j !«na iho o kona kaa kukui * he!e pu ae !a ma ia kshua a uo- \ «a na w wahi ! hooV«tI wa!eia i 0 ka haghao ka i uk at

o kalii jj na p a na ua un o K.ol© i kona knlana )1( ko o !887, i kona waeīa aaa e ua '.poe koe oia ktfeahī o kiia poe eiiioa—auw», hewu k>thoi makou i ka hoopuii ae, oiai. ua ii l o ia i mea moolelo kaa i ole ia, kehoomanao nei no j*aha hoi oia ia 1803; & i ole ia, ose he la ke hina © mai uei uo qa &ka mamua pono oo aa Dft©a © hoea aiiai ana uaahop® koke ihp. Pela io anei? Eia iaae, be w.ahi tnea hooulu hoihoi 1 keia o'.k-a ulu koke ana ae ia wa. | Nuinui loa hewa kela P«resi- { de*a Mikiiiile, iaia olelo kela Peresidena Kole iaia kela Js Mea I Mahaioia," kela "hoa'laha uul a ! «aikai" iaĪB. Ae, ihia no bui hewa. Keia Aupuui aolt makemake inoa hanohana, k lakoa pau jo* like pu kela kanaka ma»li, 'ia haoa līke pu kela? Ua nee riae hoi ka hauoli o ke Kuokoa-Kekake, ko ktko« nupepa m&kna, no ka hele ana aku 0 ke ftuhina AmeriSa hou, ka Mea Haoohano Har M M Sewall, • ikt ia Peresidonß Kole a me kona Ah» Kuhisa i ka Poakahi i hala, a haawi aku " la he ffl«u olelo k*b«flhoa māmua o ka waiho ana aku i kon« hookohu. Ma kt kt Aupuni aoao oiāi hoi, ua pant mai ka Ptrt«id#na, Aohe no he mau iuea ano e loa ma o keia hana firia, eia nae» ua lilo ia i inea no lakeu n«i ma ae t 010 ai ka pihe s uae kt kohokoho iho uo ka hoea maopopo mii o k© lakou nei ma ae iini hoohaiaina. Huhewa no hoi! Ina i nanaia aku ko na au i hala, o.ia aao lik« aehei okoa a® ko keia wa iho la. Wahi nae hoi a ua Kuokoa la, —"E Ahi t ko ns Kai!" no ka mea, M ua a© Hawaii, ke olinu nei ka malamalamaJ , 0, ka makou hoi ia e haohao nei—o ko na kai hea la ka i uoaaaoia e ala ae, a aia la hoi ihea keia naalamalaoia (kamahao) e olino nei? Ukokole no hoi ua manaolana htpe ©le a poho wale ! Pela no lakou nei ma as i kehokoho ai i ka manao o na olelo i ko Komiiina Balnwna hoounaia ana mai, a pe'a no hoi ia K«hina A. S. Wilisi mahope mai, eia uae, na oi aku k» iuimao loa o ko lakeu iini, a m« ht la, pela aku ana no pahī* hoi 1 uei wa. Molaila, ua ulu hewa ke koho a ka m«kamaka n# na olelo a E« Kuhina hou, no kona olelo aua he "kokoolua Hepuhaliko" o Hawaii n«i no Ameuka Huipuia. 0 ks pololm p»ha uo ko Ukiui Anpani, "he repuhalika m*!i pokii" uo Araerika

liuipuia, a ua iks-.o'e mr kou ī kfthi mea e. uiu ai t> ka hoihoi. No makou iho hoi, aoie loa 1 hoole makou no k»j iktia mai o keia Aupuni oehaa e ka Rapuba- t lika nui o Amerika Huipuia, eiai, ua hoorj«opopo no makou o keia oehaa no ke auo Aupum e ka'nei maanei i keia wa. He ole loa wale n© na olelo a 'ka laaakamaka. JE ko ole ana paha hoi ka manae o u-a makamaka nei no ka pau ae o "ka noho Awpuni I R*pubalika kokoolua ana $ Ha- | waii nei no Aūserika, aka/e lilo j o Hawaii i io, i koko a i iwi I maoli iio Amerika Huiia." Ula, j e loaa ana no. . 0 ke kukala kahi a ua makaaaaka la © haUhn a t pahua loa aku aa», o ka olelo ana at mi kona halu i puka ae ma ka la hookauiaaa "o ka Nai Aupuni: ■ u Ua hui na mokupuni m&i Hawaii a Kauai i Aupuni hookahi, a he manawa wale no koe a me ka hapa e ka aa&nawa a hui loa, na mokupuni huiia o Hawaii me na moku&ina Huiia o Amerika. > ' Ae no hoi paha, e hui io ana no ! 1 ka wa hea ua i hūi ai?, Na ua o Kuokoa-Kekake no hoi i heikt ae no f< kelß ninau lapana," ua hoouna ae ka ke Kuhina Kepaui i k%na pane imua o ke Aupunii kahi la i hala iho, a he 3$ ka aoao i paiia ma ka mikini kak#a hua-palāpala.* Aole ka i h>aa-lie. manawa kapono e noonoo ai.o.k» Kuhina o ko na Ainn E i ua pane la, a ke uaoe lolii nei. ! 0 ka ua o Kuhina Kup* paha l hoi ia e noke nei i ka hoonuu i [ kela mau āoao o na koi a lapan'a. !' Aloha iiio no ka hoi oa loio nn J lako® e paut ae, oia hoi, ke u«le me ke dela e loaa ai o kahi uku. E uku ana na poe hookaa auhau ao keia haoa hawawa a keia Kuhina, a o ka kakou hana aku paha hoi ia—o ka eli, paeli, kuai 4 kuwehe a kultpt ae, i mea 0 hiki ai ke kaa. Auwe no ka hoi kakou e, aloha ino ! A uaw&i mal hoi keia hana hawawa? Ka kt Aupuni hanaiahuhu no ā ke Kuokoa-Kakake» E lilt no paha hoi auanei i iiōea koehoihoi a hoopioloke, a he wHhi mdi ano e a hou loa no hoi, ke ike aku kaKou i kekihi poe , kakaikahi mai luna mai o ka i i»«kukauft Naniwa t law» fiē ana 1 ko kakau Hale Dntt, makle o ka hoohanokano ana a kekahi mahale koa o ke Aupuni, * e noho hoomalu «alaila a hiki i ka wa a lakou e ohi mai ai a piha ka huiua o ka lakou Pehea, pela io ana anei ? F« hauft io ia mm hei fi«!a ī .

r ■. • j ma keia mua. koke bo t aele loa. e hiki aua i ua mwa Ame rika • ku ,n#»i i keia a*a ke*kea mai, oiai hoi ka in ?» ohi ait « hoao aiu e ohi mai i kaoa iloko o ka maluhia, me Va oo». nao ol« © lawe a oi aku i koaa kuieana; a ina hoi a ktake*ia aiai ana, alaila, a weliweli an> ka hopena. Peh#a, p«la io aka | afta anei? j Malia o koea io ae kabi hana j e lik# me ia ma n«i mua kok® . iho, owai ka i ik« aku. Aobe makou e oltlo ana e hoea it bqsi ana, a ke manaoiana nei hoi makou aol« loa ia ano e hoea naai ana, eia nae, o na ano hana iho la no ia • hoea ae ana » ua iehulehu hoi na kamū alakai iwaena o na aupuni no ia mau mea. E uana aku ia 6eritania Kei i hana ai ia Nicar»gOa a me kahi mau wahi • ae, na nuuui na Waha o ko Amerika pot i ka walaau a noho malie aku no hoi ke Anpuni m® kahi hulu ole i puehn »e. 0 ka uku koke aku no ka oi loa ae • ka pono. Oi», ho ae ! K® noonoo nei makou no ka hoopii iaihila aku i Ka Loea Kalaiaina, no ka loea loa ma ke kalaiaina aaa a ae ai e hoopuka i kekahi manao nou pilikioo ia makou mt ka hoopoino ele ia o ko ka Uhulehu pen#. Ua haawiia i ka loio a eia ke noonooia nei. 1J wiki e aoihi koke, oiai, ?, he mea maikai ka 'mihi no ka uhane, 0 makou no ka hoi ka i leale», walaauia at keia me ko ke kanawai ahewa olt mai. īna paha i ahewaia, aoht la hoi he olelo a ht keeo ana. No ka j hilioai kuhiu«wa no paha hei ] kshi ia Pault hupt a laleu. ! Eia nat, ua kaa ke eo ia J. K. j Kanealii o ke ao mai ia makou 1 mt ka pane mai no Ka Loea ' Kohiainli Inā ōia e hele mai a hookaa i kekahi koi aie e waiho nei me naakou, waiwai ke kamailio ana, oiai, ua loaa aku ke dala iaia maaouli o ka koike hooi&īmipum, Ht waiwai olt kana olelo, nt ka mea # aoke ht ht>oko pono, aolaila, ua makehtwa no oia e koololieia aku. laia t ltalea ai kauaalii o Waoiani, * i oItlo wak ia.ai uo i k& pupale. Kt ike mai nat hoi ia in«vkou, u oki oe e pawet ana. Aohe hiki iaia kt naaa pont inai ia oiakou. lua t ik<j mai # aia oialalo o aa kueuiaka a mt j ka lala papalt e ieha aiai a biki i ke kulou lojy** * Htlt pela» ua lapuwala i kapano ao Kalaepoh&ki ® 13 oit ia, ao Kawaapae pF •it, i mea paaoi, ak«ak«jf' ū* kaaalii o WaolauL 3Kl loei kala*iinu&! 1

llooman »o Iul)lle Daiiaana< Mamuh, o ta kooholo aua o ke Komisioß a Kaaikela-Kene-rala o Beritaaia Nui ika Poakohi, la 23 ae, t honaeanioia *ī ka lubil« Daimana o koua Moi aoo, oolaila, ua kukalaae ke Aupuoi aaa o ke Kuhiiia Kalaiaina la b« la kuiaia ia la a e paniia hoi u& keena oihana e Aupuai a puni ka Fntaina holookoa, Mawaho ae hoi oia hooma©popo o ke Aupuni, eia iho ktkahi mau mta • heohanaia ana no ka hoominao ana ia !a: H« aaait>a haipule kooenaikei mi ka luakini o Sana A*aru, mi ka manaoia e hui &• aaa na anaina l oUio £n«laui a elua, ke lokahi a« hoi pela; ht aha hulahula i ka ! po Poalua iwaho o ka Paka Kuokoa, Pawaa; mau lealea h#ih«i waapa nae moku Iloko n«i o awa i kakahiaka nui Poakolu; hora 10 ae hoi, he mau hiihii kaa paikikala me kukiai, a man haua hooikeika kino © ae, iwaho o Kapiolani Paka; hookuku kinipopo ia auwinala ma Kulaoka* hua; he mau hoolele ahi-kao ia po iho,,a he hulahula hoi na k,e Komisiaa. »