Ka Makaainana, Volume VII, Number 25, 21 June 1897 — Page 1

Page PDF (899.58 KB)

This text was transcribed by:  Kinohi Warrington
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

BUKE VII-- Ano Hou    Honolulu, Oahu, Iune 21, 1897    HELU 25

 

LA KAMEHAMEHA

 

Hoike e na Lealea Heihei Lio o ka La Elua.

 

          Ke hooke aku nei hoi makou i ke hua a ko makou nuku i olelo ai ma kela helu aku nei, i nei helu e hoopauia aku ai ka hoike no na lealea heihei o ka la elua. Ua nui ka hauohia o na heihei o ka hooioaka ana i ka hora 1 o ka auwina la Poaono, la 12 nei, a o ua hiona no hoi o ka la mua, pela mai no ia i nei la. Eia iho ka hoike piha:

          HEUIKI KEAHI- Ka Paikikala, he hapalua @@@ ka pahu. Makana, he hoailona no ka lanakila, no $20 ka waiwai io. Eha poe i holo, o lakou o Sam Johnson, TV King, JF Murray a J Sylva. Eo i ka inoa hope, manawa 1:07.

          HEIHEI ELUA-- Kaa Paikikala, he hookahi @@@@ka pahu. Makana, he hoailona no ka lanakila, no $30 ka waiwai io. Elima poe i komo, o lakou na inoa eha ma ka heihei mua a ma DG Sylvester, me ka liko ola o ko lakou hoouehonohoia ana no ka hoomaka aku e holo. Eo hou ao i ko Manoa keiki, ia J Sylva. Manawa, 2:29

          HEIHEI EKOLU- Eka a ka Hui Heihei Lio Hawaii. He heihei holo keia ae na lio Hawaii. He heihei holo keia ae na lio Hawaii no @ mile ka pahu.  Eha lio i holo, Amethyst [Halelio Kealia], Antidote [ Geo Rodiek], Confederate [Halelio Shenandoah], Billy C [ W H Konuwela]. Ua eo maalahi loa ia Antidote. Manawa 1:05 1-5.

          HEIHEI EHA- Eke a ka Hui Hana hia Enterprise. Ho heihei holo kiaauau a me pekipeki, @@@ i na lio a pau, o ka oi no 3 wa mai leke ae o 5 puni ana. Makana, $150 me $50 pukui. Ekolu lio i komo, Ralph [W Norton]. Billy Button [ J F Humburg], Gladys [ W H Canningham] Eo i ka lio inoa mua. Manawa 2:25, 2:27, 2:29

           HEIHEI EONO- Heihei o na Lio Hou. He hapalua mike ka pahu, no na lio i holo heihei mua ola. Makana, $100 Elua no lio, Mikado [ W H Koauwela]. Eo maalahi loa i ka inoa mua. Haula o Hawaii ia Iapana.

          HEIHEI EHIKU- Heihei Waa. Ua noa i na lio a pau i ao wahi heihei ole ma ka holo like ole. Makana $150. Elua no lio, Directress [ W Norton}, Watermelon Joe [kauka Shaw]. Elua puni i eo i ka lio inoa mua a me ka heihei pu. Manawa, 2:31, 2:30

 

Nee ka Halepai o ka Loea.

          Poalima nei i hoomaka ai ka hoonee ana i na pono paahana o ka halepai o Ka Loaa Kalaiaina ma Kapahoni aenei, ina alanui Koaia nei no, no ko lakou mau keena hou ana. Ewa aku o ka uwapo e Hooliliamanu, makai e alanui Moi nei. Na ka J H Wailomi kaa kikano i @@@@ hiki a pau no hoi i ka Poaono nei. Ua ikaika nui no e DW Kamaliikane ma i ka hana a ua ku na mea a pau me ka makaukau me ka puka mai no pahahui o ka lakou puke mai no paha hui o ka lakou pepa puke la i noi la. No ko Kamaliikane maa no paha hoi i ka halepai a kokoke i ke kahua papa o ka Hui Papa a Kukulu-hale Oahu o na Pake o uka aku Lelea. Ua hoomana mai nae hoi kahi mea ia makou--pehea la i makemake ai Ka Loaa Kalauaina i kela mau keena elua i laweia ae la a hooliloa i halepai, no ka mea, aia no ma kekahi keena ma Waikiki iho he keena hana pahu kupapau. Malia paha ua makemake nui no i ka makaukau o na pahu, he hahao wale no, a hoohaule iho hoi iloko o kahawai, kaa aku hoi na ka wai ka hana a lilo a puka loa iwaho lilo loa i ka hohenu o kai-uli kai-lipolipo. Ua ku no paha hoi i ka hoomakeaka.

          No makou iho hoi, aohe me makou ia, aia no ia me ka manao o kela ano a lawelawe ana i ke hana.

         

Ka Oi o ka Emi Loa.

 

          Ina o ka emi i ka mea i makemakeia, e loaa no ia ano haawalua ma Ka Hale Oiwi. He heluna nui o na mea kuai like ole ke loaa malaila, a e wae no hoi ka mea anoi a pau ma ka makemake. E loaa no malaila na mea a pau a hiki ai ke hoolako pono ia kahi ai o na kauhale, a pela pu no hoi a me ko ma halekuai.

          Mai no a hoopoina, aka, e hoomanao mau he oiwi ka on a o ia halekuai no kakou, a ke lu ae hoi iaia me ka oluolu no o kana mau kumukuai, he kokua ana no ia ia kakou iho. Ke ku no hoi paha i ka iini, alaila, kuai iho; aka i kupono ole no, aohe no ia he mea hewa e kunukunuia ai. He heahea, oluolu a hauoli mau oia i na poe a pau e kipa aku ana, a pela ua hoi a me na poo @@@@ iho ona.

 

HUKIHUKI KAULA.

 

Eo i ka Ikaiaka me ke Ahalea ke Kulana Pookoi.

          Ahiahi Poaono, la 5 nei, i uniki ai ka aha hookuku hukihuki kaula mua ma ke kahua o Porofesa Birisetole, kihi o na alanui Beritania me Alakea. O ka hoao mua, mawaena o na hui o ka Hale Hana-hao a me Pakaka (kamalii hoohoe waapa), a ua lilo i ka hui mua iloko o hapalua hora.

          Ulele hou iho, mawaena o ko Waikiki poe keiki, o ka ohana no a F.S. Keiki ka hapanui, a me ko ka mokukana Piladelepia hui, a na ao i kamalii oiwi pa lanakila o ke kaha iloko o 10 minute, a puhili hoi @@ ikaika o na oiwi nunui o na Amerika.

          Mawaena o ka hui Makani H@@@ a me na Olelo E ka hoao hope loa, aia nae, aohe na Olelo. E i hiki nui ae, ua pau nui ka i ka ana, wahi a ka oleloia ae. he lawe'ua olelo wale no paha; aohe no hoi ke olelo ae ua noho a ua kau ae ka hopo, o hilahila nui, noho okoa nui ai. Nolaila, ua olelo ia ulele ae no lakou me kekahi hui i waeia mai ke anaina, a ua eo no ia "Moanalua ha'i ke au."

          PO ELUA- Poalua, ia nei,. Hopapa mua ae ka Mariona ma ka Makani Hoeo, a au i kamalii o Manalua iloko o 31 minute. Ua oi loa ka huki o ke Moanalua poe i ke meleia ae o "Moanalua." hoao ae hoi ko ka Piladelepia a me na keiki o Pukaka, ua eo i na poe hope iloko o 45 minute. Ua maule maluhiluhi aku ko ka Pakaka heleuma a ua pohola koke ae no ia Kauka Mare. O ka hopenna loa, mawaena o ke Kama@@@@ Kawananakoa poe keiki pahi malolo o Waikiki kue i ko ka Hale Hana-hao ana , a ua eo I na poe hope iloko no o 45 minute.

          PO EKOLU-- Poaono, la 12 nei. Lilo na keiki o ka Makani Hoeo i ko Waikiki poe keiki iloko o 27 minute ; pela no hoi me ke ka Mariona poe i ko ua Pakaka iloko o 32 minute, a iloko hoi o 55 minute, lilo ko ka Piledelepia poo i ko ka Hale Hana-heao poe.

          PO EHA- Poalua, la 15 nei. Iloko o 27 minute, eo i ko Waiki poe na keiki o Pakaka; lilo noi ko ka Makani Hoeo poe i ko ka Hale Hana-poe la@@@@ iloko o 11 minute, a o ka ai hoopau hoi, mawaena o n akaiki aukai o ka Mario@@  am me ka Piladelepia. No 30 no hoi minute o ka nu ana me ke ano lilo aku i ka hope, aka, no ka nauki paha hoi o kekeahi mea o ka Piladelepia i na olelo a kekahi mea mawaho, ua hookuu ino aku oia i ka paa ana i ke kaula, aku oia i ka paa ana i ke kauila, lele ae a huli a paka ana i kekahi mea o ke anaina ma kona wawae paa kamaa a ku ma ke poo kokoke i ka manawa a maluna ae hoi o ka maka akau. Nui ka hilahila o kona mau hoa no ia hana, ua hookuu nui i ke kaula, kaui ka pu panaoana a haawiia ke ao i ko ka Mariona paa.

          PO ELIMA- Poaono nei, manawa o na keiki o ka Hale Hana hao a me ko ka Piladelepia poe ka hoao mua, a ao i ka inoa mua iloko o 9 minute. Mawaena iho hoi o na hui Pakaka me Moanalua ka ulele hope iloko o 20 minute.

          He hukihuki kekahi i manaoia mawaena o kekahi poe wae o na limahana o ka Hui Hooholo Makumahu Pili-Aina a me ko ka uwapo O@@@/, aka hoi, no ka maluhiluhi o na poe mua i ka kinai i ke ahi o ke ahua lanahu i ka po mamua aku, aohe i loaa he wa e hoao a e hoomaawaaa ai, @@@@@, ua unuhiia aku ia.

          O keia iho la ka po hope loa o na hana, a eha keiki o ka Hale Hana ha@ Honolulu ke pookoi ma ia hana au ahuloa , no ka mea, noho lakou i lilo iki. Ia lakou ana e lilo ai ka makana elua o $100.

          Piha mau ao ka hoi e laila I ka lahulahu i na po hana. Ua nui aku la no hoi paha na hapalua i maka i na poe na lakou keia hana o hoe@@@ nei.

 

@@@@ Lui vs Moku

 

          Mawaona o keia mau hui ae la ka hookuku @@@@bolo o ka auwina la Poaono nei.Na ka inoa mua no ke komo mua e pai i ka popo, a na lakou no hoi ke @@ me umi puni o ka paani ana. Komo ehiku ana, pai-a-pai na aoao a elua, a pela a ko komo unai ana, loaa he 4 puni i ka mua i ka elua o ka hope, a ao ai me 13 ai-puni i ka 11 o hoa hoopapa. Hookahi ai-puni holookoa i loaa ia Galisona o ka hui inoa mua, a ua lilo hoi ka Hala mau ai nou i mea papai wale ia no. Aohe no i nui loa na poe makaikai. Ponoi iho ka hoike o na ai-puni me ua komo ana:

 

          O na hui Hoku me Regimana Ekahi ke ulele ae ana ma ke kahua kiaipopo i keia Peanono ae A auwina la Pakolu iho hoi ua hui Regimana Ekahi me Sana Lui, i hoopaneeia mai ka Poaono, la 12 nei.

 

          Hora 2 e ka wa@aao Poalima, la 11 nei, i make ai e J. Camaeho, on a o ka haleaina Makeke Hou ma alanui Kalepa. Honokauau, mai kekahi ma'i kahiko i loaa iaia ma ka opu. Ia auwina la iho no oia i nalo ai, o ka hoolawaia ana mai kaua wahi ma alanui Puowaina, Kalehana, a ka luakini Kalulike R@@@ a ualo m ka ilina o Kauia. He kane nui ka i ukali aku iaia a me an lala o kekahi hui malu kokua manawaha.