Ka Makaainana, Volume VII, Number 25, 21 June 1897 — Page 6

Page PDF (898.86 KB)

This text was transcribed by:  Alika Olsen
This work is dedicated to:  Classmate/friend Theodore Bonite

Ka Makaainana.

 

6                      HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IUNE 21, 1897.

 

IOSEPINE

KA

EMEPERESE PUUWAI OLU O FARANI.

MOKUNA X.

KA PONI ANA

[Mai ka Helu 24.]

 

            O na lako poni hoi, he kalaunu, leialii a he kaei.  Maluna o ke kalaunu e kuku ana he ewalu manamana gula-aha i like me ka lau pama, a eha me ka lau matala (myrtle).  Maluna o keia mau lau e anapanapa mai ana na pohaku daimana.  He mau kaula gula i miloia ke hoopuni ana i keia papale alii, i paukukuia me na pohaku emerala nui ewalu.  Ua hoonaniia ke apo ae o loko me ka ametuseto.  O ke kalaunu, i na la hoohiwahiwa nui wale no e papaleia ai.

            O ka leialii hoi, no na la nui e ae ia.  Ua kinohinohiia keia hoailona alii me eha papa momi i okomoia me ke daimana.  O ke kaei hoi, he gula maemae loa ia-no kona maemae, ua like ia me ka laholio-i kinohinohiia me kanakolu-kumamaiwa pohaku daimana akela.

            Ua kahikoia o Napoliona me ka aahu veleveta keokeo, i humu lau ia me ke gula, a i omauia hoi me na pihi daimana; he mau kakini silika keokeo kona.  E aahu ana hoi he koloka veleveta kaiina, i hoonaniia me na lau gula i humu a i kinohinoia no hoi me na daimana.

            He minamina ko Napoliona no ka nui hewahewa o na hoolilo no keia mau hookahikohiko ana, aka, ua hoomaopopo iho la no hoi oia he mea pono e hanaia pela i mea e maikai ai ka manao o na makaainana.  He waipahe o Napoliona ma ka hoolilo ana i mea e hapai ai i ka nani o ka lahui, aka, he maua loa oia i kona mau hoolilo pili kino iho.

            O ke kaa alii, i kukuluia no ua ia ia, o ia kekahi o na hana akamai loa i hanaia e ka manao o kekahi o ko Parisa mau kanaka.

            O ke kaa imiperiela i kukuluia no ua la nui la, o ia kekahi o na hana noeau loa i hiki i ko ke kanaka Parisa ike hana ke hoohana.  He aniani ka hale a puni.

            I ka emeperoa a me ka emeperese i komo aku ai iloko o ke kaa, ua huli like aku la ko laua mau kua i kahi o na lio, he hewa hoi a Iosepine i ike koke aku ai.  Eu koke ae la ia a noho iho la maluna o ka noho e huli pono mai ana, kuhikuhi iho la i ka noho pulu ma kona aoao a pane mai la me ka leo malie i kana kane me ka mino aka ana hoi, "Mon ami, eia kou noho, ke ole nae hoi oe i makemake i ka huli mai he alo a he alo".  Akaaka iho la o Napoliona no keia kuhihewa, a hoololi ae la i kona noho ana.

            Ua kukulu palua laina ia na koa no hookahi mile me ka hapa ma na aoao o ke alanui, e moe ana mai ua Tuileri a hiki i Nota Dame.  He umi tausani koa kaualio, no lakou na aahu e hulali ana i ka la, e ukali ana mahope o ke kaa alii.  He hapalua miliona o na poe makaikai e hoopiha ana i na alanui, e kiei mai ana ma na puka aniani, e kuku mai ana maluna o na kaupoku hale, a me na wahi e ae a pau e hiki ai ke ikeia mai ka huakai alii.

            Ua wawalo ka lewa me na leo mele o hookahi tausani hana, e wawalo ana hoi na leo kui-nei o na pu-kuniahi he lehulehu, i ukaliia hoi e na leo uwa o na kanaka.  He hoohiwahiwa nui ana ia a ke ao nei i ike ole ai i kona like.

            Ua uhiia ka nohoalii me ka veleveta kai-ina, a maluna ae no hoi e kuuwelu iho ana he mau pa ku o ia lole hookahi.  He iwakalua-kumamalua anuu poai e pii aku ai alaila hiki aku i kahi e ku ana o ka nohoalii.  Ua uhiia hoi keia mau anuu me ka lole polu i kinohinohiia me na nalo meli gula.  Malalo aku o keia poe anuu e kuku aku ana na luna aupuni kiekie a pau o ka emepaea.  Maluna hoi o na nohoalii i noho like mai ai o Napolioha me Iosepine.

            Aneane eha hora o ka malamaia ana o ke anaina haipule, i maokiokiia ma na leo mele hooni puuwai mai na bana koa a me na leo no hoi mailoko mai o na kileo ekolu haneri o na poe himeni.  Aole i pau.

 

            Poakahi, la 7 nei, i hoopaneeia ai ka halawai ana o ka Ahahui Euanelio o ka Paeaina a noho hou me ka luakini o Kawaiahao i ka Poalua mua o Iune, 1898.

 

            Ua ikeia i ka Poakahi, la 7 nei, e Saburo Koya e ke Aupuni o Kole ma ke ano he Kakuolelo oia no ka Legationa o Iapana maanei, ma ka hoike ana aku a ke Kuhina Noho.  He Kanikela oia no Iapana ma Kapalakiko a mai laila mai nei hoi kona hele ana mai no ka noho hana maanei.

 

            Ke loheloheia nei e onou aku ana ka ke Kuhina Amerika hou i na koi poho kue i ke Aupuni Hawaii, i waihoia me kona mua mai na kupa Amerika ma Hawaii nei no ka hoopaa hewa ia ana iloko o 1895.  Auwe ka hoi, kani ka puniu, kahi ke pohue a uwe hoi ua nonanona.

 

NA AINA MAMAO.

Mau Lono Huikau mai a kela me keia Wahi Like Ole.

Hakaka Iloko o ko Sepania Senate.

 

            Mai Maderida, Mei 21, ka lono, ua waiho aku ke Duke o Tetuana, Kuhina o ko na Aina E, i kona kulana oihana ma ke ano o ka hopena ia o kekahi wahi paee i ulu ae maloko o ka Aha Senate ia la a paiia ai e ia na pepeiao o Senatoa Comasa.  E lawe ae ana o Senatoa Canovasa, ke Kuhina Nui, ia kulana no ka manawa.  Ua hoohole ka hoi na lala o ka poai Leberala o ka Aha Senate aole lakou e hele hou aku i kahi mau noho ana o ka Aha Senate aia a haawiia ae na hooia a hoolawa ana i ka manao e ke Duke ia Senatoa Comasa a me ka poai Leberala.

            Ua ulu ae keia hana hoopioloke a ku-a-hakaka laulaha loa ai mamuli o ka hoike a ke Duke no ka Senatoa Segasata haiolelo i kahi la mamua aku i na Liberala, a no ia ka hoi ka mea i loaa ai o ke koho ana iloko o ka Aha Senate o Amrika Huipuia.  Wahi a Generala Lui Panado:  "O ka mea e hoea aenei i keia wa, ua ulu mai no ia mamuli o ka makau a me ka nawaliwali o ke Aupuni."  Ua pane ae o Senatoa Comasa:  "Apopo oe e kamaiho ai no ia mea."  "E kamailio kukakuka kakou," i panai ae ai ke Duke, "aka, aole loa au e lawe mai i kahi olelo kauoha panai mai kahi mea mai."  "A owau no hoi kahi," i pane ae ai o Senatoa Comasa me ka leo nui.

            Ma keia wahi hoi i papai aku ai ke Duke, ua hele nae oia a haikea me ke pioloke, i na pepeiao a elua o Senatoa Comasa a haule ana oia ilalo o ka papahele.  Ua lele koke aku ke keiki a ke Senatoa a kui ana i ke Duke me ke oolea.  Lehulehu na poe Senatoa e ae i komo keakea aku, a ua laulaha koke ae la o loko me ka pioloke nui, a ua loihi ka wa mahope iho a loaa ai he maluhia.

            No keia wahi ano e, ua waiho koke aku ke Duke i kana oihana.  Ua manaoioia ua hoomaopopo ole ia i ka pane a ke Senatoa, oiai, he kauaka oia i manaoia he oluolu akahai loa a me ka piha hanohano a makee pono.  He porofesa hoi o Senatoa Comasa uo ke Kulanui o Maderida, a ua nui kona mahaloia iwaena o na poai hoonaauao a me kalaiaina.

            Ua kukakuka loihi o Senoa Canovasa, Senoa Sagasata a me ka peresidena o ka Aha Senate no keia mea ia auwina la, eia nae, ua mumule loa lakou a pau.  Ahiahi iho i hoomau aku ai ka Aha Senate i kaua hana me kapuai wahi leo ole ae hoi no keia haunaele.  Hora 10 i hoopanee ai.

            Mahope iho o ka hoopanee ana i wae ae ai ke Duke a me ka Senatoa i mau hope no laua ma ke ano hoolala mua no kekahi ulele hakaka aku me na mea eha.  Ua hooholo nae hoi ua hope, oiai hoi, ua like no na panai ana no na mea i niu ae ai o ke paee, aohe i kupono laua e ulele hakaka.  No hookahi hora ke kukakuka pu ana o na hoike e na aoao a elua me na hope a loaa ai kela olelo hooholo a na hope.

            O keia Senatoa Comasa no ke kanaka, iloko o Iune i hala, i kokua ai iloko o ko Sepania Aha Senate i ka hoololi i ka haiolelo mai ka nohoalii e noi ana e hiki no ke hoopauia na kuikahi me Amerika Huipuia ma ke kumu he mau mea hoopilikia mau mai hoi ia i ka maluhia o Sepania a me Amerika Huipuia.  Ua haawi haiolelo ae oia e kue wela wela loa ana ia Amerika Huipuia a me ke kono aku hoi i ka ulu ae o kekahi hooili kaua, ana hoi i manao ai he wa wale no a oili ae.

Pioloke Gula ma Kolumebia Beritania

            Wahi a kekahi lono o Vanekouva, o Mei 8, ua oi ae ka pioloke gula malaila mamua ae o ka mea i ikeia ma Kaleponi he mau makahiki i hala.  Ua like ka nui o na poe huli gula me ia wahi i keia wa e like la me ka nui o na kanaka malaila mamua aku o keia ulia pioloke ana ae.  No ke ake loa i ke gula, ua lilo i mea makau ole na na poe eli ka ma'i lepera, no ka mea, aia lakou ke hana la ma kahi kokoke lea i ke kahua lepera o na Pake ma Mokupuni Dase (Darcey Island), kahi hoi a kekahi poe ma'i lepera e kali la no ko lakou hopena, hookahi ka noho pu ana me na puaa a me na moa ma ke ano o na hoa ia, a he uku hoi ke kipa aku o kekahi kauka e ike ia lakou, ole loa hoi ke kiei wale aku no.  Mamuli nae hoi o ka loaa ana o ke gula ma ia mokupuni, aole ke Aupuni e ae ana e hoopilikiaia no ola o na poe Amerika a me Kanada e kela poe Pake paumaele, a e hooneeia aku ana paha hoi ia kahua ma'i no kahi wahi okoa aku.

Ikeia Kulana o na Kipi o Cuba.

            Ma Wasinetona, Mei 20, mahope iho o kekahi paio loihi ana me ka pioloke ma ka olelo hooholo hui e ike aku ana i ko Kuba kulana noho iloko o ke kaua, a e kukala ana hoi e malama loa o Amerika Huipuia i ke kulana kuikawa, ua hooholoia ua olelo hooholo la e ka Aha Senate ma o kekahi koho hopena maopopo loa e 41 kue ia 14 i na