Ka Makaainana, Volume VII, Number 25, 21 June 1897 — Page 8

Page PDF (974.45 KB)

This text was transcribed by:  Raquel Dow
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, JUNE 21, 1897

 

          Lawelawe Inoa Poalo Maka.

 

          Ahiahi Poaono, Mei 29, ua ulu ae he wahi hau@aele maiwaena o ke@ahi poe haole lui@@ moku kalepa o@@ @iawaho iho o ka Ne kina, a i ka ikeia ana, ua aluka ai ka lehulehu no ia wahi.  Ua ike o Lekahiutauela Makei Kekai mai ke kihi aku o ka Auaka Saluna, ua holo aku oia a me kahi poe makai e iho e ho@o i ka haua.  Ia lakou i hiki aku ai a holo e hopu, ua kueia @@i me kekahi puupuu, aua lil@ i mea hana nui, a e ole e kokuaia aku, paa ai a hiki ke kaiia no kai o ka Halewai.  Oiai ua paa ua haole la a e kuiia ana, ua oleloia ua lele aku e Kekai e hoeha hou aku me ka poalo aku ka i na maka.  He haole okoa iho, he limahana no ka Hale Haha-hao, ka i komo kokuka aku, a ua hopuia oia no @e keakea i ka na makai hana.  Ua hemo mai keia mea hope malalo o $150 bela.

 

          Peaha iho, la @ nei, i hoolohe ai ka Aba Apaua i keia mau hihia.  Mai noho no i ka Poakahi aku, aka, no ka oleloia aua na hanaino ka makai, nolaila, ua manao ka Ilamuku e hana aku oiai nae hoi, ua haole ka luina aole i ka makai oia i eha ai no ka lawelawe inoino ia a eha ai hoi kona mau maka i ka poaloia, aka, ua @ha no oia iaia iho.  No nei mea hoi, ua komokeakea ae ko Amerika Kanikela-Ken@rala, oiai, he lui@a Malaka kela no kekahi moku Maleka, a nana hoi i heolimalima i mau leio.  Im@e o Lunaka@awai Wilikeki i hooloheai aim a mahope iho o ka hoolehe ana i na olelo ike huikau a na poe like ole, ua ahewaia ka luin@ a hoopaiia e uku i $10 a me na koina.  O ka haole kokua hewaihe hoi, hookuuia oia, a palekana hoi ka makai poalo maka.

 

Kau @iure o Wailuku

 

          Ua pau mai nei o ka neke ana i ka hana i ka po a me ka ao pu, a ua huli hoi mai nei poe loio.

 

          He umikumamahiku nihia i pau i ka la mua o ke kau, ma ke ae ana hoi o kahi pea i ko lakou hewa a hoop@u wale ia hoi kahi poe e ka Hope Loio Kuhi@a.  No ko Kaahu hoike wahahee, ua ahewa  a hoopaiia ola no elua makahiki hoopaahao, a o Nawelu, no ka lawelawe i ka oihana kahuna hoomanamana a anaana, ua ahewa a hoopaiia oia e uku i $150 me na koina.  O na Kepani ekolu i hopuia ai no ka pepehi ana i ko lakou maheleolelo a make loa ma ke kahua mahiko o ke Kula o Kamaomao, ua ahawa nui ia a hoopa@@a no umi makahiki haopaahao pakahi.

 

          Aohe oiaio o ka hoike a kekahi nupepa pono hapaku opala me ka imi mua ole i ka mea pololei i ka nuku loa o ka ailamaha a e pii ana k@mukuai me ko kakou hoepilikia pu ia.  He nui loa ka aila o ka hiki koke ana mai nei.

 

          He mau la helu wale no koe a pau ae ka wa e ike ai i na kii hooleleaka neeu @ hoikeikeia nei ma alanue Papu, ma Ewa ae o Pa Aloha.  Ua hoemiia no hoi ka ukku-komo.  O na ahiahi keia e hele aku ai e ike, o hale auauei hoi keia hana hoikeike kaioahao pae @a ike o@@ ia.

 

Make o Frank P. Hastings.

 

          Aneane i ka hora 6 o ka ahiahi Poaono, Mei 29 ma Wasinetona, i wake ai o Palani Hasetine, kakauolelo o ka Legationa Hawaii, maloko o kona hale i noho ai.  Mai kela loaa ana ona i ka ma'i kuhewa, i hoikeia aku ai no hoi ma ka helu i hala, kona waiho ana i ka pilikia a aili loa kona aho @ ka umi o na la.  I ke awakea ae hoi o ka Poalua mai, la @ nei, i hoolewaia ai, a ua lehulehu na poe hanohano i hele aku ma ka luakini o Sana Ioane, kahi o ke anaioa haipule i malamaia ai.  Nani no ka hoi na hoohiwahiwa pua a na Peresidena a me Misasa Makinile ae kekahi l@i.

         

          Ua marieia oia ia Alice, kekahi o na kaikamahine a Kapena Kimo Maki, a na kamaaina loa no hoi oia i o kakou nei ma ke kulana Hope-Kanikela Amerika, a haalele iho la oia i ka wahine a me ka laua kamalei opio lao e u aku nona.  Pau oia mai ia kulana, Iilo i kakauolelo no ka @anako o Kalauea Sepekela Ma.

          Mamuli hoi o knana wahine a me kena kamaainaia no hoi e na Moi Kalakaua a me Liliuokaiani, a i ke au hoi o ka h@pa, ua hookohuia oia i kakau@lelo no ka Oihana o ko na Alice E.  I ke kahulihia ana iloko o 1893, e mau ana no oia ma ia hana.  He mau la ka mahope koke ihe, na haawi ae ka oia iaia iho e hooanaunaia no ke Aliiaimoku, e holo oia ma ke ano elele imua o Peresidena Kalivilana ma W@sinetona ma kekahi aha-uwao i manao wale ia no.  Oiai no nae hoi oia e mau ana no ka noho hana ana malalo o na kipi, ua hooleia aku kana noi, a hoomau loa no hoi oia ma ka noho ana ma kana oihana i loaa, a lilo nae hoi kona maalea i mea ole.

          E ole ka oia, paleia ae ai kekahi mau hewa in@, a hemahema loa o kona mau poo ae ma Waainetona.  Aohe olelo ana i koe nona ua hala loa aku oia.  Ne ka Mokuaina o Maine kona hananaia ana, e like no me Kivini ma, a un 46 paha ona mau makahiki.

 

          He hookahakaha paikau ka kekahi me a pualikoa pualu o ka Regimana Elua i ke ahiahi Poaha nei ma Halealii Kuea, pamalo nae hoi i ka puali puhiohe ole.  Iwaho aku hoi o Makiki ka Regimana Ekahi i paikau ai ia po no.

          He aha mele ka haawiia ana e no haumana e ke kula E@elani o Pauoa iloko o ko ia awawa, hale halawai, i ka po Poana iho, a e na loa@, i mea e kuai ai i ogana no ia kula malalo o ka lawelawe ana a ia kaikamahine oiwi o kakou, Misi Aheona, he ewe hapa hoi no ka Aina Pua.  O ka ma kou hoi, e'alu ae kokua ana ia laila. 

          He mau pahu @@@usu ka i hopuia e Samu Macy, makai kaa, i kakahiaka Poakahi i hala ma ke kahua alahao ma Kuwili, mai lala mai o Ewa, me ka manaoia he opiuma ko loko.  Ua laweia i ka Halewai a huliia, he neo nae hoi ka mea i loaa.  He hoopii koi poho no $1,000 ka ka hui o Wini Wo Tai, oiai, ma ko lakou inoa ia ma'i pahu, kue ia S. A. Macy, R.P. Waipa a me Guae C@dese, no ka hopu hewa ana i kela mau ukaua  Ua hoike ae ka hoi o Samu he lono ka i loaa mai iaia, a pilikia nae hoi la.

 

KELA A ME KEIA.

          E awihi ae no ka pono i ka makou mao hoolaha hou.

          Ke nee nai ka hana ana i ke alanui pali hou o Nuuanu i no@a.

          Ua welo hapa na hea o ke Aupuni i ka Poakolu iho la no Pa@@ui Haaetine i make.

          I nehinei i piha ai ke 60 makahiki o ka Moi Vitoria maluna o ko Euelani nohoalii.

          Ua pau ka manao no ka hui ae o na anaina pule olelo Enelani a elua o ka luakinio Sana Anaru.

          O ka hebedoma hoike keia o kekahi mau kala o kakou nei e laa ke Kula Kiekie, Koleaka, Kahehuna a me Sana Lui.

          Aumoe Poaene nei i ku mai ai ka mekumahu Geliea mai ke Komohana a ua holo loa aku no Kapalakiko i ke ahiahi nei.

          O ka Poaha nei ka La Kai Malihini o na la i hala, a na hoomanaola no uae hoi me ka pule kupono ma ka luakini o Malieokamalu.

          Aohe i lo@a he pook@ hou no ka Home Makuahine Kapiolani ma ka helawai ana i ka Poaha nei, no ka maopopo ole owai la ka mea k@pono.

          Aia o Kale Kulika ma ka Halemai Meiwahine a ua lai @laweia iho nei he eki ana i kahi wahi o kona kino.  Ke p@ aenei kona oluolu i nei wa.

          Poaha iho e ku mai ai na mokumahu Monowai a me Miowera mai ka Hema, no Kapalakiki aku hoi ka mua a no ka Akau ae hoi ka hope iho.

          Ma ka mokumahu Peru o ka Poalua iho la i hoea mai ai o Kuhina Buck, aole nae oia i nohe iho, ua hala loa aku no no ke kahua o kaua hana ma Iapana.

          Eia o E. K. Hauapi, i lawelawe hana mamua ma ka Heiao o na Paikini, ke noho hana nei i keia wa me H. W.  Kamika & Keiki, a ke kono aku nei i kona mau hoa'loha e kipa ae.

          Oiai hoi, e haule ana ka La Poa Kiulai i ka La Pule, ua hoeholo o Peresidena Kole i ka Poakahi ae e hoomanaoia ai, a no ia hei i hoolaha ae ai ke Kuhina Kalaiaina i ko ke Aupuni kulaia ma ia la.

          Hora 10 a.m. paha o ka Poalua iho la i ku mai ai ka mokumahu Peru mai Kapalakiko a ua aneaue e waenakona po iho i haalele mai ai ne ke Komahana, mahope o ka uhao ana he @00 a oi tona lanahu.

          Ma kela Auseterailia aku uei no Kapalakiko i kau aku ai o H. A. Wilimana, E. C. Makapolena a me W. G. Iwi@i.  He huakai ka keia a lakou ne ka hoopakele ana i ke kuikahi, a e hoohiki loa aku ana paha hoi i Wasinetona.

          Paewa makou ma ka hoike aua aku o ka mokumahu Warimu ke ku mai ana mai ka Akau, o ka Aorani ka hoi ka pololei.  O ka Poaha nei ka la ku a@ai, aohe @ao hoi i ku mai a hiki i nei wa.  Ua leheia mai nei ua halawai hou no oia me kahi ulia ma ka moana, e like no me ka holo ana mai ka Hema mai no nei, a ua lohi eia i ku aku ai i Vitoria.  Ke hanaia la kona mae poino malaila, a o ke ku mai paha hoi koe.

          He aha-ike ka i haawiia ae e Adimerala B@@d@li@a a me na alii o ka mokukaua Piladelepia i ka po Poakoiu nei no Kuhina Sewala.  Ua kokua aku o Kuhiua Kupa a me kana wahine Piha o luna o ka moku a nui no hoi na poe a lealea.

          Mamua iki iho o ka hora 7 o kakahiaka Poalima nei i ikeai ai he punohu owahi mai loko ae o kekahi ahua lanehu o ka Hui Hooholo Mokumaha Pili-Aina makai e Ainahou.  Ua hoo@naia aku he kaawai e kinai i ke ahi me ka wai kai.  Aole no i pio i kakahiaka Poaoao nei noke hou ia no ka hoolua aku i ka wai kai a ua po hoi.  He ahi a wale ae no keia no ka ikiiki.

 

MA KE KAUOHA

OLELO HOOLAHA WAI

          I kulike ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna XXVI o na Kanawai o 1896:

          O na poe a pau e paa ana i na pono wai, a o na poe hoi e uku ana no na kuleana wai, ke hoolahaia aku nei ma keia o na uku wai no ka manawa e pau ana i Dekemaba 31, 1897, e hookaaia no ma ke Keena o ka Oihana Wai o Honolulu, ma ka la 1 o Iulai, 1897.

          O na uku wai a pau i hookaa ole ia a hal@ na la he umikumamali@a mahop iho o ka wa no ka hookaa aoa, e uku kaulele ia no he 10 keneta.

 

ANDREW BROWN

          Luna Nui o ka Oihana Wai o Honolulu.

          Honolulu, P.H., Iune 15, 1897.

          jn 21-3t@.

 

Hoolaha Manao Hooko a Kuai a ka Mea Paa Moraki

          Ke hoolahaia aku nei ma keia, mamuli o ke kuleana o kekahi maua kuai i hoakakaia maloko o kela Moraki i kakauia ma ka la 29 o Sepatemaba, M. H. 1894, i hanaia e SUSAN KEALOHA KAAPA, a me kana kaue, DAVID KAAPA, no Honolulu pakahi laua, Mokupuni o Oahu, ia Francis I. Carter, o Honolulu i oleloia, i kopeia ma ke Keena Kakau Kope Auuni ma Honolulu i oleleo ia, iloko o ka Buke 151, ma na aoao 85, 86 a me 87, ua manao ua mea paa moraki la e hooko aku i ka Moraki i oleloia no kekahi uhai ana i na kumu o loko o ka Moraki i oleloia, oia hoi, ka uku ole ai o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e kupono ai no ka hookaa ana.

          Ke hoolahaia aku nei no hoi e hooliloia aku ana kela a me keia pakahi a me na aina no a pau loa, na mea e paa ana a me na mea i ili aku i hoike a i hoakakaia maloko o ka Palapala Moraki i oleloia, ma ke kuai kudala akea ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Alanui Moiwahine, ma Honolulu i oleloia, ma ka Poakahi, ia 12 o Iulai, M. H. 1897, ma ka hora 12 awakea o ia la i oleloia.

          Penei iho ka hoakaka ana o ka waiwai i paa ma ka Moraki i oleloia@

          O kela mau wahi 2 pau loa @ waiho la ma Kalihi, Honolulu, Mokupuni o Oahu, i hoike a hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui (Aina Aupuni) Helu 3300, o ia hoi na apana i heluia 4 a me 16 o na Apana ma Kaluaopalena, he ili holookoa hoi o 1 71 Eka, a me kahi no hoi i hoakakaia o ia ka Apana 2 maloko o ka Palapala Sila Nui (Aina Aupuni) 3083, nona hoi ka ili o 23 o ka Eka; pau p@ a me na mea e paa ana, na mea ili aku, na kuleana, na pono a me na pomaikai a pau loa e pili ana no ia mau wahi.

Na Kumu:  Dala Kuike.

          I ka mea kuai mai ka lilo no ka palapala.

          No na mea hou aku i koe, e ninau ae ia Thurston & Stanley, na loio e ka Mea paa Moraki.

FRANCIS I. CARTER

Ma o kona mau Loi@o la,

Thurston & Stanley

Hanai@ Honolulu, Iune 15, 1897

j@ 21 - @@