Ka Makaainana, Volume XI, Number 2, 9 January 1899 — Page 3

Page PDF (911.86 KB)

KA MAKAAINANA: HONOLULU, IANUARI 9, 1899. 3

NA PALAPALA.

                     (Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao e hoopukaia ana malalo o keia poo, aka, aia no ia maluna o na poe na lakou i kakau mai.)

Na Hana Pono i Kueia.

E KA LUNAHOOPONOPONO: -
                     E ae mai ia'u no'u kau wahi kowa o kau nupepa no na hoakaka mahope iho.
                     Ma ka hoike Kula Sabati o Molokai i malamaia ma ka apana o Kaunakakai i ka la hanau o ko kakou Mesia aloha, ua aeia na Kula Sabati a pau e hoike, a ua kueia ke Kula Sabati mai Pelekunu mai malalo o na kauoha a ko makou Kahu Kula Sabati Apana D. Himeni, i piha i ka molowa a me ka palaualelo, ma o ka Lunakahiko Mahiai la imua o ke Kahu Kula Sabati Nui Mr. Kamai, i kokuaia e ka Rev. D.K. Kaumiumi, e hoole ana i ka pono ole o ka makou Kula Sabati ke hoike pu me na Kula Sabati okoa i hiki mai. Eia ke kumu pono ole o ko ma. Kula Sabati ke hoike pu, no ka ae ole ia ana mai ka e D. Himeni.
                     E hai aku au imua o oukou e na makua a me na haipule a pau, ua nele maoli no ko makou. Kahu Kula Sabati i ka manao haipule. Ma keia kumu e maopopo ai ia kakou a pau ke nana mai, ma kuu noi ana aku iaia e hele mai e kuka pu i na mea a pau e pili ana i ke Kula Sabati e hele ana i ka hoike i Kaunakakai. Ua ae mai e kuka pu ana oia no na mea e pili ana ia hana, eia nae ka mea i ikeia, i ka wa i hiki ai i ka manawa i manaoia e kukakuka no keia hana aloha a ko kakou Haku, ua kani ka bele o ko makou luakini no ke kahea ana aku ia D. Himeni e hele mai, eia nae, lohe oia i ka bele i ke kani, o kona holo no ia i kuahiwi o ko makou mau kahawai e huli ai i kana ilio.
                     Ma keia mea, e na makamaka a me na hoaaloha, ua ike pono kakou a pau i ka oi loa aku o kona paulele aluna o kana ilio mamua o na hana a ko kakou Haku aloha Iesu Karisto.
                     Eia ka lua o kona manao. Ua olelo mai oia aohe wahi kenikeni e hele ai, no ka mea, he hilahila, oiai hoi he hoike lulu dala keia a na Kula Sabati no ka luakini o Kaluaaha, nolaila, aohe e pono ke hele. Eia hou keia a oukou e na makamaka e nana mai ai, ua papa aku oia i na makua o ka apana aole make e haawi i wahi kokua e pili ana i ka makou Kula Sabati, a ua papapuia me ko makou kumu Kula Sabati, aole e haawi i wahi kokua ana ia makou.
                     Pehea la keia hana, he hana paha keia na ka haipule oiaio, aole paha? He manaolana ko'u, aole paha he mea hookahi o oukou a pau e kue mai ana i keia haina a ka mea nana keia hoohaha, oia hoi, aole o ia ka hana kupono a ka haipule e hana ai, o ke kinai i na hana pono. Aka, o ke kokua pu i na hana maikai a pau, o ia ka pololei. A ma keia hoonele ana mai o ke Kahu Kula Sabati Nui, Mr. Kamai, i keia Kula Sabati mai Pelekunu mai, nolaila, e ike mai oukou a pau, e na makua o ka pono a me na haipule a pau, owau paha o makou ka mea i hana hewa, i kuu nana ana i keia hana Kula Sabati, o'u hoi i hoohokaia ai ma kuu hana ana a lawelawe ana hoi i ka hana a ko kakou Haku, a i ole ia, o D. Himeni paha, ka mea i hana i ka hana i ku i ke aloha ole a me ke ano haipule ole, i kona kue ana mai i keia mau hana a kakou e uhaiaholo like nei, ma keia hana pookela loa a ko kakou Haku? I ole ia, o keia Kahu Kula Sabati Nui paha ka mea i pono ma o ke kinai ana iho la i keia hana Kula Sabati e nalowale loa, malalo hoi o ko Mr. Mahiai kokua ana mai e kinai pu i keia hana maikai, i kokua pu ia hoi e ka makua Rev. D.K. Kaumiumi?
                     E, auhea oukou, e na haipule a pau, e oluolu oukou a pau e nana mai i keia hana a ka makua. Ua kupono anei i ka makua e komo pu mai e kinai i keia hana maikai he Kula Sabati, a i ole ia, he hana haipule anei keia a keia kahunapule i hana ai o kona kue ana mai ia'u, kona pokii ponoi loa mai ka puhaka hookahi mai, no ka hana ana i keia hana pookela loa? Ka i no hoi o ke kokua mai hoi kona pono ia'u e lawelawe pu i keia hana nui a maikai, eia ka hoi, o kona hailuku mai nei no ia ia'u me na lepo poho ma o'u mau maka.
                     No ka oiaio loa o keia hoolaha a'u imua o na lehulehu a pau, nolaila, e ike oukou a pau i ko'u inoa. Me ka oiaio,
                     DAMIEN KU KAUMIUMI-OPIO.. Keawenui, Molokai.

-
Helu Huli Kalo me Kumu Kope.

E KA LUNAHOOPONOPONO:-
                     E oluolu oe no'u kau wahi o kau nupepa no keia mahope iho:
                     Eia ma Waikolu kekahi kanaka o Punilio kona inoa. O kana hana e hana nei, he makemake oia e lilo i hope luna nui no ke Kahua Ma'i Lepera nei, oiai nae hoi, he oihana no kana e hana nei, oia hoi, he kahunapule no ka hoomana o na La Hope. O ka hana anei keia a ke kanaka o ke Akua o ka makemake i na hana Aupuni?
                     Ma ko'u noonoo ana aole pono, nolaila, ke kauoha nei au i na poo o keia hoomana e ao mai i keia kanaka o lakou mai hana i na hana ino, aka, i na hana maikai. Nolaila, e Punilio e, e lilo aku ana o Waikolu ia oe mai ka uka a i ke kai, e lilo aku ana no oe i hope luna nui ma kahi o Keoni Waiamau, ke helu oe i ka nui o na huli kalo a me na kumu kope o Waikolu, alaila, hookoia kou makemake, o ia ko'u lohe ia A, a me I a me O; nolaila, e hooikaika loa oe i ka helu ana i na huli kalo a me na kumu kope o Waikolu. O keia ka'u e hoike nei me ka oiaio imua ou, e ka makamaka.
                     Owala ka lio, ko'u mau hua mua ia; hulihuli wi o kahawai o Waikolu, ko'u mau hua hope ia. Owai au ia oe?
Kalaupapa, Dekemaba 22, 1898.

-
He Makuahine i Ehaeha.
(Mai ka Manawa, Pao Pao, Ilinoi.)

                     He mea noho no keia kulanakauhale i make elua mau keiki iloko o na makahiki eono i hala ae, ma o na make inoino, ka i waiho ino aku mamuli o keia hakui, a ua loaa ma'i kukonukonu loa ia hoi mamuli mai o ia hopena. Ua make, hookahi keiki (o 9 makahiki) i kekahi kikiao makani iloko o '90-oiai ma ke kula, o kekahi mai, he ekolu makahiki mahope mai, ua a'eia e kekahi kaamahu o ka Hui Alahao Bulinetona Ua hoiko maopopo loa ia ae hoi ma o keia mea ma'i la na hopena ino pilikino kukonukonu loa mamuli mai o ka lilo o na ehaeha a me na popilikia i mea na ka noonoo e luaiele ai. O ka hopena mai hoi no ia mau mea, ua lilo kona ola i mea inoino a he mea ehaeha mau hoi oia mai 1890 mai. He nuralagia iloko o ka opu kona popilikia nui a ua nui loa hoi ka eha, a ua hoikeike ae hoi i na loina a pau o ka nuralagia maoli, ka hopohopo a me ka haoa umauma naha. Aohe wahi pono i loaa iki iaia mai na kauka mai. Ua paupauaho oia a ua haalele aku hoi i ka manaolana ana no ka loaa oluolu ae Eia nae, mahope mai, ua hoomaikeikeia aku iaia kekahi hua'le i ike lea ia (ka Kauka Wiliama Hua'le Akala no na Poe Haikea.)
                     Ua hoolako oia iaia iho me kekahi heluna o lakou a aole hoi i oi mamua o na pule elua kona lawe ana a hoomaopopo ihu ai hoi oia i kahi ano maikai loa ae ma kona kulana Ua hoomau no oia i

He Mea Ma'i Mau.

ka lawe ana i na hua'le a hiki i kona lawe ana he ehiku a ewalu paha poho a pau loa a manao iho la oia ua hoola loa ia oia. Ua hiki iaia ke ai i na ano mea-ai a pau, a he mea hoi ia i hiki ole iaia ke hana no kahi mau makahiki. Aohe oia i hoopilikia iki ia me ka hopohopo e like la me kona ano i ka wa o kona mau popilikia opu.
                     Ua ola loa oia i nei wa a mamuli wale mai no hoi ia o ka Kauka Wiliama Hua'le Akala no na Poe Haikea, ua loaa he hoola loa ia.
                     Ina e makemake kahi mea e lohe hou no na hoakaka piha o kona ehaeha ana a me ka maha i loaa iaia ma ka lawe ana i ka Kauka Wiliama Hua'le Akala no na Poe Haikea, e loaa no paha hoi ia ia lakou ma ke kakau pololei ana aku iaia. Oia kekahi o ko kakou poe noho i kamaaina loa ia, o Mrs. Ellen A. Oderkirk, Paw Paw, III.

-
Mea Hoomainoino Iaia Iho.

                     He Pake i hoopaiia no elua makahiki no ka aihue a e noho hana oolea ana hoi maloko o ka halepaahao o Wailuku, Maui, ka i oki ae iaia iho me ka manaonao. Mamuli hoi o ka hemahema o kekahi mea, ua loaa he pahi-pelu a me ia hoi oia i hoao ai hoopoino iaia iho ma kau wahi o ka opu a popilikia na opea a me kona "kaina" pu. Ua manaoio o Kauka Wedika ua pupa leia oia, eia nae hoi, mamuli o kahi lawelawe eleu ana ana me kana pahi, ua koe mai la no nae hoi kona ola me ka lilo loa aku o na lala e waiwai ai keia ola ana. He "enuka" hoi ka olelo ana nona a ua ahona no hoi e make oia, no ka mea, heaha ka waiwai i koe o ke ola ana.

-

                     I ka Poaono mamua iho o ka La Karisimaka, ua loaa aku ia Kale Pitasona, ke kiai kahiko o ke kahua hoailona moku ma Laeahi, he makana o $425 mai na poe kalepa o kakou nei, he mea mau no hoi ia. Ua nui kona mahalo no keia hoomanaoia ana aku ona, i loaa hoi iaia mamuli o ka hooikaika pilikino ana a J. H. Sopa.

-
MA KE KAUOHA.
OLELO HOOLAHA WAI.

                     I kulike ai hoi me ka Pauku 1 o ka Mokuna XXVI. o na Kanawai o 1886:
                     O na poe a pau e paa ana i na pono wai, a o na poe hoi e uku ana no na kuleana wai, ke hoolahaia aku nei ma keia, o na uku wai no ka manawa e pau ana i Iune 30, 1899, e hookaaia no ma ke Keena o ka Oihana Wai o Honolulu, ma ka la 1 o Ianuari, 1899.
                     O na uku wai a pau i hookaa ole ia a hala na la he umikumamalima mahope iho o ka wa no ka hookaa ana, e uku kaulele ia no he 10 keneta.
                     O na pono wai a pau e koe ana na uku aole i hookaaia a Feberuari 15, 1899 (30 la mahope iho o ka hala ana o ka wa uku), e ku no i ka hoopauia me ka hoolaha hou ole ia aku.
                     E hookaaia no na uku wai ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa Hale.
ANDREW BROWN,
Luna Nui o ko Honolulu Oihana Wai.
Honolulu, P.H., Dekemaba 20, 1898.

dec. 26-3t.
-
Halekuai o Kukima
-

                     Ma Ewa o Alanui Nuuanu, Helu kahiko maluna o ka papainoa 59. Helu hou maluna ae o ka Puka komo, 210.

-

                     E Hooliloia aku ana na Waiwai a pau, e laa na Kalakoa Keokeo, Kukaenalo, Alapia, Huluhipa, a pela aku, me ka mau no o kumukuai emi loa i like ole me ko na halekuai e ae.
                     Na Paleili o na Kane me Wahine, na Papale Kane, Wahine me Keiki, na Paa Lole Piha o Kane, a pela aku a he nui loa hoi ke helu papa aku. Emi a emi loa, aohe lua ma ka emi.
                     Oiai hoi, ua hala ae nei na la kulaia a ua pau hoi ka wa o ke Kuai Hoopau ana i malamaia iho nei no Hookahi Malama ma keia Halekuai, e hoomanao mai no na hoa'loha he oluolu a he emi mau no kumukuai maanei ke kipaia mai. E hoao mua mai no ka pono i ikemaka i ka oiaio a me ka pololei.
Goo Kim.
nov. 28-3m,