Ka Makaainana, Volume XI, Number 2, 9 January 1899 — Page 6

Page PDF (848.67 KB)

6 KA MAKAAINANA: HONOLULU, IANUARI 9, 1899.

Ka Moku Aka-Ku
-
Ka Hookalakupua Hoopahaohao o na Kai Hikina.
-
MOKUNA IX.
-
POINO KE TA SILINA - KA OLULO PILIPO VANADEKA - HUI HOU ME KANA AMINE.
[Mai ka Helu 1.]

                      I keia wa i loheia aku ai ka leo o ke kapena e kahea ana i na kanaka e pu-a i na pea me ka eleu. Ua pa mai la ka makani me kona ikaika nui, a ke luaiele wale ia la no ka moku i o a ianei. Haule mai la ka ua me he waikahe la, a ke halii la ka pouli maluna o na wai, a aole e hiki i na kanaka o luna o ke Ta Silina ke ike aku kekahi i kekahi. Ke olapa mai la ka uwila mai o a o o na paia lani, a ua awiliwiliia hoi na leo paapaaina o ka hekili me ka leo haalulu o na nalu kawahawaha o ka moana e poi ana ma kela a me keia aoao o ka moku.
                      Iloko o ka pouli, ua hana kekahi poe, a ua pee kekahi, no ka nui o ke anu. Ua lilo kela i po loihi ia lakou, me he mea la aole lakou e ike hou ana i ka malamalama o ke ao. Aole lakou i hoakoakoa ae ia lakou ma kahi hookahi e like me ko lakou maa mau, aka, ua noho ae no ia i kana noho, a hookahi wale iho no mea noonoo, a o ia kela kupueu, ka "moku aka-ku."
                      Ua lakou e pue nei i ke anu a ke kiowao, aia na ale wiliahiu ke pii mau ae la ke kiekie, a ua like me na kuahiwi ke nana aku. I ka wehewehe ana ae o kaiao, akahi no a ike aku na kanaka kekahi i kekahi. He mau helehelena kaumaha wale no ko lakou a pau. Ma ko lakou wahi i noho ai i ka oo, mai ke ahiahi mai, malaila no lakou e okuu ana i ke kakahiaka ana ae.
                      Aia ke kapena iluna o ka ma-ke, o Hilipalani hoi me Pilipo i ke ku hoe. Na kekahi nalu kiekie i poi iho iluna o ka oneki o ka moku i ulupa aku i ke kapena me kona mau hope i ka palekai, a lilo ae la ke panana i mau apana liilii. Aohe kanaka i holo aku i ka hoe, paialewaia ae la ka moku, uhi pu ia mai la e ke kai, a olepe pu ia ae la ke kia mua.
                      He wa iho ia o ka pi-o-o. Ke waiho a maule mai la ke kapena me ka hana nui o Pilipo i koikoi aku ai i na kanaka e kokua mai iaia e hoihoi i ke kapena iloko o kona rumi.
                      He eha kukonukonu aku ka i loaa ia Hilipalani - ua haki kona lima akau, a me na palapu e ae ma kona kino. Ua hoomanawanui hou o Pilipo me na kanaka iaia a hiki i kona keena. Pii hou ae la o Pilipo iluna e hoao e hoomalu i na kanaka.
                      Aole o Pilipo he kanaka i makaukau ma ka holo moku, aka, ua hoao no oia e haawi i na kauoha i na kanaka. Aole i oluolu ka manao o na kanaka no Pilipo, aka, ua haawi o Pilipo i kana mau kauoha me ka manao paa a me ke kuoo. A oiai, aole i hoole ua kanaka i kana mau kauoha me ka hoihoi a me ka eleu, aka, ua hoolohe no nae. A iloko o hapalua hora, ua palekana hou ka moku. Ua mama ka moku mamuli o ka hemo ana o ke kia mua, a ma o ke akamai a me ka eleu o na luina, ua pololei hou kona holo ana, a me he la e lele ana oia mamua o ka ino.
                      Iloko o keia mau poino i ili iho maluna o ka moku a me na kanaka o luna, mahea iho la hoi o Iakoba Ianeza vona Kulukuluma?
                      Aia no oia iluna o kona punee kahi naka haalulu ai o kona mau aa huki, ua wili a paa i ka huluhulu, me ka olelo ana, ina e hehi hou kona mau kapuai i ka aina paa, aole e hiki i na hui kalepa a pau o ke ao holookoa ke hookonokono hou iaia e holo maluna o ka wai paakai
                      Oiai na kanaka e hana ana malalo o na kauoha a Pilipo, ua keia aku lakou e ohumuhumu ana me kahi pailaka maka hookahi, a mahope o na kukakuka ana no hapaha hora, ua olohani like ae la na kanaka a pau a hoi nui aku la ilalo, a koe na kanaka elua e ku ana ma ka hoe.
                      Aole i loihi, ua hoea hou mai la lakou me na kinipoki waiona, i loaa ia lakou mamuli o ko lakou wawahi ana i ka puka o ke keena i waiho ai ia mea. No hookahi hora o ko Pilipo noho ana iluna o ka oneki e papa ana me ka uwao ana i na kanaka mai lilo i ka ona, aole nae i hooloheia mai. O na kiaha i onouia aku i na kanaka ma ka huila, aole i hooleia mai, a iloko o ka manawa pokole, ua hoike mai ka rama i kana hana, a ua pahua hou ka holo ana o ka moku.
                      Iho hou aku la o Pilipo ilalo me ka awiwi e nana ina ua pohala iki ae ke kapena e hiki ai iaia ke nii hou ae iluna o ka moku e hoomalo ai i na kanaka. I kona hiki ana aku iloko o ke keena o ke kapena, ua pauhia loa ke kapena i ka hiamoe, a he hana nui ia ana o ka hoala ana i ke kapena, a hoike aku la iaia i ko lakou kulana kupilikii ia manawa.
                      I ka lohe ana o ke kapena i keia mea, ua ukali mai la oia mahope o Pilipo me ka hoomanawanui, e hikaka hele ana i o a ianei, me he la oia pu kekahi i inu i ka wai hoomalule kino. No kekahi mau minute wale no mahope iho o kona kau ana iluna o ka oneki, ua hehee hou ino la oia a hina hou aku la iluna o kekahi o na pu nunui, a waiho a maule aku la.
                      Aole he wahi manaolana e kaukai aku ai ia Hilipalani, aia oia ke waiho oni ole la iluna o kona wahi moe.
                      Hoomaopopo iho la o Pilipo i ke kupilikii a me ka poino o ko lakou kulana i keia wa.
                      Ke puhee aku la na kukuna o ka malamalama, a ke pahola mai la ka pouli, i ukali pu ia e ka ino i oi ae mamua o na ino i loaa mua ia lakou.
                      A oiai ke mau la no ka holo o ka moku, aka, mamuli o ke kahio o na kanaka ku hoe, aole he mau o ka ihu o ka moku ma ke ala hookahi
                      Aole ke panana, a ua lilo ka Pilipo mau olelo i mea oleia lakou. "Aole ia wahi keiki i ike i ka holo moku," wahi a na kanaka ku hoe, "a pehea e hiki ai iaia ke ao mai ia kaua i ka hookele ana?"
                      Ua malie ka ua, aka, ke paukiki loa ae la ka na ana o ka makani. A mamali o ke kia ana a na hookele, ua hiki loa i ke kai ke pii mai ma kela me keia aoao o ka moku, a ua lilo iho la ia i mea lealea i na kanaka, a hookahi ka hui like ana o ko lakou mau leo uwa me ka halulu o ke kai.
                      Ma ka hoomaopopo ana i keia wa o Makahi ae la ke alakai o ua kanaka, a me he la oia ka bosi. I kekahi wa e lelele hele ana oia mai mua a hope o ka moku me ka haa ana, me ke kinipoki waiona iloko o kona lima. E hoonaukiuki ana oia ia Pilipo ma ka panapana ana i kona mau manamanalima imua o ko Pilipo maka a me he wahi diabolo la e ho-aa mai ana i kona maka hookahi, alaila, olokaa aku la iaia iho iluna o ka papahele me ka aka hehene ana.
                      E like me ka hikiwawe o na kauoha, pela no ka hikiwawe o ka laweia ana mai o na kinipoki waiona. O na bana a pau e hiki ai ke hoomaopopoia ua hiki ke hanaia e na poe ona aole he mea i koe o ia i nele i ka hanaia e na luina o ke Ta Silina malalo o ke alakai ana a Makahi. Ua oili mai na olelo pelapela mai ko lakou mau waha mai, i awili pu ia me na leo akaaka a me na leo uwa o ka hehena.
Aole i pau.

W.C. Achi Enoch Johnson
Achi & Johnson

                      He mau Loio a Kokua ma ke Kanawai
                      Keena Hana: Helu 10, aoao Komohana, Alanui Moi. nov. 28-tf

-
Morris K. Keohokalole,
Louis K. McGrew.

                      Keena: Helu 15, Alanui Kaahumanu Honolulu, ko A. Rosa Keena mua. Boroka Hale Dute, Hooponopono Buke Helu, Imi Moolelo Aina a me na Agena Lawelawe Laulaha. Sept 26-tf.

-
HUI HAWAII KUAI AINA
NA LUNA NUI.

J.K. KAHOOKANO ........................... Peresidena
J.K. KAULIA....................................... Hope Peresidena
C.A. Long ............................................ Puuku
ENOCH JOHNSON ............................ Kakauolelo
JOS. PAAKAULA............................... Luna Hooia
W.C. ACHI .......................................... Luna Hoohana

NA LALA O KA PAPA ALAKAI.
J.K. KAHOOKANO, R.W. WILCOX
J.W. BIPIKANE.

                      He Hui i kukuluia no ka hookuonoono a kokua ana i ka lahui Hawaii; ua makemakeia na Hawaii a pau loa e komo mai i ka Hui.
Honolulu, Iulai 27. ian 11-1y

-
He Keu a ka Hiki Ole Loa

                      Ke waiho ae i i na Kamaa oi ae o ka maikai no ke dala mamua o ka makou e hoikeike akea nei. Eia ia makou na ano a hiona maikai a pau. Ua hoike ae kela a me keia Kamaa i ke kumu maikai loa ma ka hana Kamaa ana. He kakaikahi loa, a i ole no hoi, aole loa no he mau iliili ma ka aeone o ka hana Kamaa ana i like aku ka mania.
Kamaa Eleele a Makue o Kane. $1.50
Kamaa"Heywood" o Kane ....... 4.50
Kamaa Wahine Li ma ka Eleele a Makue ....... 3.00
                      He heluna nui no hoi kahi a makou o na Kamaa o na Opio a me na Keiki liilii no ke Karisimaka.
                      E kipa mai a e ike i ko Makou Puka-aniani Hoikeike.

Hui Kamaa o na Poe Hana
[KAUPALENAIA.]
ALANUI PAPU.
-
ED. A. WILLIAMS
-
Helu 514, Alanui Papu, ma Ewa iho o Pa Aloha.
-
He mea kuai lako hale o na ano a pau loa.
-

                      He mea Hana Pahu Kupapau a Hooponopono Hoolewa.
                      E hoolakoia na na Kaa Kupapau, na Kaa pio a me na Kaa-ohana.
                      Ina no e ninau iaia, e loaa no na Pohaku Kia Hoomanao no na He Kupapau.

-

                      O ka Ialoa kekahi hana hiki loa iaia aia ia malalo o ka lawelawe ponoi ana a Ed A. Williams, F.D. he mea i puka pono mai ka Kalaka Kula o ka, Ialoa Maikai anailoko o Mei, 1894.

- NA TELEPONO -
Keena, Helu 179 - Kauhale a me Kahea po
Helu 815.