Ka Makaainana, Volume XI, Number 5, 30 January 1899 — Page 8

Page PDF (882.17 KB)

KA MAKAAINANA, HONOLULU: IANUARI 30, 1899.

KUU KA LUHI.
-
Imi Aku i ke Ala Polikua-a-Kane.
MRS. PHOEBE HARRISON.

                     He mea hoehaeha loa ka lono i paholaia ae iwaena o ka ohana a me na hoa'loha ua kaalo aku keia makuahine oiwi o kakou mai keia ao luhi i ka hora 8 o ke ahiahi Poakahi i hala maloko o ka Halemai Moiwahine. I hiki oia ilaila no ke okiia, o ka lua iho la hoi ia o kona hanaia an pela. No ke ake no i ke ola, aa loa ai no e hoomanawanui. Ua holopono no ka hoi ke okiia ana e na Kauka Kupa a me Wahie, me ekolu mau kauka kokua mawahao ae, eia nae hoi, mahope mai o ia i hoomaka mai ai ka emi pu ana o kona puuwai i kana apana hana a hiki wale no i kona pauaho loa ana.
                     No Waikapu, Maui, kona hauauia ana a oia hoi kekahi o na kaikamahine lehulehu a Pia Cockelta me Beke, kana wahine. He 44 wale no kona mau makahiki a hala aku la. Ua haalele iho oia i kana kane, ia Kapena J.H. Harisona, he keikikane a he kaikamahine e u aku nona me kekahi heluna nui loa o na pilikana.
                     Hora 3:30 p.m. o ka Poalua mai i hoolewaia aku ai kona kino mai ka luakini Karisitiano, ma alanui Alakea, a nalo ma ka ilina iuka o Maemae. He mea minamina io no hoi kona hala e ana.

JOHN MCKEAGUE.

                     Hora 8:30 a.m. o ka Poakolu iho la i haalele mai ai keia kupa haole i hele a kamaaina ka noho ana maanei i keia ola ana iwaho o Kewalo, ma ka hale hooluolu mai e malamaia nei malaila. Ua piha iaia ke 67 o na makahiki ma keia ola. No Coleraine, he wahi kokoke ia Belefasa, Irelani, kona hanauia ana a ua 40 no hoi makahiki a keu i o kakou nei.
                     E hoomanaoia no hoi paha oia e kekahi poe lehulehu ma kona ano oia ka ona o ka mahiko o Heeia mamua. Iaia i pii ai ka waiwai o ia wahi mamuli o kona hoomanawanui, eia nae hoi, na hoea mai no i kona la i haule ai a lilo kona waiwai i mea ole. He kanaka ilihune maopopo loa oia i kona la i make ai, i ahona iki i na kokua ana a kahi mau keiki. I kona mau la loaa, o kona wahi kahi a na malihini e kipa aku ai e ai a e inu i kona lokomaikai, a i kona la nae hoi i lilo ai i mea ilihune, ua ahiuhiu aku ua poe la o na la loaa mamua aku.
                     Ua mare oia me Misi Mele Hio Boyd i Feberuari 12, 1879, a na laua mai eia ke ola nei he elua kaikamahine a hookahi keikikane. He pokii o Samu Make nona e noho nei ma ke ano Luna Hale Hoahu Aila-mahu o ke Aupuni Aia no hoi ilalo o Koolau na keiki a kona poe ponoi.
                     I kahi auwina la mai, hora 3:30 i malamaia ai konahoolewa mai ka luakini o Sana Anaru a iuka o ka ilina o Maemae i nalo ai, malalo o na lawelawe haipule ana a Rev. A. Makinikoki. Eia iho na poe hapai pahu: J. Pilipi, P. Makinane, C.E. Wiliama R.N. Boyd, J. Sulivana a me H.G. Papai.

-
"E Nihi ka Hele Ana."
(Mai ka aoao elima.)

ana he kau kuikawa o ka Ahaolelo Amerika. Aohe i akaka i nei wa ina paha hoi e aponoia mai ana ke Kuikahi Maluhia, a me he la no hoi paha e onouia aku ana ka ninau Hawaii iloko o ka poopoo no kahi wa. E paholaia mai ana hoi na kanawai dute a me paahana o Amerika i o kakou nei a e loaa ana hoi he mea na ko kakou poe mahiko e mimihi iho ai no ko lakou pupuahulu i ka wahanui ana no ka paholaia mai o ka hoohuiaina.

-

                     O lakou nei ma ae no ke mihi a ke uwe ana a hiki i ka wa o na niho e uwi ai, aole hoi o kakou, he mea noho hoolai a oluolu wale aku no ia na kakou. Eia nae hoi, ua waiho nui a ka hora umikumamakahi lakou e lu mai ai i na paahana Asia i o kakou nei, i mea hoopomaikai i ko lakou apuhi ana ia Amerika Huipuia. Me he la eia lakou nei ma ae ke hana nei me ka manao ana - "iluna no ka ua, waele e ke pulu o lalo nei." Ua hiki, he wa hookolokolo no la hoi ko na mea a pau.

-

                     Keikei koke no kamalii omaka hou ma ka lahui ana ia kakou a pau a lilo e no "i alakai no ka lehulehu." Hele pela, hoi e moe! Mai oi aku ka pono ina i nai mua i kahua kakele a akaka lea ka lilo i alakai, ia pai ana no, aohe olelo ana i koe, ua kaa io no mamua a he alakai maopopo loa ka olelo ana. I nei hoi, ua pai mua, a pehea mai ana la mahope aku, o ke au wale no o ka manawa ka i ike.

-
Loaa Nui ka Opiuma.

                     Mamuli no hoi o ka hoikeia ae e kahi kiu, ua hele aku o Kale Kilinawota, Hope Ilamuku Elua, me kekahi palapala huli no kahi noho o Hanale Hiki iwaho o Punahou, no ka huli ana hoi i kona wahi i ke awakea o nehinei no ka opiuma. Ua noke i ka huliia a loaa iloko o kona pa, ua kanuia ilalo o ka honua iwaena o na kumu maia a me opu ko, he elua mau pahu aila-mahu, a iloko hoi o na kini i loaa ai ka huina o 100 kini opiuma. Mawaho iho o keia mau pahu ua kauia ka hoailona o ka Hui Lako-hao Hawaii, kahi a ua Hanale Hiki la e hana nei, a he hoailona H kahi i kauia ma ke poo a ua hookuuia mai hoi e na kiai o ka Oihana Dute me ka hoailonaia O. K. (ua pono).
                     Ua laweia mai oia a hoopaaia ma ka Halewai. Nienieleia oia, eia nae, aohe ana pane. Ia auwina la iho i hemo mai ai oia malalo o kahi palapala bona no $500, o ka hanaia ana e Loio J. K. Kaulia. I nei kakahiaka oia e ku ai imua o ka Aha Apana.

-
Lio Haihai Kanawai.

                     Ua ku ae o J.H. Barenaba, loio, imua o ka Aha Apana i ka Poakolu, la 18 nei, no ka hewa kuai waiona me ka laikini ole. Mai ia la mai nae hoi i hoopaneeia mai ai kona hihia a ka Poalima, aka, i ka Poaono mai ka hooloheia ana. Ua ae oia i kona hewa, a ma ke noi a ka Ilamuku, ua hookauluaia kona hoopai no 13 malama. No keaha no la hoi ka mea hoomau ole ma kana oihana, oia hoi, o ke pale i na poe haihai kanawai, mamua ae hoi o kona haihai maoli ana iho a lilo oia i mea kue kanawai na kahi mea okoa e pale ai. Malia paha no ka lawa ole, manao ai o keia ka hana e lawa a e ponopono koke ai. Ina oia i makee i ka hanohano o kana oihana, ina no ua malama oia iaia iho me ka hoohaukae ole me kahi ano hana haihai kanawai.

-
KELA A ME KEIA.
-

                     Ke waiho kupilikii loa nei o H.A. Wiliama.
                     I nei Poakahi ae e wehe ai ke kau kiure o Feberuari o ko Oahu nei Aha Kaapuni.
                     Ua hoole ke Aupuni e haawi i laikini waina no Holualoa, Kona, Hawaii, i nei wa.
                     Poaha, Feberuari 9 ae, ka La Konohi o na Pake e kulaia ai, o ka Poalima aku nae hoi ka la ike pili oihana.
                     O ka la apopo ka la hope loa no na poe mea waiwai e waiho aku ai i na palapala hoike helu me na Luna Helu Auhau.
                     I keia Poakahi ae e hookoia ai ke kuai ana i ka moraki o A. K. Naipo e hoolahaia nei ma keia pepa, ke ole e uku e ia mamua ae.
                     Ua kipa ike pili oihana aku o Kuhina Kupa ma ko ka Peresidena aoao ia luna o ka mokukaua Iokataona i ka Poakolu iho la.
                     Ua ahewaia o Kale Kuakua i ka Poakahi i hala imua o ka Aha Apana no kona epa ana iaia iho he makai a hoopaiia e uku i $20 me na koina.
                     O ka la apopo ka la hanau o ka Moi Lunalilo i make. He ahaaina ke kaawiia ana no na poe o ka Home ia auwina la a e hoene ae ana hoi ka hana Aupuni malaila.
                     Ua hooholo iho nei na kiure koronelo no ka make ana o Misi Kahea a me J. Siliva, i hoikeia aku no e makou ma kela helu aku nei, i make no laua mamuli no o na ulia i loaa ai ia laua.
                     Wanaao Poaha iho la i ikeia ai ka mokumahu Kopetica a komo iloko ia kakahiaka nui wale. Ua lawe mai nei oia no nei he 14 ohua kapena a he 436 Kepani a me 45 Pake eemoku. Ia auwina la iho no i holo loa aku ai no Kapalakiko.
                     Kakahiaka Poalua iho la i hoea mai ai ka mokumahu Azeteca mai ke Komohana me 143 eemoku Kepani, aohe Pake, a he 247 tona ukana. Ua pii mai oia i ka uwapo i ka hala ana aku o ke Dorica. I kahi la ae i holo loa aku ai no Kapalakiko.
                     Auwina la Poakahi i hala i ku mai ai ka mokumahu Dorica, 6 la me 14 hora mai Kapalakiko. Hora 2 o ka auwina la Poalua mai i holo loa aku ai no ke Komohana. Ua lawe aku nei ola i kahi poe luina no na mokukaua o Diuwe a he 30 poe makaikai no nei.
                     Ua ukali aku nei ia Kiaaina Ake ma ke Kinau o ka Poalua iho la ia mau kaikamahime ana, o laua o Misasa Lopikana a me Misasa Kimo Poe, i pau aku la no ka moe ma'i o Kama'lii Kaiulani. Me lakou i lawe pu ia aku la o Kauka Walata o Lihue, Kauai, mamua.
                     Ahiahi molehulehu o ka Poalua iho la i hoea mai ai ka mokumahu Beritania-Amerika Garone iwaho o ka nuku a i kahi kakahiaka ae i hookomo mai ai. Ua lawe mai nei oia he poe ohua makaikai lehulehu a he 1,000 tona ukana, a ma Hilo kona kipa mua ana ae. I nei auwina la e huli hoi aku ai.
                     O na mokumahu au moana o nei pule, o ka Mariposa a me ka Nipona Maru, mai Kapalakiko a o ka Moana mai ka Hema i ka Poakolu iho, o ka mua a me ka hope no na awa a lana i haalele aku ai mahope, a no ke Komohana hoi ka waena iho, a o ka America Maru i ka Poaono iho mai ke Komohana no Kapalakiko.
                     Me ka nui ka hoi o ka ino i hoea aku ai ka mokumahu Lehua i Kalaupapa i kakahiaka Poalua, la 17 nei, a hoopae ai i na ohua ma'i no laila, he 15 kane a me 5 wahine. Ua loaa mai nei he hoike no ia huakai au moana o 14 1/2 hora ia makou mai kahi hoa'loha mai i loohia me ia haawina luuluu, ano nei helu ae hoi ia e huai aku ai
                     He loio piha o Keoni Likikini, o Wailuku, Maui, i keia wa mamuli o kona lawe ana i ka hoohiki imua o Lunakanawai Kaapuni Kalua. Poakahi, la nei, i hoopukaia ai kona palapala piha e ka Aha Kiekie maanei. O kona laikini mua, no na Aha Apana a me na Aha Kakau a pau. Pela iho la no kakou e pau liilii aku ai i ka pipili i kepau.
                     Elua mau wahi keiki me na lole-wawae ekekei i ku aku imua o ka Lunakanawai Apana i kakahiaka Poaha, la 19 nei, no ka hakaka ma kahi alanui. Ua olelo laua he wahapaa wale no ka, eia nae, ua hoike ka makai i hopu ai ia laua he hanaio maoli no. Ma ka ka Ilamuku noi, ua aoia aku laua e ke kahu o ka Aha a kauohaia e u hoi a mai no a hana hou aku pela.
                     Ua hooia aku o Isabela Pere imua o ka Aha Apana i ka Poaono, la 21 nei, ua hoehaia oia e Sam Wallace, kana punua mua. Ma ka aoao pale, ua hoikeia aole ka mea hoopiiia malaila ia wa, aka, ua hele oia he wahi okoa aku, a ua hookuuia mai oia. He wahi ano hihia imihala no paha hoi nei, oiai hoi, eia ke kane ke noho maikai nei me kana wahine o ka hoohiki ana.