Ka Nonanona, Volume I, Number 2, 20 July 1841 — MOKUNA VII. KANAWAI HOOPONOPONO KULA. [ARTICLE]

MOKUNA VII.

KANAWAI HOOPONOPONO KULA.

10 E noho malie no na kamalii iloko o ke kula me ka hoolohe i ka ke kumu. Aka, ina i kolohe kekahi kamalu e pono no i ke kumu ke ao aku me ka hoopai maikai aku ia ia, aole hoopai hewa. Ina i pilikia ke kumu no ka malu ole e ke kula a no ke kolohe nui o kekahi kamalii paha, alaila, e inu pu ke kumu ma a lunakula, a e hana e like ma ko lakou manao like ana. Aole pono i na keiki ke hele mai ma kahi o i ka manawa kala. I ka wa hoomaha alaila hele, a kula hou, alaila hoi mai. Aka, ina i pilikia nui ke keiki no kona makua paha, no ka mai o kekahi hoahanau paha, pono no ka hele, me ka lohe nae o ke kumu. Aole nae e pono i na kumu ke paa aku i na haumana i manao e mare, aole hoi i na haumana i hele e noho loa ma kahi e me ka makua, aka, i ka wa e hele ai lakou, e komo hou no iloko o kekahi kula. 11. Ina pono ole ka hana ana a ke kumu, ua molowa paha, ua kolohe paha, alaial, e hookolokoloia kela kumu, na na lunakula a me ke kahu kula o ia wahi e hookolokolo ia ia. Aia no ia lakou ka olelo nona. Ina, manao lakou e hoemi i kona uku, a manao lakou e pau kona noho kumu ana, aia no ia lakou. A hiki i ka manawa e hewa'i kekahi kumu, a make paha, alaila, hoi aku kona aina, a me kona hale, a me kona pa i ke alii, a na na lunakula e malama, a na lakou e haawi i ke kumu hou. Aka, ina nana no i hana i kona hale, a lilo kona waiwai no ia hale, a komo pu paha ka hale iloko o kona uku, alaila, aole e hoihoiia ka hale. Nona no ia. O na mea a ke kahu kula i haawi wale ai ia ia, a o na luna kula, oia ka i hoihoiia. 12. Eia kekahi hana a na lunakula, o ka paipai i na makua, ma na mea e naauao ai ka lakou poe keiki; a o lakou kekahi e hooikaika i na keiki e hele i ke kula, a e ao nui i ka palapala. A e kokua no hoi lakou i ke kumu ma na mea e pono ai ke kula. E hana wale hoi na lunakula, aole lakou e ukuia, no ka mea, he wahi hana uuku ka lakou. 13. I kela makahiki i keia makahiki e waeia kekahi mau kanaka akamai, i kahukula, penei, hookahi ma Hawaii, hookahi, ma

Maui, a me Lanai, hookahi ma Molokai, hookahi ma Oahu, hookahi ma Kauai, a hookahi hoi luna maluna o lakou. Na na'lii no e wae i ko lakou akoakoa ana i kela makahiki i keia makahiki. O lakou hoi ka poe kahukula no ka makahiki. 14. Eia hoi ka hana a na kahukula, e imi pu lakou me a lunakula, i kumu, e like mena olelo maluna, a e @ pu lakou i ka uku, E hele no hou na kahukula e nana, e hooponopono, a e hoolako i na kumu, a e paipai aku i na kumu a me na haumana. E noho luna kanawai no hoi lakou ma na mea a pau i pili i ke kanawaikula. O na lunakanakwai kiekie ka i olelo maluna o lakou. A e hoike lakou i ko lakou hana i na mea a lakou i ike ai me na mea a lakou i hana'i. A na ka luna no e hoike i na'lii i ko lakou manawa e halawai ai. Eia hoi ko lakou uku. I ka wa e hele ai lakou e ike i na kula, e malama na konohiki ia lakou i ka ai a me na mea e pono ai. A e uku maoli ia lakou he 25 dala , maloko o ka waiwai o ke aupuni, aole ke dala maoli. 15 Eia kekahi, o na haumana i hele i ko Kulanui ma Lahainaluna na kaawale lakou i ka hookupu dala a me a la hana a pau o na'lii, a o na haumana a pau i hele mau i ke kula, e ao i ka palapala aina, a me ka helu, a me na mea e ae i ao mai ia ma na kula o na lunakula, aole e hele kela poe haumana i ka paahao o ke alii nui, a me ko na konohiki, a hiki i ka umikumawalu o ko lakou mau makahiki.