Ka Nonanona, Volume I, Number 18, 1 March 1842 — Page 83

KA NONANONA.
"E ka mea hiamoe, e hele oe i ka nonanona, e nana i kona aoao a e hoonaauao iho." Solomona.
Buke 1. HONOLULU, OAHU, MARAKI 1, 1842. Pepa 18.

NO KA HUA O KA HANA KANU KO MA WAILUKU I MAUI.

                Mamua, ua hoakaka aku au i ka hua maikai o ke kanu ko ma keia aina. Aia ma ka Nonanona, Pepa 8 aoao 31, Pono paha e nana hou aku malaila. Ano, ke manao nei au e hoakaka i ka hua ino.
                Eia paha, 1. O ka poho o ka ke Lii waiwai.
                Ua manaoia, kapakahi loa ka olelo hoolimalima a ke Lii me ka poe Pake. Nawai ia i hana? Na ka mea i make paha, nawai hoi? No ke aha la? No ka naaupo paha, no ke aloha i ka poe Pake paha. Pohihihi ia'u. Aole paha no ke aloha i ke Lii! Aole i loaa ia'u na palapala hoolimalima nui; no ia mea, aole hiki ia'u ke hoakaka pono i in mea a pau e pili ana ilaila. Aka, i ko'u kamailio pu ana me Mahune, a me Kuihelani, e hiki ia'u ke hoakaka iki aku i ka nui.
                Menei: No ke Lii ka mea wili ko no Amerika mai hookahi paha tausani kala ke kumu kuai. Na ke Lii i hana i na hale a pau, kahi i hanaia ai ke ko. No ke Lii mai na bipi kauo, a me na kaa, a me na kanaka hana. No ka poe Pake na ipu hao, a me na ipu lepo, a me na mea e pili ana i ka hana ko. A paa ke ko i ka hanaia, menei ka mahele ana.
                                Na ka poe eka 4/10.
                                Na ka poe Pake 5/10.
                                Na ke Lii 1/10.
                Nui loa ke poho ana o ke Lii. Ua olelo ia he mau tausani kala i kela makahiki. Pono ole keia. E paupauaho auanei paha ke Lii. Aole paha e hana hou i kekahi hana like.
                2. Eia ka lua. Pono ole ka manao o ka poe eka. Ua ike lakou i kekahi mau mea e pono ole ai. Eia kekahi. I ka wa pono, o kela makahiki, aole hanaia ko lakou ko; aole makaukau ka mea wili, a kokoke ino ke ko, alaila hana ia. Nolaila, aole nui loa ke ko paa, uuku wale no ko kekahi poe kanaka. A no ka hana ole i ka wa i oo pono ke ko, nolaila, aole pono ke ko e ulu ana, aole ulu maikai, he maloo, he haahaa, he ino ke nana aku; aole nui ke ko ke hana ia, uuku waleno. Eia kekahi hewa. Aole hana ka luna ko e like me ka olelo ae like a ke Lii a me ka poe eka. Ua lalau ia kekahi o ko lakou ko. Nowai? Nona paha, no ka Pake paha, no ke Lii paha. I mai la o Maliihi ia'u, ua lilo pela 122 paona o kona ko wale no, a oi aku ka nui o ko kekahi. No ia mea, haalele o Maliihi i kona eka, aole ona makemake e hana hou malaila. Eia kekahi mea e pono ole ai ka manao o ia poe. Ua kaupaona malu ia ke ko, aole ikeia e ka poe eka. Ua hana pololeiia paha, aole paha, aole ike maopopoia. Eia kekahi, ua aua ka poe Pake, aole o lakou makemake e kuai kela kanaka, keia kanaka mamuli o kona makemake iho, a ua uku aku lakou i kela mea, keia mea, e like me ka manao o ia poe. Nolaila, ua ike au, ua nawaliwali ka manao o ka poe eka.
                3. Eia ka hewa nui a'u i ike ai ma ka hana ko. O ka hele pinepine ana i ka hale hana ko, a me ka hale wili ko, o ka poe palaualelo, o na kane, na wahine, a me na kama-