Ka Nonanona, Volume I, Number 23, 10 May 1842 — Page 104

1842.] KA NONANONA. 104

poe, no ka mea, ua maa loa i ka ona.
                He nui loa ka ino ma Lahaina i keia wa. Nana au ma na kapa alanui, e kau ana kekahi palapala o na lunakanawai kiekie, ua kapaia "He Olelo hoike."
                Eia no ua palapala la,

                "I keia manawa ua nui loa ka haunaele ana no ka laha nui aku o ke kuai rama a me ka inu rama ana. Ua lilo ia i mea e ino loa ai kekahi mau kulanakauhale; nolaila, aole hiki ke hoomanawanui hou aku, o ka hoopii aku i ke kanawai kahiko ka pono. No ka mea, ke paa la no ke kanawai i kauia i ka la 20 o Maraki 1838, aole i hoonoaia. A ke kauoha aku nei maua i na makai e hoopii i na kiaaina no ka poe a pau i ku e ia kanawai. A ina ike oukou i kekahi, e haawi wale i ka rama e like me ke kuai ke ano, a e hana ana i mea e pale ai i ke kanawi e hoopii no, a e hoopaiia no ia. A ina hui kekahi poe i mea e pale ai i ke kanawai, a kuai paha, a kuai nui paha i mea e inu liilii ai lakou o ka mea nana e kuai mai, ua kuai liilii no oia.
                O ka poe a pau i manao e kuai rama, pono lakou ke hele i ke kiaaina a loaa ka palapala kuai; alaila, kuai."
Lahaina, Maraki 30, 1842.
KAMEHAMEHA III.
KEKAULUOHI.

                Aole nae malu. Kuai rama no na haole a me na kanaka maoli, a ua ona kekahi poe a hele hikaka i ke alanui. No ke aha keia? I ko'u manao, no ka ikaika ole o na'lii i ka hoomalu. Ina paha ala hou mai o Hoapilikane mai ka make mai, ina ua maluhia Lahaiana. Aole alii ikaika loa i ka hoomalu i keia wa e like me ia. Eia ka mea e ikaika loa ai o Hoapili i ke kinai rama, o kona inu ole i keia wai make. O ke alii makemake i ka ona, aole ona ikaika i ka hoopai i ka poe kuai rama, a me ka poe inu. Aole paha mea pepehi i kona mea aloha, e like me kona keiki punahele.
                Ua pono iki na alanui o Lahaina i keia wa. Ke hanaia nei, a ma muli paha, maikai loa. Aole paa ka hale pohaku o ke alii, ke waiho ia no me ka hemahema loa.
                O ka halepule o Lahaina kekahi mea hemahema. Ua helelei ke kaupaku, a me kekahi puna, a ua pelapela oloko. Kahaha iki ko'u manao i keia hale. Heaha la ke ano o keia palaka o ko Lahaina poe?

LAHAINALUNA.

                Ua maikai iki kela wahi, ke nana 'ku i keia wa; eia ka mea e maikai ai, o ka wai; ua laweia iluna iloko o ka ohe wai piula, a ua hookahe mau ia maluna o kela wahi papa la. Nolaila ulu ke kukui, ke kou, ke ko, a me na laau malumalu he nui wale. He maikai maoli.
                Ua maikai no hoi ke kula. Hookahi haneri a keu na haumana, a ua oluolu lakou; aole nui loa ke kolohe. O Davida Malo ko lakou luna i ka wa hele i ka mahiai, a me ka hana pa bipi pohaku, a me kela hana, keia hana. He pa bipi pohaku loihi ka lakou e hana nei, mai ke kula nui, a holo loa iuka i kuahiwi, a iloko olaila na holoholona o Lahainaluna e holo nei.
                Ua ukuia ka hana a na haumana; ma ka la kekahi uku ana a he uku pau kekahi. He dala pepa ka uku, a o kekahi hapa lua, ua lilo no ka ai, a o kekahi hapalua, no ka lole a me kela mea, keia mea a lakou e makemake ai. Aole nae kaa loa ka lakou aie ma ka hana. Aole lawa loa ka waiwai.
                Eia ka pilikia loa o ke Kulanui e noho nei, ua aneane kumu ole. Ua nawaliwali o Kalaka laua o Dibela, a ua hoi o Aneru mawaho e kula i kana mau keiki ponoi a me kekahi mau keiki haole e ae. Ke kaa mau nei no nae ke kulanui me ka hema-