Ka Nonanona, Volume II, Number 20, 7 March 1843 — NO KA LILO O KE AUPUNI. [ARTICLE]

NO KA LILO O KE AUPUNI.

Eia na palapala e maopopo ai ke ano o ka lilo ana o ke Aupuni i ke Alii Wahine o Beritania. O ka la 25 o Feberuari, oia ka la i kukalaiaʻi na palapala hoolilo. H. B. M. Moku Carysfort, Oahu, Feb 11, 1843. Aloha oe, -- No kau hiki ana mai maluna o H. B. M. Carysfort, malalo iho oʻu e kokua i na kanaka Beritania, a e kokua no hoi i ka noho ana o ke kanaka o keʻLii Wahine Beritania o ka mea i hoino pinepineia e na Luna o ke aupuni o keia Pae Aina, nolaila ke manao nei au e kamailio me keʻLii wale no, ke koi aku nei au e lohe koke au ma ka Luna nana e lawe keia Palapala a maopopo ua kii ia paha keʻLii e holo mai maanei a me kona la i manaoia ai e hiki mai oia, no ka mea, aole e maopopo ia, alaila holo koke aku au i kona wahi maluna o koʻu moku e olelo pu me ia. Owau no me ka mahalo kau kauwa hoolohe, (Inoa,) George Paulet, Kapena. M. Kekuanaoa, keʻLii Kiaaina Oahu Unuhiia e G P. Judd, Kakauolelo, a me Unuhi. olelo no ke Aupuni. Honolulu, Oahu, Feberuari 11, 1843. Aloha oe, e ka Haku, George Paulet, ke Kapena o H. B. M. S. Carysfort. Ua loaa mai iaʻu kau palapala ma ka lima o kou Luna, a ke olelo aku nei ia oe me ka mahalo aole makou i kii aku nei i keʻLii, no ka maopopo ole o ka hana; no kau palapala ana mai e kii aku e huli au i moku a kii aku. Aia no ia ma Wailuku ma ka aoao Hikina o Maui. Ina e maikai ka makani, eono paha la e koe hiki mai. Owau no me ka mahalo, M. Kekuanaoa Moku Manuwa Beritania, Honolulu, Feb. 16, 1843 Aloha oe,-- Ke hai aku nei au ia oe e ka mea Hanohano ua ku mai ma keia awa H. B. M. S. Carysfort malalo iho o'u a e like me ke kauoha ana mai iaʻu ua oleloia mai au e o|elo aka ia oe e halawai malu kaua, a e hele aku no hoi au me ka unuhi olelo pono a me ke akamai. Nolaila ke noi aku nei au ia oe e hai mai oe i ka hora o ka la apopo e halawai kaua. Owau no me ka mahalo kou kauwa hoolohe, (Inoa,) George Paulet, Kapena. No ka Moi Kamehameha III. He unuhi oiaio, G. P. Judd, Kakauolelo a me Unuhiolelo no ke Aupuni.

Honolulu, Oahu, Feberuarui 17, 1843 Aloha oe, e ka Haku, George Paulet, ke Kapena o H. B. M. Ship Carysfort. Ua loaa mai ia maua kau Palapala o ka la inehinei, aole maua e ae aku i ka halawai malu, aole hoi e like me ke ana o kau olelo. E makaukau no maua i ka laweia mai o kau palapala i ka la apopo, a e noonoo nui no hoi maua ma ia mea. Ina he hana malu kau, alaila e koho maua Ia Kauka G P. Judd i ko maua Luna e hiilani nui nei e kamailio me oe, he kanaka pono a ua kokua nui mai i ko makou aupuni ua ike pono no hoi oia i ka makou hana a pau loa, oia ke lohe i kau olelo ana a e kamailio (malu) i na mea a pau e like me kou manao, alaila hai mai i na mea a pau ia maua. Me ka mahalo, KAMEHAMEHA III. KEKAULUOHI. Ko keʻLii Wahine Beritania Moku Manuwa Carysfort, Oahu, Feb. 17, 1843 Aloha oe, -- No kau palapala ana mai iaʻu i keia la (no koʻu mahalo ana ia oe, ke manao nei au aole nau i hana, aka na ka poe kokua pono ole,) nolaila ke olelo aku nei au ia oe aole au e kamailio iki aka me Dr. G. P. Judd, no ka mea, ua hoike pono ia iaʻu, oia no ke kumu hakaka nana i paipai i na hana ana o kou Aupuni ua ku e i ke kanawai a me na kanaka Beritania no hoi. No ka mea, ua hoole mai oe i ka halawai me au, nolaila ke hoike aku nei au ia oe i na mea au e koi aku ai i kou Aupuni e hana. Ina aole i aeia ua mau mea la ma ka hora 4 a mamua mai paha o ia hora i ka la apopo (Saturde) alaila e hoomaka au i ka hoopai, a loaa keia mau pono no kanaka o koʻu aina. Owau no e ka mea hanohano, kou kauwa hoolohe, (Inoa,) GEORGE PAULET, Kapena. Ka Moi Kamehameha III. Unuhiia e G.P. Judd, Kakauolelo, a me Unuhiolelo no ke Aupuni. O ke koi ana mai a ka Haku Hanohano, George Paulet, Kapena R. N., oia ke ʻIli Moku o ko ke ʻLii Wahine Moku Carysfort, i ke ʻlii o ko Hawaii Pae Aina. Akahi, Ma ka palapala hoolaha, he olelo maoli kahi he olelo haole kahi, a ua kakukauia ka inoa o ke Kiaaiana o keia mokupuni a me F. W. Thompson-- e hoonoa ko-

ke ai ka hoomalu ana i ka waiwai o Mr. Charlton; E hoihoi i ka aina i laweia e ke aupuni, aka, no Mr. Charlton ia: A e uku aka ina hope o Mr. Charlton e like me ko lakou poho nui ma ka hana kaumaha a me ka hewa o ke Aupuni o Hawaii nei. ALUA, E ae koke mai i ka pono ia Mr. Simpson e hana i na oihana a Mr. Charlton i haawi mai ai ia ia; oia ka oihana Kanikela hope no ke ʻLii Wahine Beretania a lohe ia ka manao o ke Lii Wahine no ka pono, o kou hoole ana ia ia-- E ae ia no hoi ka pono e hana ai eia i kana oihana, a me ka mihi no ka hoino anaʻku i ke ʻLii Wahine ma kona hope Kanikela, e lawe oe i kana Palapala hoolilo ma ke akea, alaila e ki pu aloha no ka hae Beritania he 21-- alaila ki pu aloha e like me ia mau pu maluna o H B. M. S. malalo iho oʻu. EKOLU, He kumu hoomalu e malu ai na kanaka o Beritania aole lakou e paa i ka hao ma keia hope aku ke ole oia i hoopii ia mai i ka hewa ua kapaia he felony ma na kanawai Beritania. EHA, E hana no e like me ka Palapala i kakauia e Kamehameha ke ʻLii a haawi ia Kapena Jones o H. B. M. S. Curacoa, e hana no i hookolokolo hou a me ka pono no ka hoopii ana mai o H. Skinner; aka, aole i hooko pono ia kela olelo. ELIMA, E hoomaka koke i ka hana me ka luli ole e hooponopono ai i na hihia mawaena o na haole Beritania a me na kanaka o ka aina, a me na mea e ae a pau e noho ana, maanei, e hana ia imua o na Jure, he hapalua o lakou he poe haole Beritania ua ae ia lakou e ke Kanikela, a e hoohiki lakou a pau, ua kaawale lakou, aole lakou i noonoo a maopopo e ka manao aole hoi waiwai ma ia mea. EONO, E kamailio maoli Kamehameha ke ʻLiii a me ka hope o ke Kanikela Beritania, e hoopau koke ai i na hihia a me na hoopii a ka poe haole Beritania, e hoopii mai ai i hewa ai ke aupuni Hawaii. Kakauia maluna o H. B. M. S. Carysfort, Oahu, i keia la 17 o Feb. 1843. (Inoa,) GEORGE PAULET, Kapena. Unuhi e G. P. Judd, Kakau, a me Un. no ke Au. H. B. M. Moku Carysfort, Oahu, Feb. 17, 1843. Aloha oe , -- Ke hai aku nei au ia oe me ka mahalo e hoomakaukauia ka H. B. M. Moku o Carysfort malalo iho oʻu e kaua koke aku i keia kulanakauhale ma ka hora 4 o ka la apopo (Satude) ke ae ole ia mai na

mea au e koi aku nei maluna o ke ʻLii o keia pae aina, a hiki mai ia hora. Owau no me ka mahalo, kou kauwa hooloha, (Inoa,) GEORGE PAULET, Kapena. Kapena Long, Commander U. S. S. Boton, Honolulu, Unuhiia e G. P. Judd. Kakauolelo a me ka Unuhiolelo no ke Aupuni. Honolulu, Feberuari 18, 1843. Aloha oe, Rt. H. Haku, George Paulet, ke Kepena o H. B. M. Ship Caryfort. Ua loaa mai ia maua kau palapala a me na olelo e koi mai ana, a ke hai aku nei maua ia oe, e ka Haku ua hoolilo aku nei ke Lii ia Sir George Simpson a me William Richards i mau Luna Hooponopono a me na Elele Nui e hele aku i ke aupuni o Beritania Nui aia no ia laua ka Palapala e hiki ai ke hooponopono i na hihia a pau loa au i hoike mai nei e olelo aku i ke ʻLii Wahine i ko makou aloha mau aku, a e imi pu me kona mau Luna Nui i mea e hoopaai ke aloha mawane o kakou. O kekahi mau mea au i koi mai ai ia makou e hana e pilikia loa auanei ia makou ke aupuni nawaliwali no ke ku e i ke kanawai i hooholoia, e malu like ai na mea a pau, aka hoi, e hana no maua e like me kou manao, me ka hoopii nae, a e palapala koke i ka olelo e maopopo loa ai ko makou oiaio i naʻlii o ke ʻLii Wahine Beritania ma na Luna e hoounaia e hilinai ana ma ka pono Nui o keʻLii o ke aupuni Nui i aoia makou e mahalo me ke aloha aku, malaila e loaa mai ai ka hoaponoia, ke kali nei maua i kau olelo hou ana mai. Me ka manao mahalo, KAMEHAMEHA III. KEKAULUOHI. H. B. M. Moku Carysfort, Oahu, Feb. 18, 1843, Aloha oe , --Ua loaa mai iaʻu me ka mahalo i ka palapala au a ka Moi o keia la, i kau olelo ana mai e ae mai no oe i kaʻu mau mea e koi aku nei i na mea oʻu i manao nei e pono au ke koi aku i ke Aupuni ou e ka Moi. Ke hoakaka aku nei au i ka hora elua o keia la e ki pu aloha alaila, e kali au i kau hai ana mai i ka hora o ka la Monede e halawai ai oe me maua o ke kanaka o ke ʻLii Wahine. Owau no me ka mahalo kau kauwa hooloha, (Inoa,) GEORGE PAULET, Kapena. Ka Moi Kamehameha III. Unuhi e G. P. Judd, Kakauolelo, a me Unuhiolelo no ke Aupuni.

Honolulu, Oahu, Feb. 19, 1843. Aloha oe, e ka Haku, George Paulet, ke Kapena o H. B. M. Ship Carysfort. Ua loaa mai iaʻu kau palapala a ke hoike aku nei au ia oe aia i ka la Monede o Feberuari 20, a i ka hora 11 o kakahiaka halawai au me oe a me ke kanaka o ke ʻLii Wahine Beritania. Owau no me ke mahalo, Kamehameha III. No na hiliia i hoopilikia ia mai, a no ko makou manao aole loa e hiki ke ae i na mea i koiia mai e like me ke ano e ke koi ana mai a ka Luna o ke ʻLii wahine Beritania ia makou no na hoopii o na haole Beritania. Ke haawi aku nei ma keia palapala i ka Pae Aina i kapaia ko Hawaii Pae Aina na Rt. Hon. Haku Geo. Paulet Kapena o ko ke ʻLii Wahine moku kaua Carysfort ka Luna o Victoria ke Lii Wahine o Beritania Nei a me Irelani, mai keia la aku, a no keia manawa e noho nei, ua haawiia nae keia me ka manao e hanaia no e like me ka olelo ana o na Luna i kohoia e maua e olelo au me ke aupuni o ke ʻLii Wahine Beritanie p@ina paha ua holo ole ka olelo ae like mamua o ke kakau ana o keia, alaila e hanaia e like me ka hooponopono ana o ke aupuni o ke Lii Wahine Beritania ma ke kamailio pu ana me na Lana i kohoia e maua, a ina paha ua loaa ole i na Luna o maua a ua hooleia pahu ko laua hoolilo ana: alaila e hanaia e like me ka manao o ke aupuni o ke Lii Wahine i hoikeia mai mahope o ke hiki anaʻku ilaila o na palapala hoike a maua a me ka ka Rt. Hon. Haku Geo. Paulet. A no ka oiaio o keia olelo ke kau nei maua i ko maua inoa a me ko maua wepa, i keia la iwakaluakumamalima o Feberuari, i ka makahiki o ko kakou Haku, hookahi tausani ewalu haneri me kanahakumanaokolu. Ma Honolulu, Oahu, ko Hawaii Pae Aina. Ike maka i ke kakau ana, G. P. Judd, Kakauolelo, a me ka Unuhiolelo no ke Aupuni. KAMEHAMEHA III. KEKAULUOHI.

No ka mea, ua haawiia ko Hawaii nei Pae Aina i keia la e KAMEHAMEHA III., ke alii, a me KEKAULUOHI, ke Kuhina o ke Aupuni, ia Rt. Hon. Haku Geo. Paulet ke Lii

o H. B. M. Moku Carysfort, ma ka aoao o Victoria, ke Lii Wahine o Beritania nui a me Irelani, me ka manao e hanaia e like me ka hooponopono i hooholoia a e hooholoia paha mahope me ke Aupuni o ke Lii Wahine Beritania.