Ka Nonanona, Volume III, Number 18, 23 January 1844 — Page 86

86 KA NONANONA. (IANUARI,

3. He rula, oia ka laau e hoopololei ai i ke kaha.
4. He penikala.
5. He mau hulu, hulu nene paha, hulu palahu paha.
6. He papa palapala, i ole he pahupalapala, he papa e like me ka papaaina.
7. He ipu inika.
            Eia na mea e ao mua ai. O ke kolikoli hulu a maikai ka peni. Penei ke ano.
            I ka hoomaka ana e koli i ka hulu, e lalau iho ka lima i ka hulu, e oki ka pahi ma ke kua o ka hulu; a pau ia, e hoohulu ae ke alo o ka hulu: a oki kepa iho e like me kela oki ana mamua, e hoonui iki aku nae keia. I ka pau ana oia, hoohuli hou ke kua, alaila, e mahele iki iho ka pahi i nahae ae ka maka o ka hulu, a i maikai ai hoi ka wai o ke kakau ana; aka, i manoanoa ka maka o ka hulu e kolikoli pahi aku, i lahilahi iki ae, a pau ia hana ana e hoohuli ae i ke alo a koli iho ma kela aoao ma keia aoao i oioi ai ka maka: a pau ia koli ana, e paepae ae ka maiuu o ka manamana nui malalo ae o ka maka o ua hulu la, alaila, ooki a pahu iho la ka pahi ma kahi winiwini o ua hulu la i poe, a i mimo, a maikai ke kakau ana. O ka hope loa o ke koli ana i ka hulu, e hoohuli hou ae ke alo a koli iho i ka pahi mai ka puukole nui o ke oki mua ana ma ke alo maluna o ia oki ana e koli hou ai, oia hoi ka mea e mio loa ai.
            I ke kakau ana, ea, e noho pololei iluna ke kino, mai moe ilalo ma ka moena, aole hoi e hilinai nui ma ka papa palapala. E kahakaha me ka lima mama. E nana pinepine i ke kumu a e hoolike a like loa.
            I ka palapala ana mahope o keia buke kakaulima; penei ka hana ana.
            Ma ke 1, e hoomaka ai a e hoomanawanui malaila a maikai kela kaha a me kona pelu ana malalo e like me ke kumu. Alaila, e kakau hou mahope o ka 2 a like loa ia me ke kumu. Alaila, e kakau hou mahope o ke 3 a maikai, a pela aku no a hiki i ka 11. Alaila, e hui pu ia mau kaha a lilo i poe hua e like me a, e, i, o.
            I ke kakau ana, e hookaawale pono i na huaolelo a me na huaolelo. Mai hui pu i kekahi mau huaolelo okoa i huaolelo hookahi, aole hoi e hookaawale i ka huaolelo okoa o lilo i mau huaolelo elua. E malama hoi e kau pono i na hua nui ma ko lakou wahi ponoi; aia ma ka piliolelo ka hoakaka ana.

PULE HOOMAU.

                He pule hoomau ka makou ma Kawaiahao nei, i kela mau la aku nei, mai ka la mua a hiki i ka la 4 o Ianuari nei. Hele mai o Bihopa, o Kamika, a me Hikikoke e kokua mai mamuli o ka hemahema o Limaikaika iloko o keia hana.
            Pilikia makou i ka ua, i ka la mua, a mahope malie iho la. Hele nui mai na kanaka, a piha oluolu ka halepule, a hoolohe mai na kanaka i na olelo i haiia'e. Ma na halawai hoahanau, he ano mihi loa ko kekahi poe ia ku iluna lakou a hai aku i ko lakou hewa kekahi i kekahi. Kuka pu, a haipule pu, a mele pu, a uwe pu, na hoahanau ia mau la me ka hauoli o ka mau, a me ka haahaa imua o ke Akua. Mahuahua paha na hua maikai o ka Uhane Hemolele i keia hana; lana loa ka manao o kekahi poe i ka olelo a ke Akua i keia manawa, a o kekahi poe hoi, aole pau ka hiamoe ana: ahea la pau? Aia kani ka pu o ka la hookolokolo, ala mai la paha lakou, a noonoo ia lakou iho.
                Eia kekahi; o ka poe luhia a haule aku. ua hoi mai kekahi poe; a ua launa mai me ka poe haipule; he kanaka a keu aku keia poe. Aole nae akaka he mihi oiaio ko lakou: ma ka lakou hana e akaka ai.
            Eia Kekahi: ua huli mai kekahi poe hewa ma ko ke Akua aoao. He poo inu rama kekahi, a he poe hookamakama kekahi. a he poo hoomaloka maoli kekahi. He poe hihiu loa keia, aole hoi akaka ko lakou huli oiaio ana, mamuli o k'e Akua. Ma ko lakou hua o akaka'i keia, ma neia hope aku. E hoomaikaiia ka Haku no keia mau kulu o kona lokomaikai ia makou ma Honolulu nei. Maluhia loa keia kulanakauhale i keia wa.

LIMA PEPE I KA WILIKO.

I kua la 19 o Novemaba 1813, moku la lima o kekahi kanaka nui Iole. Kohala i Hawaii i ka wiliko. O Kaaumoana ka inoa o na kanaka nei, a ua noho pu oia me ka Pake puhiko malaila. Penei ka poino ana o ua kanaka nei; e kauo ana na bipi i ka