Ka Nonanona, Volume IV, Number 8, 6 August 1844 — Page 48

48 KA NONANONA. (AUGATI,

hooikaika loa i na lii a me na kanaka e pale aku i na mea ona a pau a e inu i ka wai wale no. Pau kana, kani iki na mea kani a ku iluna ke Kuhina, a kokua oia mamuli o ka ke alii olelo. Eia wale no kona, O KA WAI WALE NO KA MEA INU. Pau kana, ku iluna o Kauka, a hoike ikaika mai i ke kupaa o ka Moi iloko o kela pilikia keia pilikia, a me kela hoowalewale, keia hoowalewale, i ka wa i lilo aku ka ea o ka aina, a i ka wa hoi i hoihoiia mai ai ke aupuni, a hiki wale i keia wa; aole nauwe ae. Pela no ka pono e ku paa'i kakou a pau. Pau ka na, ku iluna o Kekuanaoa, a hoike aku i kona manao hoohewa i ka awa; he nui ka inu awa, wahi ana, i keia wa, a nolaila kekahi ona a me ka palaualelo, mai, a poino Nolaila hoole loa ia i ka inu awa, aole make inu iki.
                Pau kana, ua pau ka manawa, a ninau aku o Limaikaika i na 'lii a me na koa a pau loa i ko lakou manao maopopo e hookupaa loa e like me ko lakou hoohiki ana mamua, e INU I KA WAI WALE NO; ae mai na lii, a ku nui mai na kanaka; kani nui mai na mea kani a o ka hoi no ia me ka olioli.

PUALI INU WAI KAMALII.

                I ka la 1 o Augake, akoakoa na kamalii o ka puali inu wai mai Maunalua a hiki i Ewa, a hele papalua i Mauna Kilika, kahi o ke alii; malaila mai ka hele ana me na lii a me na koa i ka luakini ma Kawaiahao. E like me ka hele ana o na makua ia la aku, pela no ko lakou hele ana me na lii nui a me na lii opiopio mamua, a me na hae a me na pahu kani a me ka hanohano. A hiki i ka luakini, o na lii a me na kamalii wale no ka poe komo; ku na koa mawaho; aneane piha loa ka luakini i na kamalii; kokoke paha 1800 lakou; he manao koho wale no nae keia. A pau iloko, ua kokoke like ka hana me ko kela la 'ku. Eia ka poe olelo i na kamalii: olelo uuku o Kamika a pule i ke Akua; pau ia ku iluna o Kamehameha III., a olelo aku, a o ke Kuhina, a o ke Kiaaina Oahu nei, o Ioane Ii, o ke Kauka hou no Lahaina, o Winslow kona inoa, a ia Limaikaika ka olelo hoopau. Mele maikai mai na 'lii opiopio i kekahi mele inu wai ma ka olelo Beritania, a hookani pu mai kekahi o lakou ma ka mea kani i kapaia he piano; ua mahaloia keia.
                Hookahi wale no ano o na olelo, a me na mele, a me na hae, a me keia mau hana a pau, oia ho , o ka hookupaa i na lii a me na kanaka ma ka inu wai, a e pale loa aku i na mea ona.
                Eia kekahi; o ka awa, ua lohe pono kuu pepeiao i ka olelo a kekahi mau alii malaila. Ku iluna o Kamehameha III, a hoole i ka awa; ikaika kona papa ana i kela mea ino imua o keia puali nui. Pela no hoi ke Kuhina, olelo pololei oia i na kanaka "mai inu awa kakou:" pela no hoi Kekuanaoa, hoole loa ia i ka awa, aole pono ke inu. Nolaila, owai ka mea inu awa ma keia hope aku?

KA AHAAINA.

                I ka hora 4 ahiahi o ka la 31, komo na lii me na kanaka, me na haole alii a me na haole kanaka, na kane na wahine, komo nui i ka ahaaina ma Beritania. Kokoke paha 300 lakou a pau loa ke heluia. Ua maikai ka ahaaina ana; ekolu papa ma ka loloa o ka hale, a hookahi ma ka laula, a ua piha keia mau papa. Aole wai hehena maluna o keia mau papa a'u i ike ai; aole walaau, aole haunaele. A pau ka ai ana, inu aloha na hoaai ia Kamehameha III., ia Pilipi ke alii o Farani, ia Vitoria hoi, ke alii wahine hanohano o Beritania; a i ke alii nui o Amerikahuipuia. A kokoke napoo ka la hoi nui na hoaai.
                A ia mau la mahope mai, Aug. 1 a me ka 2, ahaaina hou na lii a me na kanaka, ma ia hale hookahi no. He nui wale ka poe hele ilaila, a he nui wale hoi ke kani ana o na pu a me na pahu, a me ka Huro, Huro, Huro. Aole okana mai o ka walaau. I ka la eha o ka ahaaina, holo nui na lii i Waikiki, malaila e paina ai.
                Eia wale no na hewa a'u i ike ai iloko o keia hana, eia, ua ona kekahi poe, a hula no ma ko lakou hale i ka po. Aole hiamoe na haole i ka po no keia ino.
                Eia kekahi hewa; o ka hooloihi loa i keia hana a pau na la eha. Ina paha hookahi la, a elua paha, e aho ia. He nui ka poho no ka hooloihi; poho ka manawa o na kanaka, a me ka hana, a me ka waiwai; a no ka hooloihi, aneane hehena kekahi poe i ka lealea.