Ka Nonanona, Volume IV, Number 14, 29 October 1844 — Page 83
1844.) KA NONANONA. 83
ne ma o Iesu la Amene-" E na hoahanau aloha, nui ka hauoli ana ma ka lani, a ma ka honua hoi, ke hana oukou pela. O ka nui o ka waiwai a me ka pomaikai i loaa mai i ke aupuni o ke Keiki a ke Akua ke hapai oukou ia hana maikai, aole ikea ma kieia ao, ma kela ao wale no e ike ia.
O ko oukou hoahanau aloha.
J. S. GELINA.
KA MOKU ILI MA KA AINA KOMOHANA O KAUAI, AINA KANAKA OLE.
Honolulu, Oahu, Okatoba 15, 1844.
Holo aku kekahi moku okohola mai Oahu aku nei. I ka la 5 o Aperila ko lakou holo ana mai anei aku. Ehiku la, ehiku po; i ka hiku o ka po, ko lakou ili ana ma kekahi aina. Aia ma ke komohana o Kauai keia aina. He aina kanaka ole. I ke kukalaka o ka pili o ke ao ko lakou ili ana. Onofani ka inoa o ka moku, Kapena Pele ka inoa o ke lii moku. Alaila pilikia iho la ke Kapena; i ae la ia i ka malama moku, "Pau kakou i ka make." I ae la ua Kapena nei. "E hoomakaukau e hooili i ka barela wai i luna o ka waapa. Hookahi paiki parena; i ae la ia i na kanaka. "Kiina aku ko oukou mau wahi kapa, o na wahi kapa no o lakou i ka ili ka lakou i lawe mai. No ka manao o ke Kapena i ka pilikia. Alaila kakali iho la i ka malamalama ae, hookahi aoa (hora) a me ka hapa, malamalama loa ae la.
Alaila ike aku la kekahi kanaka maoli i ka aina. I aku la ia Kapena Pele,"he aina paha kela;" i mai la Kapena Pele, "ina he aina ia ola kakou, aka he aina puni i ke kai pilikia no kakou." I ae la ia ia Mita meti oia ka mulama moku, "e noho oe i ka moku e holo au e nana i ka aina." I aku la ia ia, "e hoomakaukau oe i na mea i loaa mai i ka lima;" Ku ae la ke Kapena iluna a komo aku la iloko o ka hale mahope, huki mai la ia i ka pahu dala, lalau ae la ia i kekahi apana lole, alu iho la i ke dala iloko olaila; lalau ae la ia i ka pahu palapala a me ka ohe nana. O kana mau mea no ia i paa ae i kona lima, ee ae la iluna o ka waapa, a holo aku la iuka. I kona holo ana iuka, nana ae la ia i ka moku a uwe iho la ia i ka moku.
Olelo aku la i ka malama moku, "e oki i na kia." Holo aku la lakou elima maila ka loihi o ko lakou holo ana a hiki iuka.
Hele aku la ia iuka, nana ae la ia he aina maikai. O ka manu ka mea nui ana i ike ai; o ka Elepani moana kekahi mea ana i ike ai, o ka honu kekahi. Alaila manao ia aole e make. O ka nohu kolaila laau. Kaaweoweo, o kapilo, o ka makuakua ko laila mauu. He poe ko laila laau ai ia.
Alaila hookuke aku la na kanaka i ka manu i wahi e waiho ai na wahi ukana a lakou; a pau iuka, alaila hoi aku la lakou i ka moku. I aku la ia i ka malama moku, ''ua ola kakou, he aina maikai; o ka wai ka mea aole i loaa ia makou." I aku la ia lakou, "e hoi kakou iuka," a hoi aku la lakou a hiki iuka, kukulu lakou i na papa moku i hale no lakou, a uhi iho la i na pea maluna; Hookaawale ae la ke alii i na haole i ka hale e. O na Bolabola a me na kanaka maoli, hookahi o lakou hale; moe iho la lakou a ao holo aku la i ka moku a hiki aku la lakou. Ua piha loa ka moku i ke kai; i ae la ke alii i na haole, ''pilikia loa kakou i ka ai ole; ua paa ka ai a me ka bibi a me na mea a pau e pono ai kakou." I ae la ke alii e wawahi kakou i ka moku, i mea e hiki ai i ka aina. I ae la ke alii i na kanaka, "i pono ke kapili ana o ka moku i ka loaa o ka ai, o ke kapili o ka haalele, ua like." Ninau aku la ia i na kanaka a pau, i na haole, "owai ko oukou mea i ike i ka luu," hoole mai la lakou. Ninau ae la na kanaka maoli, "owai? ko oukou mea ike i ka luu? I ae la kekahi, "eia o Keoti ka mea ike i ka luu." I aku la ia ia Keoti e luu ae oe i na barela bibi na kakou. Ina i loaa ia oe ola kakou; aole ia i ae aku: i aku la no ke alii ia ia; "i na i luu oe a loaa, elima dala a'u e uku aku ia oe." Ae mai la Keoti a luu iho la ia; hookahi kanaha barela i loaa mai ia la; he umi pahu aila, po ia la: ia la ae luu Keoti, alaila i mai la ka malama moku, "ua ola kakou, ua loaa ka wai." I mai la ke alii he wa ono no nae paha? Ae mai la kela, "ae." He wai eli ilalo o ke one. Luu hou Keoti i ka lua o ka la loaa ka ai a lakou.
Alaila manao ae la ke alii e kapili i moku no ka loaa ana o ka ai. I aku la ke