Ka Nonanona, Volume IV, Number 16, 26 November 1844 — Page 77

KA NONANONA
"E ka mea hiamoe, e hele oe i ka nonanona, e nana i kona aoao a e hoonaauao iho." SOLOMONA.
Buke 4. HONOLULU, OAHU, Novemaba 26, 1844. Pepa 16.

KO NA ELEMAKULE PALUPALU HELE HOU HOU ANA I NA HANA NUI O KE AUPUNI.

                E ka hoalauna ma Honolulu; aloha nui oe me ka maluhia. He wahi hoike w ale aku ka makou ia oe, no ka hiki hou ana mai o na hana nui hiki ole ia makou. Ua paa hou na inoa o makou ma ka buke hana, a me ka buke hookupu kino, a me na hana e ae no hoi.
                He wahi kuhi ka makou, na ka poe imi kanawai paha keia i kauoha mai i ka poe lunaauhau; aole nae hoi makou i lohe, aole hoi i ike ma na wahi e ae, i ka hele o ka elemakule i ka hana, a me ka hookupu kino makahiki e like me ma Hilo, a me Puna. Eia ka elemakule koe, o ka elemakule hele ae ma waho i hala mai i na anana 5, aole hoi i oi aku i ka umi o na anana, a hoi ae i kona hale, oia ka elemakule, a oia hoi ka palupalu.
                Ina loihi ka hele ana a ka elemakule he ui ae la ia, o ka hele iho la no ia i na hana a ke'lii ka Moi, a me ko na konohiki mau la, a me ka hookupu kino i ka makahiki. Ua kuhi makou, o ke koena la hoi o ko makou ola ana a wahi ikaika iki hoi ma ka makou wahi hana iho no la hoi, aole ka! I ke kau hou ana mai o keia mau hana maluna o makou hu mai la ko makou aloha ia Kamehameha I., ka haku o ke ola o na elemakule ka mea nana i kau mamalahoa kanawai, e i ana penei, "e hele ka luahine, a me ka elemakule a moe i ke alanui." Ia ia ma Kaunakakai i Molokai, lohe iho la ia i ka hokai ia o na keiki ana e Keoua, hu ae la kona aloha, hoi mai la ia a kaua iho la me Keoua ma Koapapaa i Hamakua, a hee loa no Keoua a noho ma Kau me ke pio a make.
                Alua puka nui o kahi poe ui e hele aku ai i ka molowa, a me ka palaualelo a makou e ike nei. 1. Kii no i laau makai i mea e maluhia'i kona wahi iho, a me kona poe makamaka. 2. I mea hoi e pakele ai ka hana o ke'lii nui, a me ko na konohiki mau la. Ma kela mau mea elua ua loaa paka no i na lunakanawai o makou a ua kiina no kana laau a nui loa ka poe i kiina ka laau.
                I ko makou wa i noho pu ai me na haku mamua, he wa ui ia, a ikaika no hoi ke kino, aole i aaka ia ka hana a na haku, aole hoi i manao ae iloko he kaumaha, a he luhi, e like me ka manao ana'e i keia wa. Eia nae hoi ka makou mau wahi ninau aku
                1. I hoi hou makou i na hana nui o ka noho kino ana no keaha?
                2. No ka uuku anei o ka poe hookupu, a me ka poe hana ma na la hana?
                3. I ke kaa ole anei o ka aie o ke aupuni i ka uuku o ka ka poe hookupu kino, a me na mea e?
                Ina paha no kela mau ninau ana'ku la maluna, ka manao ana mai o ka poe imi Kanawai, a me na lunaauhau, na Kiaaina, ke Kuhina, a me ka Moi Kamehameha III? Aole no hoi e kaa ka aie o ke aupuni ia makou, no ka mea, he dala perio maoli no makou i waena o ke dala maikai.
                Penei i akaka'i; kanaka ui, he dala maoli no ia; a o makou hoi o na elemakule kane, a me na elemakule wahine, he perio io no makou, he mea lawe ole ia ma na wahi kuai, a me na wahi hookupu ana a pau.
                Eia hou—Ke noi aku nei nae hoi makou ia oe e hoike mai i ka hoailona o kela mau ninau a makou maluna, me ka wehewehe maopopo mai no hoi i ka hana ana.
                Ma keia mau mea ae la, ua ike kakou aole makou i hoohewa, aole no hoi i hoopono aku i kekahi o ia mau mea; i hoakaka wale aku no makou me ka manao aloha i na haku mamua i pau aku nei i ka nalowale, ke kau mai nei ka halialia aloha ia lakou.
                Eia keia—Malia paha i hehu ia makou i poe nana e kuhikuhi i ka iwi o ka ka poe kahiko wahi i mahi ai? I keia wa a makou e ike nei, aole loa i meheu aku na wahi a makou i hana pu ai me na haku.
                Ua kuhi makou ua nui ka makou hana; i ka alo ana me na haku i ka maka o ke kaua, a me ka luku, i ka make hoi a me ke ola, i ka hune, a me ka lako, i ka pilikia, a me ke kaawale, i ke kaumaha, a me ka mama.