Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 7, 4 December 1905 — KA MOOLELO —:o:— Hiiaka-i-ka-poli-o=pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO —:o:— Hiiaka-i-ka-poli-o=pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

Ike ilio -la o Hiiaka i na makua o Wahiueomao; a pau ka' ike ana, kena aku *la oia i ka makuakane e kii e hnai i ka imu, a boi aku la hoi oia me na aikane no ka hale. Hoea aku la*lako u aei i ka~hale, a mea iho la o Wahineomao e uoiio iho ilalo, kahea nmi ]a kalii makuakane: "E Wahineoniao e !" "Heaha ia?'' wahi a Wahineomao. i aiiiau aku ai. s •'E hele mai paha oe la e nana i keia mea kup?naha. . Aohe hoi a kakou puaa i kalaa ilr.o nei, aole no lioi k he uaia. eia nae la ke waiho nei • ia mau poep 3 ua hele a mo'a le'a/' wahi a kabi ma?u»kane o Wahine'omao 1 pane inai ai. 0 ko Wahineoaiao huli hou ae la-| no ia a afcehe uiai la e puka e nana' * i ka mea a kona maKuakanē i kahea \ mai ai iaia, me kona huli pu ana ae j a pane tnai 1a i kana njau aikftne. <C E, e noho iho hoi olua, e hele 10 j hoi au e naua i ka mea a ko ka-, kou wahi luaui i hookani toai la. , : "Aol© uiai hele oe, e noho mai no J ' kakou. He inea hou paha ia makua o k&kou, a h« mea kohiko no ia ia kaua. *E olelo aku ce i ca makua »> kakou e lawe mai i laa mea ■ »pau iloko nei o k« hale» J> wahi & ; Hiiaka i paūe mai ai i ke aikane. lvo keia au'a a Hiiaka ia Wahine' • | omao, noho hou iho k a kahea j »ku h\ oia iua makua e lawe niai | inamea ai «pau i loaa iloko o ka imu iloko nei o ka hale. j ln Hiiaka ma i noho iho ai, oiai^ na makua o Wahineomao ma e ohi; i s ■ » ■ i a e heiliili ina puolo pe-u, ka | naia, *me ka puaa. ia >v& i olelo mai ai o Illkka. j aikiāue, la maua i haalel^ , »ku nei i kahi puheueheue oPii- ' hoou® ma a hele n ai n<er m*ua a nw t aku ih : o kela hul- o ke kahn-

wai'ō Pukihae, lohe mai nei au . kau papaia-leo ana ae nei me ua makua o kakou no na mea a oukou 'e hoomakaukau ai no ko maiia wa e | hoea mai ai. Aua lohe pu mai ii6i iio hoi- au i ka ninau ana mai o ka makuakane o kakou ia oe no ka puaa, ka uala, ame ka moa, aua īohe pu .&e nei no hoi uu me kau mau olelo i pane aku ai iaia. I ka •wa no a oukou i uhi ai a paa ka imu i ka lau-i, oia ko'u wa i hahao aku ai i wahi moomoo puaa me ka uala O kau wlhi moo puaa no HEe hoi a ou|kou, ame na kauna uala no a oukōu. Aka, o ka'u nae niuau aku nei ia oe e aik&ne: "Auhea k* hoi ka nur o kanaka o kooukou hale nei. Ke hoike mai ) aei ka hale, eiā la he Kaele-a-waa (nui maohno keia eukou, a he lau Ike kanaka e piha ai. Eia nae la, t • ' I ' he ohumu ko ke aio o ko hale/' : i Ae aku la o Wahineomao ika ! oiaio o keia mau olelo hope ake i ' aikane a Hiiaka, a hoike aku !a nq I hoi o:a ua pau ka nui o na kauaka . I o ko l«kou ha © i ka hele Ika oiao j ! wahi hua opihi i na lae kakakai a i! j kamakoi uo Koi kahi poe, ' I "Oia, aia fiui io ka na'wah-ne al: Ime na kane o nei wahi ika -he N hoi rfui mai koe. okā I ohumu ōo ke*a ka haie,"jj ! w#hi a HHaka i pane mai al, īoe ke-! I kohikuhi ana ae o kona Hma i kef ! kaia komohana o ka ha!e, a hoomauf | hou hmu k no hoi' oia i «.an i | ilid wia, > \ 1, | ok* |K>t bLumu oloko nti o koj' [ h&k; |)ō© io |o»oi no uo\i Ei§i| |ia he poe wahiue moo. Ho poo | ohumu keia. A e ike aku aua 110 kaua ia meA. Aok i keia wa; aka, 'j aia a hnalele kakou i kauhale nel ! A eia n\\\ aku ua poe ke hei in;j m . e ho* vui iu.it moe.

Ika pau ana o' na mea ai Olokn oka fmu. i ka lawe ia m|ai a ka ilokoo k:i Inle, o ka wa 119 ia . heea mai ai .0 11 oh ua noLo o | mai kahakai mai, o ka wahine, o kane o keiki a ku ana i ka hale. ✓ ! Hoi mai la no hoi kahi poe o na hua Ōpihi, ka Laulimu, ka Heepali nahua l-na ka hua Wana_ apela wale aku. j mai la no hoī lakou a ille ae la i ka malihini e like no hoi nle kel ano mau o ka noho'na oka iahui! Hawai? ia wa, aole hoi e like me na! ] rula hookeoniman'a a hookeonj-Le-de o keia mau la» ka palaki m'ua a himihmu; alaila, ike ka malihini. | I keia,wa ana kamaaina e ike nei in? malihiai kipa mai a W'ahīneo- | mao,* ike ala no o Hiiaka ina hine i hoike aku ai ia Wahineomoa. O keia no hoi na poe i helo ole mai e ike i na maiihini; no ka mea, ua ike e mai la 00 lakoii ma . ' | ko l&kou ano kino papalua o keia e noho aku nei; nolaila, kipa ae la 110 ka lakou ike ia Wahineomao» oae ka olelo. pu ana mai hoi 4t E hele mua ae hoi makou e aua|i apau ka puehu huna hoi makou e ike ina 'malihiui," j "Ka!" wahi a kekahi wahine i jpan€ mai ai: "Mai lohi loaaku hoij :ha oukou? I hookahi hoi kq kakou paina pu*ana ae 1 kahi 'mea ! nnki: 1 pupuahuiu ia iaelana na malihini:" Aohe teia Iho wahine okoa aku e kau-a nei 0 no. i Heah* 110 ka mēa 'o ke ka!i ana 0 ?ka ai anā % na malihini a hoi mai i makou. E ftho ea» €> waiho ihi> no| ! hoi kekahi wahi limu» puaa anit ona! I wakou; aii| no hoi makou a j | hoi mai; alaila ai makou. j | A mauiua nae 0 feo Wahiueoiuao | hiki aua ke haawi uku la lukou i ka la© aua ka hoolt\ \;a pau u|i: e aku ia ua poe waliiue no i k., iwa,ho me ka pupuahulu no ksji Ukou wahi ; īuakem&lo ai