Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 8, 5 December 1905 — KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA [ARTICLE]

KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA

A ma, ka muKe ana o Kameha-. nieha Niii īua ka makahiki 1765, a o ka iwakaluakumamaiwa hoi ia o na makahiki o Kamehamehaia wa, ua lilo ae la kekahi o na wahine a Kamehameha Nui, oia o Namahana, kaikamahine a Kekaulike me kana Avahine o Haalo'p. i wahine na Keeaumoku. A o Waihee ko laua aina i noho ai. oiai o Nama- i li-.ma ke aliiwahine ai-ahupuaa oia Avahi. O ka makahiki i lilo pio ai o Ilana ia Kalaniopuu,. 3loi o Hawaii, oia ka īnakahiki 1759 o, oia lioi Ka pilia ana o na makahiki he iwakaluakumaiiiakolu o Kameliamelia. a niai ia makaliiki mai a hiki i ka makahiki 1775, anean e umikunianiaono makahiki kekaa ana o. Hana, Maui, he panalaau 110 ka mokupuni o Kawaii. a, no hoi i ulu iki ae iloko o ia māu maka hiki loihi. he kaua a he mau kaua ana mawaena o Kalaniopuu ame Kahekili ia wa. 0 na wahi e ae apau o ka mokupunio Maui, koe hoi o Hana, malalo no ia o ka mana o Kahekili. a o Hana wale no kai lilo aku ia Kalaniopuu. Aka, ma ka makahiki 1775, e noho ana o Kalaniopuu ma Hana, a oia ka wa i hoomaka liou ai ke ala ana o ke kana mawaena ona ame Kahekili. A oiai e noho ana o Kalaniopuu ilaila, o Kamehameha pu kekahi e noho ana malaila; a o ke kanakolukun amaiwa ia o kona mau makahiki. * A nia kahi wa o loko o keia makahiki i nee aku ai na koa o Kalaniopiiu mai Hana aku e hao wale a e pepehi i na kanaka o Eaupo 4 'ai Ua iiui k% poino ame ka }K>pilikiao na kanaka o Kaupo, mamulj o keia mau hana a na koa o Kahuiiopuu. l'a \4e}>ehi mainoino wale ia na kannka, a l»ao waie ia ko klkou waiwui. I".» nahoahoa nn o n.< Uanaka i n.i r.ewa a na kvnv o Kai.itiio]»uu. a uolaila, ua kapaia k< i.i kain h«Mpi*a wale a Kalaniopuu, 'Kauuhoahoa." 1 ka lolwana Kahekili i koia hana hao a Kalaniopuu i na watwai o na kunaka o ki* ahupuaa o Kauj v>. r ana malalookona nian.M. a pt■!;» lu.i me ka luku ma* in«>ino ia <> kona piH» tnakaainana. ua hoonna aku la oin ia elua pu;\Si nial ilo o ko alii* kai aua a K.. 1 .-u no ko

kokua/a&a i m lianaka o Kaupo. Eia ka.noho aiihikaua nui ana o na koa o Hawaii nia Hana i ka ua lani hauhaa malalo o ke alakai ponoi ana la ka'Moi Kalaniopuu, a nana ponoi no i alakai aku i kona poe koa e 14omo ma ka apana o Kaupo. ! Ma 'keiajhoone§ anā a Kalaniopuu. kaohi' aku o. . mena i ka ia E-aīani-opuu, aole je nee ke kaua ilailar oi'a'i walii a] ;Kaiti€haineha 1 i olelo aku ai i ka. makuakane, he '*Kaua huna-lewa :ia, a o Kaupo no kela, ka aina i kanlaja ika ai lo^ A oielo aku Is, no o Kamehameha j ka makuakane. U E ai paihā auanei ka makua ame ke keiki i ka lolio KaU|^?" I keia wai, aole i lilo .maoli o Kamehamgha j pukana na -KaUniopuu. aka, e mho-ana no." nae ia koa maialo ona; a mamuli hoi o kona ano, he alii oia, ua ku 110 kona kulana koa ma kāhi o na ? lii. (Aole i pau.) |