Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 29, 29 December 1905 — KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA [ARTICLE]

KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA

Moomauia. Mahope iho u o iaeia ike &na ,o Kamehameha ia "Kaha, Pohaku/* ma o kona hoon&oe ana ae iaia a naue, elike me ka mea i hoikeia ae la, ua hoi aku la ua 'lii opio nei no ka hale me ka' makuahine aīii Ululani, ipe ame n&'lli nohoi a#au. I ka hiki ana i ka hale, makau* kau nohoi ka ai: 1 ka jpau ana 0 ka ai ana a ua poe alii nei, ia 1 hele mai ai o Keaweokahiko&a

a paa mai la i na lima o Kamehameha, a olelo mai la: "Aloha oe, e k;uu hoahanau i ka piko, e hoolohe mai oe i ka leo o : ka hoahanau. Nani ia ua naue ia oe o Nāha t ka hana hoi i hiki ole [-aLi i kekahi kanaka ikaika ke haIna, koe wale no kou hoahanaun Vi 11 hai aku au iaoe, o oe no ka'u I maka ihe, ia oe no au i haawi ai j Ikuu ike mamaka-kaua, nolaila,ea, e noho no kaua ma ko kaua ano hoahanau, e ike aku a e ike mai, kipa aku, kipa mai. Noa ka malo e noa ia-u; a no'u nei hoi kahi malo e hume oe. Pela kaua «e pono ai." He mea oiaio, uā hookoia keia olelo paa a Keaweokahikona e ia iho ame Kamehauieha. Ua noho | like io no laua, a na ka make ana 0 Keawaokahikona, mr.muli o kona hanai ia ana i ka apu-koheo-hoe a make oia maloko o ka hale i kapaia "Ka—hale—iole—ole." ka hale a riulani i kukulu ai no Kama kona wa i hiki aku aiveirke tne ia i hoikeia ae | la.i wehe i ka laua pili. ! He mau anahuhi ko Kameha- ! meha noho ana ia Hilo, a hoea 1 aku la ke kauoha a Kalaniopuu ! iaia h vi i hoi aku a loaa aku oia I (Kalaniopuu) i Kawaihae. | Ano. e ka makamakn heluhelu, keia ae la ka maheie o ka olelo o Kamehameha 1 loaa mai i ka mea kakau mai a Mr. L, PeleihoUni mai, kekahi alii hanau o ka aina i a'o kuauhau maoli ia « ke Aliiwahihe Kahahana % kona ku* punawahino poiuu no hoiia* Ke manao nei ka me* kakau, he mahele keia i komo ole ma na moolelo o Kamehameha i puka ma kahi ma i hala ae nei; a he mahele mno nui nohoi keia ma ka hooma* īt>po)>o ana a ka mea kakaw O ka $ioulmtlu ame ka h\>okaok\v}\ ana \ na hunahuna o keia ano i e ' hoopihaia ai ka iuwWoo Ka Na'i

l**: • - 'Ano, e ka makamaka maanei e hoohuli ai ka iaea kakan ike a"~na ma kekahi mahele hou, ka mahe'e hoi ana i manao ai ua kaii ia mā ke%labele ehoomauia ai ka moe ana o ka iwikuamōo o Moolelo o K-ameha-meha. E hoomaop&jM> oe : e £uu maka heluhelu, mahop§ jko.o hoi ana mai o ka Moi mai Māiii mai, eHke me ka, joaēfe i hoikeia ma o »a heln i kaahōpe ae nei, a hoi hou ilohoi ua Hoi nei no ke kaua hou ana i& Maui, mabope iho oka p&u ana o 'k&iamau kaiia ana a ua Mpi ;ffalaniopuu nei, ua hoi mai la osa »o Bawaii tookupuni) a xua hi ka hoomaka hou aua o -ka tooolelo pili fa Ma &eia hoi ana o fiaai Matā aku, na noh© oia ma, 3&ma, a «aahopo mai, ua jm. mal -oia a noho ma Mohala, ma &*hi i o Kapaau. I kma a ' Kalaniopuu e *nbho ana jna #oha1a me kona alo-alii ap&u, oia *ka wa 'e noho ana olinakaloa he alii no Puna, a oia ke alii hookelme a kue hoi ia «Kalaniopuu. nohoi, o Nuuan«k&paI ahu, oia kekahi o na 'alii *hoo&e- -| keue noho aimoku, aka, ua make- ' naeoia ma ke kai o Kauhoia, makai pono ae o ka Hale Wili o.Halaula, Kohala Akau. O ke kumu oikonamake ana, mamuli no ia oI i . ikona hakaka ana me kekahi mano iaia e heenalu āna i ka nalu hai o "Kauhola. Aole nae i make o Nuuanukapaahu ma Kauhola ponoi, mahope iho o kona h'akaka ana me ua mano nei; aka t ua roake oia ma Pololu, he mau la mahope mai o kela paio ana ona mano.