Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 32, 3 January 1906 — HE MOOLELO NO Laieikawai KA WAHINE O KA LI'U-LA, A O KA U'I I KA EHEU O NA MANU. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO

Laieikawai

KA WAHINE O KA LI'U-LA, A O KA U'I I KA EHEU O NA MANU..

"Aka, i hanau mai kau keiki, a he kaikamahine. e make ia keiki; oiai aohe ana loaa. E make, na kaikamahine a pau au e hanau mai ana. Aole loa e ola kekahi kaika mahine hookahi. Aia wale no ke ola o nei mea he kaikama hine; aia a hanau mua ia mai e oe he keikikane. O na muli kaikamahine apau o ua keikikane la, e ola lakou. O ka'u kanawai keia e kau nei maluna ou, e kuu wahine, a e maiama oe." Ua ae aku la no hoi o Malaekahana me ka olelo ana aku:

"Heaha ananei hoi ka hewa oia, Ua maopopo ae la nohoi kaa olelo paa, e ke ka ne, a he noho aku no hoi ko kaua a na ka hanau no hoi ia e hoike mai i ka noa ame ka noa ole nohoi o ko kanawai. Aka, ehia ka hoi mea aloha, o ka hua mua o ko kaua no ho ana ako, a i hanau mai he wahine na ka make ia keiki. Aohe hoi he olelo ana, in he keikikane ka'u lei mua e lei aku ai. O ka hana nui a keia alii a Kahauokapaka, oia no ka lawaia. Ua pau iaia i ka hele ia e lawaia na kai apau mai ka lae aku o Makapuu a ho ea i na olaelae maka-kai o Kahuku, aina lewa i ke kai Ua lilo na mano niuhi o ka moana i mau hoa paani uona;

a na hele no hoi oia a kama aina pono i na ko'a ia o loko oia mau [illegible] Ma ka hoomaolio ana, he kuula » lawaia maoli oia, A i kea i hapai ai [illegible] wahine nei, ua komo iho la ka li maka'u ame hopohopo iloko on, no ke ano o keia keiki ana e hapai nei, ka hua mua loa hoi i hookawowo iloko o kona opu. I ka hele ana a piha paha na makahiki ewalu o ko laua noho a kane a wahine ana, ia wa i hapai ai o Malaekahana. Oi hele ia a hiki i ka wa i hanau ai na opu nei ona, ike

ia iho la be kaikamahine ke keiki. I ka nana ana iho 1 na helehelena o ua kaikamahine nei, he kea nohoi ka ui ame ka maikai. A manao iho la o Malaekahana, o ka ui ame ka maikai o na hele. helena o ua wahi kaikamahine nei, ka mea e komo iho ai ka mamina iloko o na noonoo ana o kana kane, oia o Kahauokapaka, a kapae ae la hoi i kana olelo hoohiki a ola la hoi ka hua mua o kona puhaka. Eia ka auanei he moeuhane palaualelo wale no ia ana. Mahope iho o ka pau ana o ke keiki i ka hoomaemae, e like me ka mea i maa i na kanaka Hawaiii, ua hoihoiia aku la ia a wahi ia iho la i ke kapa ou holowai, kekahi o na kapa aeae palapala o Hawaii nei i ka wa kahiko. i hanaia a kupaoa i na mea aala oia au. Aole i ike o Kahauokapaka ua hanau ka wahine, oiai ma ia la, na holo aku no oia i kai i ka lawaia me kona poe kanaka. A i kona hoi ana mai a poe i ka aina, ia wa i [illegible] na hanau ke aliiwahine, he kaikamahine.