Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 44, 17 January 1906 — Ua Ola ka Maile i Kahuna-niho!! KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. Ka Na-i Aupuni o Hawaii. KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA [ARTICLE]

Ua Ola ka Maile i Kahuna-niho!!

KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I.

Ka Na-i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA

Ho9mquia. li A iae mai lakou elike me ko'u manao, alatla, o*'l*o kākō(i"pono no ia; no ka mea, ua loheia mai, e hiki mai ana ko kaikuaana haku me ke kupapau o ka makuakane o olua i Kona. "Ina no hoi he pono ka ko kaikuaana. alaila, pono no hoi ko kakou noho ana, aka, i hewa ka hana a ko kaiknaana, alaila, aia ka aina ma ka, ikaika." Ia wa pane aku la.no hoi o Ki\mehameha: "Ae; na pono kau i olelo mai la. E libi i'o kakou i Kona, a anoai o hiki mai alii me ke kupapau a e noho aku ana au a" me oukou a pau, aole hoi kakou e oleloia mai e ke alii he poe lokoino," Nolaila, haalele iho la o Kamehameha ma ia Kohala a holo aku la a pae ma Kekaha, a ma ia wa hoi e noho ana o Kameeiamoku ma Kaupulehu, a ma Kiholo hoi o Kamanawa ma kahi i nolio ai.

Ano, e ka mea iieluhelu, ma keia wahi e huli ae ai kaua a nana aku i ka laweia ana mai o ke kino kupapau o ka % Moi Kalaniopuu mai Kau tnai no Koua.

Makaukau iho la ka hoihoi ana o ke kupapau o Kalaniopuu no Kona, alaila, kau ka Moi hooilina

aupuni maluna o kona mau waa kaulua. O na waa kaulua no hoi o ke kupapau a me ka auwaa no hoi o na *Hi a mo na kanaka, holo mai la lakou no Hononiahno ma Konu lloma, A i 1a :u\ )>olo nva \\ ! - kon a mawah > ap o Honokua a

CP_ malaila i holo aku ai kekahi alii o Keeaumoku a halawai me ka huakai hoolewa. Uwe iho la lakou no ke kupapau a pau ka uwe ana, ia wa i ninau aku ai o KeeāumokU; ■"I hea ke kupapau e waiho ai?" Ia wa hoi i kikoi mai ai ka pa-| ne ana mai a kekahi pualii, nona ka inoa o Kaihekroi } i ka j ana uoai: * "Aia i Kailua kahi e waiho ai. v 0 ke kumu o ka puka ana mai o keia pane ano kikoi a pakike no hoi mai heia kanaka mai, mamuli ia o ko' lakou lohe ana he manaookoa ko 'lii o Kona, G ke kauoha nae hoi a £e'kupapau mamua o kona make . ana maloko o Hale-o keawe, e waihoia ai kona kino make a olehoiia meka Kaihekioi i pane mai ai. Holo aku lakou a pae i Honaunau a waiho aku la i ke kupapau maloko o Hale-o-keawe, a noho iho.-la ka Moi Kiwalao ame na 'lii apau oia hele ana mai ma Honaunau. 1 kala no a po iho, i halawni aj o Keeaunioku ma me ke kupapau o Kalaniopuu ma Kapalilua, ua holo aku la o Keeaumoku ma Kekaha, e halawai me Kamehame lia, oiai ua lohe ia mai ka hiki ana mai o ua Paiea nei mai Kohala mai, manīuli o ke kii ia ana aku e Kekuhaupio. I ka halawai ana o Keeaamoku me Kamehameha aine Kameeiamoku, Kamanawa, fekuhaupio amcj kekahi poe atii > e ae nohoi, ua pane nku Hi o Keeaumoku: "Ua hiki mai ke kupapau o Kalaniopuu ame na 'lii, aia i Honaunau kahi i noho ai" " | Ta wa huli mai la o Kokuluuipio a olelo mai la ia Kamehanieha a me na 'lii nohoi apau e akoakoa ana malaila: "O ko'u maaao ia oukoue o!a keia : e pono kakou e ho|o a hiki i Kaawaloa, Napoopoo aine Keei, Ina e loaa la no ka pirijkia no ke kaua ? alailii, 1r kUiua kjiu& maikai no o Ilaiiiki. He nui ke ♦ \ ahmlua ma Keoi, me ke aa jma fionav>na\i. Oia ke kahua uiaijkai ke kaua " j (ifi>omana>vanr t i ka a hj>ea