Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 52, 26 January 1906 — E Ola i ka Wai Ola a Kane! KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA [ARTICLE]

E Ola i ka Wai Ola a Kane!

KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA

Hwmauia. * f|r KE kumu o keia hoopaakiki ana o ka Moi Kiwalao e hoomauia no ka nee ana o ke kaua imua a kapae ae la i ka olelo £a-ua a kaohi a kona kahur na ? oia ka lana loa ana o kona inanao iika make a me ka hea aiia o ko Kamehanieha aoao. Maanei e hoomaopopo iho kaua e ka makamaka heluhelu, i ke kulana 6 ka nee ana o ke kaua ma t keia la. Aia ko Kiwalao ma wahi i noho ai i Honaunau, a mai laila mai oia i nee mai ai me kona ppe kaua. He loihi no keia w < hi e nae mai ai a hoea i Keei. ' He ihele maj jioJior maluna o na a-a kuku, ooi a wanaoa. A ua hele mai 110 hoi o Keoua me koua poe kava a hoea i iiauiki, ma Keei. O ua o Keoua Kuaahuula hoi, no ka lele e wale no paha o ka hauli iloko ona. e lauakila ana no ko Kamehaii.eha ao;io, ua hoouna e ae la oia i kona mau waa makai ae. Ca olelo kekahi poe paa moole- i lo kahiko e pili anu i.i Kamehatueha, o ka ike i ioaa ia Holoae a me Kalaikuiaha no ka uie;; e pili ana i ka ehu kakahiaka a me ke ehu ahiahi o ke kaua, e like me ka mea i hoike mua ia ae ī ei, oia no ka ike i loaa i ke kahuna o Keoua Kuaahuula. Ua hai e mai no ua kahuoa )a ia Keoua, e lilo ana ke ehu ahiahi o ke kaua ma ko Kamehameha Ao ao. i A m keia kahuna no hoi i u'o inai iaīa Kuaahuula) aia »

ke ala o k& ola ma ke kai, a oke kumu ia o; ko Keona K uaahuula hoounS ana.i na waa malaii. He n»ea miaopopo-ua-hee ko Kamehameha aoao i ke eh.u kakah!aka o ke aka, ua hoea ae la ke ka 3a i ka loio, a k? nee ae la ka la e |ho rna ka liuli komohana, a o ka ehu aliiahi ia, wahi a kahiko. I ke a wa o ka hoomaka hou ana o ke kaua, a liuliu iki, ua paa hou iho la ke kulana o na koa o Kamehameha, aohe nee hou i hope, a aku nae imua a mahope nee hou iki mai la i hojte; a i keia wa i komo pu aku ai o Eameham,eha ma ke kaua ana. laia i hiki aku ai ma ke kahun kaua, i nana aku kona hana i ke kaua ana a na makuakaiie ona a me na kaikaina, na aikane a me na koa.no hoi or»a, ua ku no i ka hoomanawanui a me ke -aloha i]oko o ka .

E alo ana i ka maka-ihe—e &lo ana i na pahuna laau poloiu—e | pale ana i na hauna newa a kela | aoao mai. E lalau ana na lima i ka hoa paio—e kihele ana na linia ipu ia me ka lei-o-mano i na kani a-i o na hoa paio, a e hopu kino maoli ana no hoi i na kanaka a uhaki ! pu ae niawaena. I A o keia ano hana hookahi no j hoi k:i na koa huiia o Kiwalao a me Keoua Kuaahuula e hana mai Ia ina kela aoao. | Eia iloko o keia hoonee hou ana j o ke kaua, ua ike aku la o Kame- , hameha i keia wa ana e nana aku I : ( | nei maluna o ke kahua kaua, me | ka piha pahaohao nui o kona noo- ; noo, i kekahi kanaka opio ui o koina mau helehelena, e nee ana ma | ka 'huna,paa o ka puali me ka puahi. Hc kanaka ehu keia, he nuhlole hulu manu ma kona poo, he wnhi kikepa ahuuU ma kona kua, Iml malo ula x&a ka hope t a o k*na j mau hauna o ka make e haawi ana maluna o na kanaka o ko Kooua ma aoao, ua like me ke ahuiau. Ma kahi e mot ai ka newa a la kanaka ehu, e muu mokaki «na ka niake o na kanaka» a he kotou ahi maoli uo ke ano o kana ltjptu ana. f Aole i pau|»