Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 58, 2 February 1906 — KA Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

KA Moolelo Hawaii Kahiko.

Hoomakaukauia e J.M. Poepoe no KA NA'I AUPUNI MOKUNA I.

Na Kuauhau Kahiko e Hoike ana i na Kumu i Loaa ai ka Pae Moku o Hawaii nei O KA Pae Moku o Hawaii nei, elike me ia e ikeia nei a i hoomapopoia e ko Hawaii nei poe kahiko, eia no ia ke ku nei ma kahi, he aneane 1200 mile mai ka Piko mai o Wakea, oia hoi ka Poai-Waena, ma ka olelo a ka haole. A ke ku nei hoi ia maloko ponoi o ke Alanui Polohiwa a Kane, oia hoi, ke ala poai o ka hoailona o ke Ala-La (Zodiaka), i kapaia o " Papai," oia hoi ke "Ku-kuau " ma ka helu Hawaii. Ua ikeia ma na mele a ka poe kahiko, he umi ame kumamalua ka nui o na mokupuni o loko o keia Pae Moku; a e nee lalani like ana lakou ma ke ano pae-kahi, mai ka hema a i ka akau. A o lakou apau, ua lahuiia malalo o ka inoa ka Pae Moku o Hawaii, a i ole, ka Pae Aina o Hawaii. Ma ka hoomaopopo ana nae a ka poe kahiko o Hawaii nei, ke moe nei keia mau mokupuni, mai ka hikina a ke komohana. O keia ka mea i hoikeia ma ke mele a Kamahualele, ke kilo, hoku a ke alii Moikeha, i hea ai ma ko lakou wa i hoi mai ai mai Tahiti mai a ike ai i ka mokupuni o Hawaii. A eia iho ke- kahi mau lalani o ua mele nei: 1. Eia Hawaii. he moku, he kanaka, 2. He kanaka Hawaii—e, 3. He kanaka Hawaii; 4. He kama na Kahiki » 5. He pua aiii mai Kupaahu, 6. Mai Moaulanuiakea Kanaloa, 7. He mokupuni na Kahiko, laua o Kupulanakehau; 8. Na Papa i hanau, 9. Na ke kama-wahine a Kukalaniehu laua me Kauakahakoko, 10. Na pulapula aina i pae-kahi, 11. I nonoho likei i ka hikina, komohana, 12. Pae like ka moku i lalani. O na inoa o keia mau mokupuni he umikumaualua i hoike ia ae la, oia o Hawaii, Maui, Kahoolawe, Lanai, Molokini, Molokai. Oahu, Kauai, Niihau, Lehua, Kaula ame Nihoa. Ua olelo ia, o keia poe inoa apau i hoikeia ae la, he mau inoa wale no lakou i ikeia ma na mele, na moolelo ame na kuauhau kahiko o Hawaii nei. Penei na mea i hoikeia ma kekahi mele kahiko i oleloia, mele inoa ia no Kualii, Moi o ka mokupuni o Oahu nei; a i hooiliia aku hoi i ka Moi Kaumuaiii o Kauai. 1. O Wakea a Kahiko Luamea, a—e, 2. O Papa, o Papa-hanau-moku ka wahine, 3. Hanau o Kahiki ku, Kahiki-moe, 4, Hanau ke apaapaa nuu, ke apaapaa lani 5. Hanau Hawaii ka moku hiapo 6. He keiki makahiapo a laua–a–a. (E HOOMAUIA AKU ANA)