Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 61, 6 February 1906 — Pehi Aala Lauae o na Pali! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na-i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Pehi Aala Lauae o na Pali!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na-i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

MAMULI no o ke kauoha a Kanuha ia Kaleipaihala e lawe ia Keawemauhili, ia Ululani (w) a me ka laua kaikamahine opio, o Kapiolani, maluna o ka waa a hoolele ma Kaumalumalu, ua hooko aku la o Kaleipaihala ia kauoha. Ua lawe oia i kana mau ohua alii a hoolele ma Kaumalumalu. A mai keia wahi i pii aku ai o Keawemauhili ma a hiki i ka wao ama'uma'u, halawai mai la me lakou na koa lanakila o Kamehameha, e noke ana i ka huli i na poe koa auhee o Kiwalao ame Keoua Kuaahuula. Ma keia wahi o ka moolelo, e ka makamaka heluhelu, e haalele kaua i ke kamailio ana no ka huakai hele a ke alii Keawemauhili me kana wahine ame ka laua kaikamahine no ka ulunahele o uka o Kaumalumalu, a e nana ae kaua i hope no ka mea e pili ana i ke kino make o Kiwalao. Ma ka wa a Kamehameha i hoomaopopo iho ai aole paha e ola ana o Keeaumoku, ia wa i kena aku ai o Kamehameha ia Kekuhaupio, oiai oia kekahi i hele pu mai me ia, e hapaiia ke kino o Kiwalao i uka o Napoopoo, iloko o ka heiau o Hikiau, a e kau hoi iluna o ka lele. Ua hookoia keia kauoha a Kamehameha. Ua laweia ke kino make o ka Moi Kiwalao a komo iloko o ka heiau a kau no hoi iluna o ka lele, a lilo iho la ke kino heana o ua Moi nei i alana e mohai ia aku ai imua o Kukailimoku ko Kamehameha akua na'i aupuni. Ua makaukau hoi na mea a pau e hele pu ai me ka alana, e laa ka niu lelo, ka puaa, ka awa ku-makua, a pela aku. A ua haiia iho la ke kino heana o Kiwalao. A pau ka hai ana a Kamehameha, ua malamaia iho la no ka heana o ke alii, a hiki wale i ke ola ana o Keeaumoku. O ka pule a Kamehameha i ku ia ai ma ka wa ana i hai aku ai i ke kino heana o Kiwalao, oia iho keia: Eia ka alana—Eia ka mohai, Eia ka ai– Eia ka i'a Eia ke au la, e ke akua la—e Eia— Eia ka ai e ke akua, na Kahuli, na Kahela Na ka wahine e moe ana iluna ke alo O moe o Hanuna, o Milikaamea, o Kalepoahulu, O Pahukini, o Pahulau, o Kulanapahu o Piia O Heleia, o Paki, o O'e ae, o Olakahua O Papaialaka, o Manuukeeu, o Kapaialaka, E Kapaepaenuialaimoku, e moe nei la—e E ala! Mai ka Buke Moolelo Kakaulima mai a S. L. Peleioholani. (E HOOMAUIA AKU ANA.)