Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 65, 10 February 1906 — Huli ke Kaa Ahi o Kakaako! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na-i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Huli ke Kaa Ahi o Kakaako!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na-i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

I PII lakou nei a wawa hou mai la no na leo hauwalaau o na kanaka mauka mai, he poe lanakila no keia. Aole no hoi i liuliu, halawai mai la ua poe lanakila nei me lakou nei. E like no me ka ninau a ke kanaka mua, pela no keia; a o ka Keawemauhili no hoi ka pane, e like no me kana pane mua: A mamua o ko lakou nei komo ana aku iloko o ka laau loloa, lohe hou aku la no lakou nei i ka hauwawa mai o na kanaka koa o Kamehameha. I keia wahi, huli mai la o Keawemauhili i kana aliiwahine, ia Ululani, a olelo mai la: "Ei nei—e! E haalele ke kama a kaua, ina he aloha kou ia'u?" "E aha?" wahi a ka wahine i ninau aku ai i ke kane ia Keawemauhili. "E haalele ke kama a kaua. E kiola aku iloko o ke opu uahelehele. Hele aku no paha auanei kaua a o ka ia nei hana mau no ka uwe, loaa mai kaua, a o ko kaua ma-make no ia." Ku iho la o Ululani, a nana iho la i ke kaikamahine, a na ka waimaka no e iho makawalu ma kona mau papalina. Hu mai la kona aloha no kana lei i luhi ai, aole i kana mai. Ae, nawai hoi e ole ke aloha, a aloha ia ka hoi o Kaunuohua he wahi puu wale no. Ae, ke hiolo nei kona mau waimaka, mokumokuahua ka naau, aka, iaia i hoomanao ae ai i na olelo a kana kane, no ka pakele o ka laua ola, oia ko ua o Ululani wa i huli mai ai a olelo mai la i ke kane: "Heaha la hoi! E kiola ae au i ka lei a kaua, a na ko kaua mau kupuna i ka po e aloha mai iaia." Honi iho la o Ululani i ka ihu o ke kaikamahine, me ka walohia launa ole o kona naau; a pau, lawe aku la ia a hoomoe aku la iloko o ke opu nahelehele. A hoonohoia aku la e laua nei he elua mau kahu e kiai i ua kaikamahine nei. O na inoa o keia mau kanaka, oia o Keliilelepa ame Kuaele. Hala aku la o Keawemauhli ame Ululani, e ahai ana i ko laua mau ola iloko o ko laua mau poho-lima iho, a waiho iho la i ka lei a laua iloko o ke opu nahelehele. O na wahi kahu hoi keia i hoonohoia ai e kiai i ua kaikamahine nei, hoolalau aku la laua ma kahi e, e ohi ola'ola'o wahie ai. Oiai laua e ohi wahie ana, hoea koke mai ana no ka poe lanakila; ike ae la lakou i ka waiho mai o ke keiki iloko o ke opu nahelehele, a ike mai ia nohoi i nei mau wahi kanaka e ohi wahie ana, ia wa ninau mai la ua poe koa nei: "Nawai kela kamaiki e uwe mai la?" Pane aku la ua mau wahi kahu nei: "E! Nawai hoi." I kela wa hele aku la na koa lanakila no kahi a Kapiolani e waiho ana, a hele pu aku la no hoi me ua mau wahi kahu nei no ka nana ana. (E HOOMAUIA AKU ANA.)