Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 66, 12 February 1906 — Lei ke Kula o Kaehumoa i ka Ma'o! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na-i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Lei ke Kula o Kaehumoa i ka Ma'o!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na-i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

Ku iki mai la no laua ma kahi kaawale mai, a o na koa lanakila no kai hele loa aku a loaa iho la ua wahi kaikamahine nei. Lalau iho la ke kanaka o lakou i kamailio mai ai ia Keliilelepa a me Kuaele a hapai ae la iluna. I ka nana pono ana iho a ua kanaka nei, oiai, ua ano owehewehe loa ae la kai-ao ia wa, ike iho la ia, he ui a he nani na helehelena o ua kaikamahine nei, me he la no he keiki oia na na 'lii. O ka opeope pono ae la no ia o ua kanaka nei a paa ua kaikamahine nei a lawe aku la iaia no kai. Ke hele 'la no hoi ua poe koa lanakila nei mamua, a ke hahai hoolalau aku la no hoi na wahi kahu mahope. A hoea lakou nei i kai o Kahaluu, ua malamaia iho la o Kapiolani me ka pulama ia ana me ka hookapukapu. I ka ike ana o na wahi kahu oia hoi o Keliilelepa ame Kuaele i keia malama hoopunahele loa ia o ka lei a ko laua mau haku alii, ua huli hoi aku la laua no Hilo. Pela iho la i loaa ai ka pakele kupainaha ana o Kapiolani, a he ku no hoi i ke kamahao launa ole mai ke hoomaopopo iho i keia kulana. Ua hoea aku la o Keawemauhili a me Ululani, kana wahine i Paauhau a mai laila ae, hoea loa i Hilo; a lilo no hoi oia i alii no Hilo ("ame Puna paha") Nolaila, i keia wa e ku nei ka Mokupuni o Hawaii, ua ike ia he ekolu mau Moi ku-kaawale o ko lakou noho ai-moku ana. Ka mua: O Kamehameha, oia ke Alii a Moi o Kona, Kohala a me kekahi mahele o Hamakua; ka lua: o Keoua Kuaahuula, oia ke alii a Moi o Kau a me kekahi hapa o Puna; a o ke kolu: o Keawemauhili, oia ke alii a Moi o Hilo a me kekahi mahele o Hamakua a me kahi mahele no hoi o Puna. Mamuli o keia lilo ana ae la o Kamehameha i Moi no na Kona, no na Kohala a me kahi mahele o Hamakua, ua hookoia ke mele wanana a Keaulumoku i haku ai, oia hoi ke mele "O Haui ka Lani;" a o ka Pauku 1 no ia o ua mele nei: 1. O Haui ka lani, ka mauli au honua 2. He mauli, haui lani, malolo auhee 3. He malolo auhee, huli moku keia, 4. He anaha nui keia no ke auhee keia, 5. He manomano no ke auhee huli moku 6. Ke hai mai nei ka po i ka hee 7. Ua kaia i laila po auhee 8. Kuu po maole, auhee makole ke ala 9. Hina wale i ke ala 10. Ke one ka papa, ke au me ka honua 11. Ua lilo, eia la ia Kalani 12. Ua hele kino alii i ka hanohano (E HOOMAUIA AU ANA.)