Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 69, 15 February 1906 — KA MOOLELO. Hiiaka-i-ka-polio=pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO.

Hiiaka-i-ka-polio=pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

" Heaha auanei hoi. E hoao aku au i ka'u wahi pono uuku, a i ola ko kaikunane ia'u, pomaikai no hoi ka'u huakai o ka hele ana mai la; a i hoole mai no hoi ka make ia'u, nele no hoi au; a hoi nb hoi makou ine ka nele. - & u Aka, hai akn au ia oe, nui ka ina-" na rne_ka ikaika o kela mau wahine moo, kane 010 āū; a i lanakila hoi kuu ikaika a me kuu mana maluna o laua, e ike ana no oe i* na maka o ko kaikunane haku a pela hoi oe. e Kauakahipaoa, e ike pu no olua iaia, he maka no a he maka. he alo no he alo." "Alaila, manao no oe, e ola ana no kuu kaikunane ia oe, olai ua, loihi no na la o kona make ana aku nei ?'* i nmau hoohuoi mai ai o ITahuanui. - " "Aole au e hooiaio aku ana imua o olua e na 'lii, e ola ana ka mea i make ia J u; aka, e hoao nae au. O ka hoao ka mea e ikeia ai ka oiaio o na mea apau," wahi a Hiiaka i pane aku ai me ka hoomau hou ana aku: ~ "Aole'au e komo wahi ai ana mai ka la apopo aku a hiki i kuu ike ana, ua loaa ia'u ka pono rna ka'u hoao ana. "A eia ka'u kauolia ia olua e na 'lii, i elua anahulu e kapu ai ke kualiiwi a nie ke kai i na makaainana o olua. Aohe kane, aohe wahine. aolie keiki. e pii i ke kualiiwi. a pela no hoi ka iho ana i ke kahakai.

'•E ako imia ia nae e na kanaka o ')lua i hale i keia la, a paa no i keia la. O ka hale, i hale lau-ki, i umi ka loa. i eli-ma ka laula. O kuu hale ia e hoao ai i ka'u wahi jK>no o ka hele ana mai la niai Ha* waii mai. E hanaia nae ka hale a }»aa, a na'u no e wahi kooa puka e heino ai. ? ' V E hookoia aku ana kou make> make. I keia la no e paa ai ia h&le, apopo hoi hoonoho ke kapu. A e ae inai oe e ka makamaka e hoike inai oe ia'u i kou iuoa. Owai kou inoa? v wahi a Kahuanui r6le* lo inai ai. ,4 0 Hiiaka-au-i-ka-poli-o-I ele. O ke kaikaina muli loa au o Pele i hoea niai ai ia nei a noho a kane a wahine ai no hoi me ko k&iku, n ane." Ni ahopi' iho o ka pau ana o keia inau oielo ana a lakou, ua kena ae la o Knhuanui i kona ilaiuuku e heh' aku o kukala i na kanaka o Haena inai kela a mai *keia pe'a li:ai. e 1; r.k\:lu i ka hule lau-ki a

| Hiiaka i makemake ai e kukulu, a e hanaia.hoi a paa. Hje, mea oiāio, ua ala mai la »a ipane a me na wahine a hooko aku la i ka leo ks|toha a ko lakoxfS»au alii. ■f'Oia hele no hoiJa, af<jfeapono ka iolo, pa% ua hale'iau-ki nei & Hiiaka i mali:emake ai. Ku no htoi na ahu moena māwaho, mai na naoena maka-nunui a na moena pawehe mai ka mokupuni mai o Niihau. Aole i hanaia ka. puka hale. 0 ka hamole pu wale iho no. . Ika paa ana oua hale nei, ua | hoike mai la ka ilamuku imua o ke aliiwahine Kahuanui ame ke alii kane, Kauakahiapaoa, ua paa ka halea koe ka puka. e komo ai iloko. Hoike mai la no hoi ua ilamuku nei ua makaukau ke ahu moena, a 0 ka halii wale aku no ka mea i koe. I kela wa, olelo mai la o Hiiaka 1 ke kaikoeke a me ke kane me Kaukahiapaoa: 4< E hele līakou e wahi ika makaha o ka loko.'' O ke ku ae la no ia o na 'lii a me ko laua mau aialo e paa ana i na kaliili. a hele aku la no kahi o ka hale e ku ana. A hoea lakou nei ilaila, nana ac la o Hiiaka ma ka hikina o ua hale nei, a kauoha ac T a oia i ka ilamuku ma u wahi e hana ia ai ka puka komo. A hanaia ae la ka puka a hamama, a o ko Hiiaka olelo mai la no ia i ke kaikoeke ia Kahuanui: "Apopo, hoomaka ke kapu mai uka a kai.'' Uumi ka ono, ei aku imua ka liliha. Aoie i pau.