Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 82, 2 March 1906 — KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o=pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o=pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

"E kiil'Ki'l :.n:i k:i loilil o kau maii i;i i olelo ai no ka loilii o kou īuanawa" c lawelawe ai i ke kane a kak<>u. mawalio <> na la i ku ai ke ];a|»u kuahiwi a nie ke kapu kai malui.a o ko ka aina nei 'E liemo e palia nuanei ke k;i}>u. aoe e pan koke kau - liana, pehea ilio la aiianei ka poiw oia - Im.1 m . ': '*A<>l< j . ia lie niea ]>ilikia, e aikawalii a Hiiaka i olelomai ai ia' Wahineoinao, "oiai iloko 0 na aniiiiuln J.ajplua, e ]•;iu ]>ono 110 ka'n hana n:e ia nei, a lioea no lioi .kaua i ka i>o o Akua. •'Eia kaua i ka po o Mauli, mai keia ]'0 aku a i lioea i ka i»o o Hua, ua piha na anahulu jx> elua, noa ke kanawai. alaila, nee kaua mai ka )>o aku o Akua a hoea hou i Mnku, a lioi hou a lioea i na_ole, a'u i aku nei ia oe, [>iha lioo kalii anahulu. "0 na anahulu mua elua, na wa ikaika loa o ka'u hana. a ke lanakila au iloko o keia mau anahulu mua elua. ua lanakila ka kaua ha-, na inaluna o ke kane akaua." . I kela wa kahea aku ia o Hiiaka 1 ke kahu ia Pauopala-a, a olelo j aku la oia: , V I ka la apopo. ea, pii oe i uka ' ._ o ke knahiwi. a lawe mai oe i na j lau hooulu a paii o kekuahiwi ilo-1 ko nei o kahi halau la-i nei o ka-, kou. i Moe ilio la lakou nei ia koena | •j)o a a<>. o ko: P;uiopala-a eleu aku la n<> ia i ke kuahiwi no ke kii« an|a i na mea i kauoha ia aku ai; iaia. ■ A o Hiiaka hoi laua o Waiiineoinao. noiio iiiola no laua i ka li.ile no ka iawelaw. 1 ana i tva mea pili i ke kvn*M) ki* kane. \\ ehewehe :,e ]a laua nei a iunnoheino na ahumanu. i;a alm wanke a nie altu, iimen.a i opeia ai a paa ke kir.o o ke kaue. " 1 k.i he!uo ana ae o na mea a '>:ai a Kuia !;e kino o Lohiau. oia mau iv> ka uuuk.ii. Ua opeia lioi ke kii': 1 i;i< Liau aalā o ke k U:i!.: w . N . ;ii-> ia o Waliineoniao i ko kino i « lii iu. i oh»Io ae la oia ia , Hiiaka: j iv .«o keu keia a ke kanaka' i ui umu |no k«ma ano o waiho! ae ne . me he mea la ohi;nnoo | Makemake no lioi ka u ea inaikai. ' j \laila, huli mai la oia a kamailio mai n ;a H .iika: "!lana oo iani noi a o'a, elike hoi tuo k u o »i.an »o noi; ia wai oia j »ei o noa i

i .■ < :0 kuu kanawai ,paa ia la, i loi lie oe e ke aikane. Ola oia nei ■ ia'u. lui kanaka ui a maikai. : Pali ke kua mahina ke ,alo. Ao.le 1 au e pono e ia ianei, a noa mua oia i ke kaikuaana haku o ; kakou,""wahi a Hiiaka i pane mai , ai me ka hoomau &na. mai no hoi i ke kamailio ana: *'Aka hoiy i hai-/>a nae ke kaikuaana o kakou i ka'u niea aloha, elike no hoi me oe, i liai aku au ia oe, aolie ana kane, ra kaua ia kane. • ' ; I hea hoi ka ike ona ame ka mana hoi ona, pale ae oia i.ka make oka kakou kane. Aohe, waiho mai nei oia a na'u e auamo hoomanawanui i keia ukana kaumaha luuluu. A 110 kela wahi hookaimu wale ana no a kaua i Kailua, OaliU, makawehawela loa o?a~ ia'u, a lawe i ka lima o niaua ia j Kilauea. ! "I waiho mai hoi paha ika lima ! lauahi ona, a piu hoi nei hana a : kaua, aole hoi e nui ka kaua ha- ! na, a. aole la hoi kaua e maewa- ! ewa i keia mau pali makua ole o ; Haena nei. i s "Nolaila, eia ka'u ole ia oe, eke ; aikane, i nonoho aku kaua ma keia ■'hope aku, a i kuia kuu.kua-koko o i | ka inaina. aohe o'u mea e ae e lohe ai, o oe wale no; aia a nau ke ka- | hea, e maliu auanei au. | ".\olaila, ua pau keia mau kamailio a kaua, e n iia ae kaua i na i hana e pono ai ke kane a kakou.'' ; Ta laua nei no e nolio ana, hoi mai la o Pauop ila-a inai ke kuahiwi mai. ua hele no hoi a ku ka ha we ona lau niaholoholo o ka uka. Ua hanaia koia liana o Pauopa-la-a n o ka hikiwawf loa mamulio i kona kino papahia, a oiai o kona mau kino no hoi ia, ho moa olelOa iaia ko kii ana'ia mau mea i ko kuahiwi me ka ike ole ia o na iua- , ka o ko kanaka, Ku mai la ka ioio o ko kuahiwi, % ka mailo ho hoi, ka palapalai, ka pala-a, ka }nilu hapmi, a mo nn lannaholo nohoi apau o ka lipo I waokolo. J la wa i oloio mai ai o Hiiaka i j ko aikano: j "Oia hana ia mai lioi kau hana, jo ka wili ao i keia mau mea apau | n kau ae a paa oloko nei o ka hale lauki o kakou noi Oka hoonoho uoho ana nne ka pala-a. na kahi I )x>kii kahu ae nei no ia o kuua, i » i [ i