Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 82, 2 March 1906 — KA Moolelo Hawaii Kahiko. [ARTICLE]

KA Moolelo Hawaii Kahiko.

(fiflGre{lT HISTORY 0F PWān.) Honmakauiauia e J. M. Pae\,<». no KA NA'I A UPUNI. MOKUNA I. Na Kuauhau Kahiho e Hoike ana tna Kuhul i Loaa ai ka ■ ■ Pae Moku o Hawaii nei. * Oiai e kulike ole ana ke au manawa o keia iiaau mahele moolelo i kahi aiue kahi; a pela hoi me ke ano i pakele ai ke a poe kanaka i komohia iloko o na hoee ana a ke*a kai; eia nae, na kullke loa laua ma ka hoike ana aia i'o 110 he kai hoee nui 1 ikeia ma Hawaii nei. Ake hooiaio nei ka unuhina Baibala he kai nui io.nō kai hoea nia Hawaii nei ma ka wa kaliiko lōa ma ka wa o Kahinalii, oia hoi o Xuu; a ua kapaia kela kai oke Kai a Kahinalii. No ka ike ana oka poe unuhi Baihala Hawaii i ka pololei o keia moolelo kahiko o Hawaii nei no keia kai hoee nui, i lawe ai lakou i unuhina olelo Hawaii kupono no ke kai hoee o ke au o Noa. Ma keia wahi e hoomau aku ko nana ana i na olelo hoakaka mahope ae nei i laweia mai e ka mea kakau mai 1 «ko mai o ka Hoikfe Ahaolelo a ka Papa Kuauhau Alii i hoike mua ia ae nei. "E like me ke ano mau o na wahi honua aina (nui» i hoopuhaluia ka ili oka honua (oia ka ili aina. Mea Kakau ) aia hoi, o na wai, o na loko, mauna, aina ame na kai moanaoi< wa, ua hoopihaia ae la ina makalua oka area ona kai hou. Aole ma ke ano paukiki, akai, no ke kowa o ka nmnawa i ?mi iho ai ka ili-honua. A pela e ialakai ia ai kakou ika hoomaopopo ana i na kumu i l\ele lnTSai na ano holoholona mai keia hapa o k;? honua a i kahi wahi e aku. * * * tl Maanei e hiki ai ke hoomoakakaia, i ka wa e emi ai ka ili honua, o na holoholona e noho ana ma kalii i emi ai, ua juvu lakou i ka makt\ aka, o na holoholona e kokoko ana a 1 mamao iki aku mai kahi i emi ai, oiai ma o ka Aee ana mai o na wai a me na kai ma kahi i puhalu ai, ua nee aku lakou m* kahi i maluhia ai mai ka poino» A ina e lawe mai ana ika noonoo atKwi ka nui o ka o ka honna aina mamua o kona puhalu ana, hd mea oiaio, ua koe no na ho)ohojona o na ano Uke ole i auhee aleu mai kahi i emi ai» a naue aku la Ika honua paa ma na aina puni ole ike k*i ma ka Hikina, kekahi ao4b; a mn na aina puni oU Komohana kekahi, 1 hiki ai niii ike ana aku ka hoohalike ana i na kii o na holoho)ona o kahi wah) me kekahi. Ua hiki ioa ke hoopili ia keia mla ika nee a&a ona holoholoaamai kekahi wahi aku a i kahi wahi aku, a pela no hoi ko na * # * u Ma ka aono hikina o uai Pahikinui a Kaupo, aole no i liuliu ioa ua eini ka aina ilalo; a i ka M* H. 1569» o ka aoao hikina o Hawaii, oia o Kapoho ame Kaimu, na Puna; amt kekahi wahi o Keauhou, Kau« na emi ka aina ilak> mamuli o ka puhalu ana.