Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 83, 3 March 1906 — Lei Kaukini i na Lehua o Kaauwana! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Lei Kaukini i na Lehua o Kaauwana!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

L 4*epe ua loaa māi la īaīa he poe koa hou mai Kona Hemamai. I T a oleloia, he elima lau ko lakou nui, ua like ia me 2,000 ma ka helu o keia wa. I ka loaa ana mai o keia mau koa hou ia Kaiana, na hoomaka liou ke kaua ana ona aoao elna. A i keia kaua ana, ua hookuemi hope ia aku la na koa Pukeawe o Keoua. mai Ohaikea aku a hoea i ke one o Kahualoa a hoea i Keamuku a me Kapap a 1 a. r ' A iloko o keia kaua ana, eia ke iho nei ka ua-awa, ka ua aaki anu ona mauna. Huipu mai la ka pouli poipu a keia ua, pouli na wahi a pau, a iloko o kela pouli i nee hope aku ai na koa o Keoua i na koa o Kaiiiehameha. Mamuli o ke kamaaina loa o ko Kau poe i na waihona aina a pau oko lakou wahi—kamaaina ina alualua—na owawa— na meki—na pohaha nunui aka Pele i hoonakaka ai—ua palekana loa ka lakou auhee ana. A mamuli no hoi o ke kamaaina ole o na koa o Kamehameha e ana e Kaiana, i keia mau alualua a me na haoeoe pohaku o keia aina. iloko o keia wa e uhi paa ana keia Ua Awā, ua hiki ole ia lakou ke hoohikiwawe mania aku ika lakou uhai ana i na koa auhee o Keoua. O keia ua, wahi a ke kuanhau S. L. Peleioholani, he ua anu hu'i; he ohu kilihune llilli, e kolili lelehuneana i ka lau o ka lihilihi. A pela no hoi ka ona oka apu awa ke inu. Ika wre) noe maiiai ka ona a ka awa, pohina mai la ka ike a ka maka, me he ua noenoe liilii pohina 'la. A }>eia i kapa aku ai na kupuna o Hawaii i keia ua, he'Ua : Awa. * Mamuli o keia [>oipu ana.a keia ua, ua kuemi hope na koa 0 Kaiana no ko lakou mau oioina, a mai laila aku ua nee kekahi poe o lakou a loaa o Kamehameha i Laupahoehoe, a o kekahi poe o lakou, ua koi no na Kona no ke kiai a me ka mnlama ana ia wahi. P ka hopena ae la keia o ke kaua helu elua a Kamehameha i hoike ia ae la. Ama keia wahi, ua hiki ke hoomaopopoia ua lilo o Keoua Kuaahuula i hoa paio pili aupuni no Kameha- 4 meha. Ua kupu mua keia anoano o ka makee aupuni a noho Moi poo iloko o Keoua Euaahuula i kela wa mua loa no 1 nele ai oia 1 ka haawina aina ana a Kiwalao, a i hoike moakaka loa ia hoi ia manao ona ma kolaJkaua ana i Mokuohai. A e ikeia ana ma k<4a hope ar ko Keoua (uaahuula nee klno maoli anm mai e kaili aku i ko Kamehameha mau moku i loaa iaiai mamuli o ka ikaika. (K nCK>VAI lA AKLI' AN/.)