Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 84, 5 March 1906 — KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO o Hiiaka-i-ka-poli-o-pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

I keia wa, lawe ae la o Hiiaka a hoonohonoho iho la i keia mau owili lei lehua ma na poo apau o na lei pala-a a me na lei maile e waiho ana maluna o ka moena e like me ka mea ana i makemake ai e hana ia. A pau ia, lawe ae la oia a hookau iho la, he lei lehua ma na wahi apau i kau ke'a ae ai na lei pala-a ame na lei maile. Eha mau owili lei lehua ma ka Piko o Wakea, mai ka Hikina a ke Komohana. Hookahi ma ka puka komo, a hookahi ma kahi i hui ai ka piko o Wakea me ke Alaula-a-Kane; hookahi ma kahi i hui ai ka Piko o Wakea me ke Ala-maawe-ula-a-Kanaloa; a hookahi ma ke poo Komohana o ka Piko o Wakea. Pela o Hiiaka i hoonohonoho ai a pau na pa-ha ekolu maloko, a ma na poo hoi, elike ana no ia me umikumamalua owili lei lehua. Alaila, elua mau owili lei lehua ma kela a me keia poo o ke Alaula-a-Kane, a pela no hoi ma na poo o ke Ala-maawe-ula-a-Kanaloa. Alaila, olelo mai la o Hiiaka i ke aikane ia Wahineomao a me ke kahu: "O oe auanei e Wahineomao, ma na wawae o ke kane a kakou, o oe no hoi, e Pauopala-a, ma ke kino a owau no hoi ma ke poo. Ka'ika'i kakou iaia nei a waiho pono maluna ponoi o ka Piko-o-Wakea, iwaenakonu ponoi nei no hoi o ka hale." O ko lakou nei nee aku la no ia a ma kahi e waiho ana ke kino o Lohiau-ipo, iho like iho la ka lakou nei lalau ana ma na wahi i haawi like ia ai lakou a hapai nui ae la. Hapai malie ae la lakou me ke akahele i ke kino o Lohiau a waiho iho la maluna o ka Piko o-Wa-kea. O ke poo no hoi i ka puka, a o na wawae i ke komohana. Mai ke kakahiaka mai ka lakou nei hana ana a hoea i ke ahiahi, pau pono no hoi na mea apau i makemakeia ai e Hiiaka no ka hana ana. Ua moe ke kino o Lohiau i ka piko o Wakea, ua noho na wahine ma ke poo a ma ka wawae, a ua makaukau o Hiiaka e ku i ka pule hoola ia Lohiau. I keia wa, paa ae la o Hiiaka i ka puniu i uhaoia ai ka uhane o Lohiau, a olelo mai la oia i ke aikane: "E hoomaka ana au i ke ku ana i ka pule, a o oe ka mea nana e

hoolohe i ka ha'i a me ka ha'i ole o kuu pule. Pela oe e hoolohe ai i na pule a'u apau e uhau ai. Eia no i kuu pule ko ia nei ola ame ka ola ole." O ko Hiiaka uhau iho la no ia i ka pule ma ka paeaea ana: KAU HOOKAHI HANERI AME ELIMA O KA MOOLELO O HIIAKA. 1 Kulia ke kahuna imua 2 Ia ku'i, nei, anapu iluna, anapu ilalo 3 O Hanaiakamalama 4 O Maiuumaa 5 O Nahinahina ua wahine 6 O Awihi kau Kanaloa 7 E ku au e lele i ka lani me Kuhulu ma 8 O ka hanau a na Kane 9 A na wahine i ka pa'ipa'i 10 O na wahine hoi i ka pa'i-kua, i ka pa'i alo 11 O pa'i kau wale 12 O Loiele ka aha 13 O lele ka pule 14 O lele wale hoi ke a pa ia'u 15 Pa ia oe 16 Halulu ana i ka manawa 17 Ke upe, he waimaka aloha 18 I—e. Ua holo—hoi— Hooki ae la o Hiiaka i kana pule ana, a ia wa i ninau mai ai oia i ke aikane ia Wahineomao: "E aikane; pehea kuu pule?" Pane aku la o Wahineomao: "Ua hololea a maikai ko pule. Aohe wahi hewa o ko pule mai ka mua a ka hope. Aohe wahi o ko pule i ha'i." [Aole i pau.]