Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 95, 17 March 1906 — Kapu Kauhi, Kauhi ka Lani o Lono! KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA [ARTICLE]

Kapu Kauhi, Kauhi ka Lani o Lono!

KA MOOLELO O KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA

KE K.A\JA I KAPAIA O LAUPAHOEHOE (ELUA') • E pii ana iluna o na'puu, e iho ana ilalo o na kaola pali kuhoho 0 Hamakua, e halakika ana, e oloio ana ma na oawa pali. A ua like keia mau koa opio me na ol li. O kahi i hoiliia ai keia kaua T ma kahi no ia i kapaia o Kupapaulao. fie elua la ame elua po i hooukaia ai keia kaua; a lanakila no ua poe koa Kipuupuu nei. Maanei hoi, e nana ai kaua e ka uiakamaka heluhelu no ka mahele koa Malana malalo o Kamehameha. Oiai ka puali Kipunpuu e hoouka ana i ka lakou kaua ma Kupapalau, ua hookui aku la na koa pana pua me na koa kakele niaa o me na koa o Mauiua, Hllo, e alakaiia ana e Kani-aa, kekahi o na alii hanau oia mau olaelae pali kahakai. O ko aliikoa e alakai ana i na koa Malana 6pio, oia o Kailio (k), koiki'ponoi a Keo} uhu, alii o Waimen, nme Hakau(w». lie aiii, ke kaikamahine a Moaim (w) ame Houlu (k). O na koa kakele maa hoi o loko o ka puali Malana, maialo lakou o ke alakai ana a Kekuapanio (k) kokahi o na koa ponoi o Kamehameha'o loko o ka ]>uali Hne oku. A oia ke kaua ana me kona }>oc koa ma KaiH'hu, Hilo-pali-ku. me K.iinea (kK ke alii ai-ahupi;aa a i hoonoho ai 111 a ia Kalana. He kanaka koa maopopo keia Kainea; oiai ma na hoouka kaua a pau a Keawemaululi i hakaka ai mamna akkeia kanaka kekahi pukonakona ikaika. O Kamehameha hoi, oia ponoi no ke alakaj o na koa pololu amo na ko*i pahoa. a ua ikeia no ko K:»inehaiiieha wiwo ole a ine ka maka ii ole a kei . alakai hou ana i kona \ oe koa imua o ko kahua kaua. Ma koia hooiwe kaua ana i ikeia ni no ko Kaaiehameha ikaika :na kekaua :imo ka wiwo ole nohei i alo anyi iloke o ka ohuohn o na paio hahana ana n o kona mau hoa paii ma kokahi aoao. Ma koia m ui kahua kaua ekoiu i hoikeia ae la, o ikeia ana no ua Paioa nei an.e kana kukini o Makoa, e Ho!o a»a mni kela a n»ai koia mau wolau o kona mau puali, e hovukuika ana a hooialolale ana i kona poo koa e nui ke aho a ku i ka nuu o ka lanakila. l'a kahea aku !a oia i kona poe koa: "Imua e na i>okii! 1 nui ke aho a hookala aku ka maka o ke u »:ka hoana a !\i»i!.i!! Ma n.i wahi a kona mau koa <»pio o paio ana ka Hakaita loa. oia kana n au wahi o lele aku ai me ka ikaika nui tnamua ponoi kona mau koa a na'i aKU la i ke kaua me k« ikaika nui *