Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 111, 5 April 1906 — Na Hoakaka a Senatoa John Lane! Ma ka Loina Logika e Ikeia Ai? [ARTICLE]

Na Hoakaka a Senatoa John Lane!

Ma ka Loina Logika e Ikeia Ai?

Homnauia/ mai KA NA'I AUPUNl o kii 9 foctkolu nei.

I Ka heea aua mai nei- o na Hu- | kiai •'Molokana," ua loaa koke | ia lakou ke kuleana noho maluna o na aina aupuni o Kapaa, Kauai. 0 keia po2 >ole lakou he -poe kupa Anaei'ika ! ole, e Ioha koke oie «i ia lakou ' Vh Uolio b<lota. Penei ka i hi ixe a Mi\ Pratt, komisina o na I Aiua Au f >i* u 1: "() !<ei;t poe Moli Uaua a< = !e iakt = u he o< e o ko | na aiiia ■<*. Uh loan k<» l;ikon j mau pa'lapalu' hookupa Amerika, a malaloo ke Kauawai Kumu, ua loaa ia lakou ka pono hoo- j kuleana aina." Aia la ! He poe i knpa Amerika no nei poe Molokana i pae mua mai nei, malalo o ke Kanawai 49 i hoikeia ae la. Ua Amerika mua no nei poe Molokana i Amerika, a hele Ame nka maoli no i Hawaii Amerika nei. 2. Ua ike īio ke Beiiritoa, he Kanawai pepehi mana koho bali 11 keia o na kanaka H-.iwaii. Pela no la i hoike ae'la; aka, e alio ke make ka pono koho balota o iia kannka Hawaii mamua o ka loaa o!e aua he mau liunihuna kopaa momona a mau barela malakeke u-au-a. He aho e pepehi iho i ka mana politika o ke kauaka Hnwaii, no ka pono o ka pol»tika (kalaiaina) mahiko a hoopukapuka waiwai. E nana ae e ka l .hui i na haua ku i ke ! aloha ole la a Ilepubalikf, a ma-l kou iiohui i hoike aku ai ia ou- ! kou; M, oukou nolioi i nana maka mai ai ia mau olelo a na Home Ru 1 la. Ola kakou ia i na Lunauiakaai 1 uana pilipili kopaa. Nolaih», ia nei la hooholo ke aloha aina oiaio, e i ea poe pilipili kopaa apau i keia kau koho ae. Aole oia wale no; aka, i ea poe kau kanawai hana hemahema. loh, elike me ka ke 8enatoa opio e he akaka mai iiei. E make ka pono koho balot.t o ua kanaka liawaii tua o keia Kanawai lloopae Limahaiia la i loaa uiahuahuA iia eke kopaa ma na I pahu malakeke a ka poe mnhiko. E ae uo auei kakou e Hawaii e hookomo hou aku i na Hepuhalika o kei» auo iloko o k» Ahaolelo i mea e mikomiko ai * i kt> S ■ n•,} m, o: ,i poui'i rt t olo; » u k.\ Puiku 11 o » K;:iiauai -i'* noi a ko So; .1 « o u»?t! noi, ho liui! * Jilōl|īi v : ' K ; Jo Mia k i Ah:* olel\> tn 4 kola au:o ko* < »u Ali.;

olelo i haawina dala (pokeokeo la!) no na makahiki eiua e hiki mai an*, no k% pomaikai o ka Papa Hoopae Limahana ma la hooko ana i n* olelo o keia K*nawai; e ikeia kela wailiooa dala, ka TV aihona Dal>i Hoopae Lima hana; a na Lnna hooin o ke Ter - t"ri e kikoo aku i kona luau bila kikoo d vla maluna o ua Waihona la, ma ke koi ana a ka Pap • Hoorae Limahan-i." Hooikaika hou ke Senafcoa liepuhalika ame.ua Repabalika Hawaii i kakoo iaia a ia lakou no keia ahaolelo ae, alaila, hoonee puunui ae no lakou i mau puu dala nunui i ole e mananalo ka mikomiko o ke kopaa, a i nien hoi e make—make mapli ai ka pono koiio balota .o iui hanaka Hawaii ma keia kulana kanawai hoopae a ke Sen;.t()rt ame kona poe i kau ai ma kela ahaolelo aku,ne•; a o ke ku mu nae e olelo mai ai ke Senafc »a ma kona aoao iho a me ka aoao o kona anna pilipili kopaa, oin keia: Pono e hana makou i keia han i i mea e ola ai na mahiko; a make ke kauaka Ilawaii ma ke | koho balota ana. v ! 0 ke koho hou ana no i na llepuhaliku i poe kaukaūawai no keia Kau Ahaolelo ae» he lioomau loa ana aku no ia i ke ola o keia kauawai hoopae limahuna no ka pepehi ana mai i ka pono , koho balota o na kanaka Hawaii. i Ano, eia ke gnlaua logika o ! ka mnnao o ke Senatoa: Ua ike j uo oia he kulaua hana pepehi mana koho balote o na kanaka Hawaii ka oihana hoopae limahana a lakou i hooholo ai, aka, aole uae e hoea koke mai ana keia ulupaia ana o ka mana koho balota o na kanaka Hawaii i keia wa, ei aku a mahope. O ke kuiuu o ka lilo ana o uei haua hoouae liiuahana i moa pepehi i na balota o ua kanaka Hawaii. aolo he'poe kupa Amerika ke laweia mai aiia ia liei, aka, he ( poG Molokana, he poe Pukiki, a 1 he poe Europa, Aolo hiki ke hooiuamaoia aku keia make po!itika o »a kauaka BawHii v walii n uiakou e olelo ihm. nei ««laliele lnm n m 1 al«>a kaliikuio uoi. nokamea. i K £a i na lia waii ho<xpiUpi!i kv»-paa ole; ua kokua knwalīo na hau t hoi laupai Kanvka k h > bōjik?"la.. uu

ia e loaa nei i Da baku-kopaa aaie na kuaU 'maUkeke ma o kela kaoawai la k ke Senato>i e ma'halo nei. īna aole kopa», aohe loaa ka lauabu, a holo ole ca mqkuahi, a loaa ole he pue kanaka Da l»kvfu e laweUwe ia oihana. O ua 4imahana ka mēa e loaa ai ke kopan, a e lona ai he lanaho, e holo ai ka mnkuahi, a ioaa he poe paahaua hou mnlaila. Aobe ija kanaka Hiiwaii he poe hooulu kopaa, aka. o na hakn o ka Sbu toa ka poe hooula k'»p«a. NoUila, he mea pono i ke Seuatoa ke nana e i ka pono ho'»ulu lopan o k"Di mau haku, fi aka h. opihapiha ana ia loko . uei " kr. aii a rue na līanwa paahaua Eur»»| a i hiki ai ke Ik oulii ~ i kopaa, K a iiana ole i ka ma- , pol ti\a (po' o k(.ljo bnlota) oua kanaka Hawaii. ' Ke hooi nei ke Senatoa i kena aloha i na puupuu kopaa mamoa o jia wahi puupuu pono kohobalota o na kanika Hawaii; a ina e oleloia ae, aohe pono o ka pipili loa ana o kou aloha i na puupuu kopaa—hoonui loa mai oe i na limahana Europa-—a opa pu ia ana na kauaka Hawaii ma o ka mana kolio balota la. Eia ka ke Sen toa paue: He nnke politi - ka io iio ko oukou ko ua kHiiaka Hnwiii, nole une i keia wa, ai aku niahope loa. Oia hoi, he inake ne» e loaa ana i na Hawaii ma ka politika—aole nae i keia wa—aka, mahope. Eia ka hookulana manao ana: O A, ame B, he inau kanaka Hawaii pono koho balota. OC, he ili-keokeojkoho balota. Mamuli o ka hui like o A me B, ma ke koho balota ana, aohe wa e lanakila a.i o C, nolaila, hoouna o C, ia Senatoa Hawaii e hana i kanawai e hoopae mai i Moiokaaa kupa Amerika; loaa mai la he 3 Molokana koho balota, hui me C, ua like lakou me A e kue ana ia A. nae B, e puka mau ana ka aoao kue kanaka Hawaii, he 2 balota oi. Ao «a make iho la <# uo ia o ke kanaka Hawaii ma ka politika. Xa ka lehulehu keia m&u hoakaka a makou i hoike ae U e uoonoo me ke akahele. Ua oi ka £ouo o na kau&ka Hawaii e hoi ai a i hookahiao«o kalaiaiua maopopo no lakou iUo % mamua o ka uoho aua o kek*ht poe kanaka Hawaii uialoko o ua ahahui tu*loko o na ahahui po!itika © iiui aua i ka pomaikai o ua eke kopaa ame u* pahu molakeke» " ;." Ō ■ : • v \ o s.i N<,jh p., KVN v; V !t \ no « .. M;- 1 , r ' ° : - ( .M lr\\ i .t I\.k»: i m i .