Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 132, 30 April 1906 — Kuu Lei Ahihi Lei i Lanihuli! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Kuu Lei Ahihi Lei i Lanihuli!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

"E noho oukou me ka maluhia. Aole au i liiki mai nei i Waui nei, e iuku wale aku ia oukou. Aka, i hoea mai la au ia nei no ka ninau ana aku ia oukou e ko Maui nei poe, i ka mea nana i wawahi i ka halau i waihoia ai o ke Ko'i Na'i Aupuni, oia hoi o Olopu; a owai la hoi ka mea'nana i aihue i Ko'i la. KE Ki'Mū I LMAA MAI AI KA INOA KAMEHAMEHA. 0 keia ko'i a Kamehameha e ninau nei, ke ko'i hoi nona ka inoa o Olopu, oia ke kol kaua a ke Aiii Hawaiikuauli, alii o Hawaii. Oia ke keiki a Eukahauia (k) me Lilinoe {w), aliiwahine o Kahaluu. Kona Akau, Hawaii. A o keia hoi kekahi o na 'liiwahine kaularia loa i ka u'i i kela mau la kahiko o Hawaii nei; a ua hookaulanaia kona u'i ia mau la, e ka olelo-a na kanaka— <£ Ihi ke kua, meha ke alo." A ua hanai mehameha ia hoi keia aliiwahine iluna o ke ana huna o Kahiki-paia-lewa. A o Poliahu ka punawai o ua kama'liiwaliine la. A o ka hanai kapu ia ana o Lilinoe ika uka anoano mehaineha kanaka ole, ua kahea iho la o Kekuaipoiwanui i kana keiki o Kamehameha (ma o keia hanai mehanieha ia ana la o Lilinoe). Nolaiia, ke ike nei kakou o keiā wa. o ke kumu i loaa mai ai keia inoa Kamehameha i ke Alii nona keia moolelo, aoie ia mamuli o ka inoa o Kanlehameha-Nui o Maui, aka, mamuli ia o kela hanai ihehūmeha ia ana o Liiinoe (w), ka mea nona ka olēloia ana, ' Ihi ke kua, Meha ke ?ilo, ?> Ano, e hoomau aku kakou i ka nana ana ia Kamehameha e ninau nei no k®la ko'i kaua kaulana a kona mau kujjyuna. 1 keia ninau ana a ua Paiea nei no ua ko'i la, ua hoike mai la kahi mau alii o Hana, ua lilo u% ko'i la ia I-maikalani, ke alii o Makawao. Nolaila, ua olelo aku la o Kamehameha i ua poe alii la o Hana, e hoouna aku lakou i kahi elele iu Salanikupule la } ke alii, e hoike mai oia ika mea e pili ana ike ko'i ia Olopu. A ua hoounaia ke kukini o Maui, oia hoi o Kaawela. Eia nohoi na koa o Hawaii ke maau hele tm xna o a maanei, aka, ua paa nae lakou i ka olelo papa a ke alii, a Kamehamēha, aole lakou e huo wale a e kii wale i ka mea kanu a aa kanaka o Hana, aole hoi e hana ino w&le i ka aina, aole no hoi e hoopea wale i ke ola o na k&naka. I ka hoea ana oka elele i hoounaia aku mai Hana ako i Kalanihalo, ma Wailuku, ka halealii o Kalanikupule e noho ana, ua ninauia mai la ua wahielele nei; e hai aku i "ka hua j ka imua o ke ahi Kalanikupule; a o ka wa hoi ia a |>a wtUn i aku ai. (K hoomauia AKU aka.) $