Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 137, 5 May 1906 — KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=Pele KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U [ARTICLE]

KA MOOLELO O Hiiaka-i-ka-poli-o=Pele

KA WAHINE I KA HIKINA A KA LA, A O KA UI PALEKOKI UWILA O HALEMA'UMA'U

He mea oiaio, e ka aaakamaka helob©4tr, i keia lele ana o Hiiaka iloko o Kilauea pooaba kai, ua halawai koke aku la no ola me ke kino i*a (mano) o Poba~ knloa, kekahi o ca knpaa o aa kai o Waianae iloko nia mau la ... f ■ [ kolialiu wale o ka ,Dobona o Ha* | waii nei. { A ui hnoukaia he hakaka ika- j ika loa mawaeo» o I moku ame ua knpaa nei o Wai-1 ianae. - ■■■■ \ A i Ua hele ana o ka Hiiaka | paio Wihine aua a hoea i waena ' moana, na make iho la ua maoo | nei, a ua hookoia boi oa olelo a Hiiaka i bai mna mai ai i na kaoaka % ko Hiiaka hoa paio, ua hnli hoi mai la oia a ka pocaba kai o Kilauea, a nanap iho ia no na lima malalo ae o ke ki-l no pohaku o tia i'a nei, a hii ae la i ke ba i ua pohaku nei a leie ana ilniia, elike me kan i ike ae la e kuu'makamaka heluheln. A iele nohoi ua pohaku nei, na ea ae ia o Hiiaka mai loko ae o ke leai a kau hou aoa i kula, ma kahia na kanaka e ku-ku nui an». I nei kiola ana a Hiiaka i ua pohaku nei, na lele ia & haule ma kela huli o Waialua e pili la do i Kalaeokaena, a oia kela po« haku loihi e ike mau ia ai e ka poe bo?o kaa-ahi, e ku haoe āna ma ia kaba, a o Pohakuloa nohoi kona iaoa e heaia nei e na kamaama o Waialua ame Waianae. Nolaila, ma keia mahele o ka o Hiiaka, ke ike nei ka* koa e na ma'Kamaka helaueU i ka mooleio o pili ana i kela po* haku kaoiana o ke kaba o Kaeoa, ma ki huH 'Waiaka, oia koi o Pohakoloa. - ī kei* wa m k» ino i kooniki ai e iki «oana, «a mai la ka m o Wabi*fcott*o «* |i ke kaba om o 4lt&w%«l«k A pela iakou i palekama I ka paa aoa nohoi o ka HiU I aka kamaiiio aaa me ka poe o Keawaiia» «a helo kOa mti i* oia a loaa mai la ke aikano a»o ko kaoo aohoi a lakoa, okawa ia a kokahi kamaaiaa i aiaaa aai ai iWHiiaka, ma ka 01010 aaa nai iea: |"E! MamaU o ke kaalkao a kfepauaha aokoi o kaa maa ba-

a,a a aiako u i ike pono iio sev ua maopopo isnaakou, aole feoa fee kiao kataka maali elik©. m* f kc> makōū nei; aka f he kiuo akua koa, "Nolaila, i uiiiāu akn hn ia oe, V ■ ■ ;■'■.:■ ■ ■ •■■■■■ '-■ ' ■ ':.,■■■<■ ■ ■ ■ I ■■ Owai ke kupua o oe i hoea inai* uei mawaeoa o amku« ceif* "No kaa ninau e ka ras.kamaka, ea, i bai aku ap. ia oe i ko'» inoa, o Hn'akaikapoliopele," i pane aku ai o Hiiaka i ka mea DBDa i ninau mai i koea īnoa. Afea., olelo bou aku 1a o Hii'aka 1 ua wahr la: "Ka! jtlai poiua ka hoi au i ka olelo ana aku ia oukou, e boauau onkou i ke kaikamahīee popilikia a kakou i ke kai a kualima, a pela oohoi i ka wai maoli i e hoauau uohoi oukou a koali"A o ke paui aku, ea, i wdbl ohiki makaloa. E kaau i keia ohiki tne ia ola uo malalo peaoi iho o ke kipaepae o ka hale o ua kaikamahiee nei no hoi a ka» koo." (, Ea! O ka mea piiikia o keia wahi la," i paue mai ai ke kanaka aa&a oia i nioan mai m&i&ua iho i kona iuoa, «Aohe wai maoli o keia wahu He wai kai a he wai i ka uaka o ka opua ko makoa mau wai e aoho uei p keia wahi. He aioa wai ole keia." llailsu oleio aku la o Hiiāka: "He ai&a w»i keia» O ka hele oo ia o ka wai mai Waimanalo mai a h oea i Waial&au <*H«~*ai o Waimaaalo oei; b» wai o Waiaoae mai, V he wai o Waialaa. O oia ka aiaa o Waia, ka keiki aHaloa me HiMimaoooloae.

Ke hoike Uea nei aikoa i k* lohe i««t o<ko 9kkoa po» holoh«ll «m ki Mipia •%0 «»k«a«k« « wN i k% L: : N«p«p« KA NA'I AŪPONI &oi, h« 78 koa«to h uhm 0 I» aap*p« ao ki 'mkiu hookahi, i h* 85 keoeta hoi ao k« pale hoi; • ua ke kaik» w«le ho e keoke* i* aii li kiii iihui. A • hoouM ai) hoii ke OM o k«n» Nopep» 1 k«»«hi Napepe «q» n» B«)o epe« ao k« «kn o ke Pe p*. Aole iu ie tie, koo aaeoaeeUke « hmii »&« ■« k« Oa« o k« N«pep«.*