Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 137, 5 May 1906 — Ola Oe, Ola Au i ka Makani o Lau Niu! HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I. Ka Na=i Aupuni o Hawaii. KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA. [ARTICLE]

Ola Oe, Ola Au i ka Makani o Lau Niu!

HE MOOLELO NO KAMEHAMEHA I.

Ka Na=i Aupuni o Hawaii.

KA LIONA, A I OLE, O KE PUKONAKONA O KA MOANA PAKIPIKA.

— irrun t T.fiu wat KamPWAMEWA. He poe akua iuau Ku apau. A o ke ano nui o ka hanaia ana o ke akua laau e lilo i akua alakai, oia ke "kaaikanuuia ana a paa o lalo i ka •'oloa" me na ,t ape-u]a J, ame na '«haena." A maluna pono oke poo, he hulu e kuuwelu ana īne ke kiaweawe makalii e uhi ana i ke poo. A i ka wa e ninauia ai ka ninau imua o keia "Ku," a hoike ia mai paha haina oua ninau la; e ikeia ana ka haina hooiaio mai, ma o ka īilo ana la o ua mau hulu la i kia kohu waipuilani 'la, ka owiliia ae a kupololei iluna me ke kolili kapalili ana. Aiaila, e lele ana keia mau hulu a kau pono iluna o ke poo, o ka lima, o ke kipohiiwi, a o kahi wahi e ae paha o ke kino o ke kahuna a o ka mea paha nana ka ninau. I ke kakahiaka o kekahi la ae, ike aku ana o Kamehameha ma i ka ula weweo mai o ka ahuula ma ke awawa maloko o ka malu o ka ulu koa ame ka ulu hala; a o ka wa iho la no ia i hooukaia ai ke kaua mawaena o na koa o Hawaii malalo o Kamehameha, ame na koa o Maui malalo o Kapakahili ma, elike me ia i hoike mua ia ae nei. 0 ka inoa o keia kaua, oia o "Kawaa-nui;" mamuli ō ka paapu o na waa 6 Hawaii mai, e nee ana mai kfe one mai o Hamoa a hiki i ;Kawaipapa. Ee ike nei no nae o Kamehameha, aia ke kumu o ke haua i Wailuku, nolaila, ua hooholo koke no oia e nee kona mau tumoku kaua liilii ,> nc ke kai o Kahulni. Ua kauoha ae la uk koa puuwui wiwoiole nei o Hawaii e nee na auwaa no Kahului. Aka, maiiiua d ko Kamehameha haalele ana iho i na kaiaulu Koolau o Maui Hikina, ua hookuu ae la oia i na pio o ke kaua, na 'lii ame na kanaka, e hoi lakou a noho iluna o ko la* kou mau wahi ponoi, me kona olelo ana aku ia lakou: ' * <4 Auhea, 6ukou e na 'lii ame na makaainana o Maui nei, ua lohe no oukou i ko'U kanawai i kukala ai maiuna o Puukoae, oia ke Kanawai Mvamiilahoa. £ hoi oukou a noho malie ma ko oukou mau wahi ponoi iiio, mai hana ino i na kanaka, aole hoi e hoope a wale i kn lakou mau wahi huli lau, o make auanei oukou. ,? Maniuli o k.i make ana o Kapakahili ka mea nana i paa mai ke ko i o Olopu, ua loaa iiio ia ua ko'i la ia Eamehameha. Ua lilo hoi na olelo a Kameliameha i hoike nai ai imua o «a lii amo na makaainana o Maui i inea na lakou e mahalo loa ai i ua alii nei o Hawaii (K IHHVMAV! \ AKV ANA.)